Ord.mn | Mongolian Mining
| English |  Mobile |  Rss

Эх дэлхийд "арилшгүй сорви” үлдээсэн хамгийн том 10 солирын тогоо

Эх дэлхийд "арилшгүй сорви” үлдээсэн хамгийн том 10 солирын тогоо

 

Өдгөө агаар мандалд орж ирээд шатаж дууслаа хэмээн мэдээгээр олонтаа харагддаг биетүүдээс эхлээд 10 км хүртэлх диаметртэй аварга том харийн биет дэлхийг мөргөж аймшигт сүйрэл авчирч байсан түүх олон бий. Тухайн солир эсвэл толир нь хэмжээний хувьд жижиг байвал агаар мандалд замхран үгүй болох магадлал өндөр боловч том хэмжээний биет нэгэнт дэлхий рүү чиглэн ирсэн үед хүн ам сийрэг бүс нутагт унахыг хүсэн залбирахаас өөр арга үгүй ажээ. 

1Тунгусын солир

 

1908 оны тэр өдөр Сибирьт чухам ямар биет унасан нь одоо ч нууцлаг хэвээр үлдсэн билээ. Тухайн харийн биет унасан гэгддэг газраас судлаачид ямар нэгэн харийн биетийн ул мөр юу ч олоогүй нь бүр ч гайхалтай хэрэг гэдэг нь гарцаагүй.

Судлаачдын үзэж буйгаар 50-100 орчим метрийн диаметр бүхий галт бөмбөг дэлхийг асар хүчтэй мөргөх үед ойр ормын 80 сая гаруй модод булгарч, 2000 м2 тайга бүрэн сүйдсэн гэдэг. Тэсрэлтийн хүч асар их байсан тул тэсрэлтийн гол цэгээс даруй 800 км алсад ч хүчтэй нүргэлэх чимээ сонсогдож, 60 км радиуст байх бүх байшингийн цонх хагарч, хэдэн мянган цаа буга болон бусад зэрлэг амьтад хорогдон үлэмж хэмжээний сүйрэл дагуулсан түүхтэй. Түүнчлэн цаа буга хариулж явсан малчин ч амиа алдсан баримт бий.

 

Тунгусын солир

2Госсес-Блаффын тогоо

 

Австрали тивд орших 14 км диаметртэй солирын мөргөлтөөс үүдэн бий болсон энэхүү тогоог одоогоос 130 сая жилийн өмнө үүссэн гэж судаачид үздэг. Мөн энэхүү тогоог бүрэлдүүлэх газрын хөрсөнд үүссэн атираат уулсын өндөр 180 метрт хүрдэг байна.

 

Госсес-Блаффын тогоо

3Мистаниний тогоо

 

Канадын Лабрадор мужийн Митаниний тогоог одоогоос 38 сая жилийн өмнө дэлхийн гадаргыг маш хурц өнцгөөр мөргөсөн солироос үүдэлтэй үүссэн гэж таамагладаг ажээ. Тус тогооны диаметр хамгийн өргөн хэсэгтээ 17 км хүрэх бөгөөд хожим солирын тогоонд ус тогтож Мистанин нуурыг үүсгэсэн байдаг.

 

Мистаниний тогоо

4Аризонагийн тогоо

 

АНУ-ын Аризона мужийн Уинслоу хотоос ердөө 30 км зайд "Чөтгөрийн хавцал” хэмээн алдаршсан солирын тогоо бий.

 

Аризонагийн тогоо

 

Энэхүү тогоог 50,000 жилийн настай хэмээн тодорхойлсон байдаг бөгөөд 50 метрийн диаметртэй, 300,000 тонн жинтэй биет дэлхийтэй мөргөлдөх үед үүссэн гэж таамагладаг аж. Аризонагийн тогооны диаметр 1219 метр бол гүн нь 229 метр байдаг. Тогооны амсар хэсгийн газрын хөрс газраас даруй 46 метр өргөгдөн тогтсон байна.

 

5Босумтви тогоо

 

Африкийн Гана улсын нутагт орших Босумтви тогоо нь өдгөөгөөс 1,07 сая жилийн тэртээ 500 метрийн диаметр бүхий харийн биеттэй мөргөлдсөний улмаас үүссэн ажээ. Тус тогооны диаметр нь 80 км хүрэх бол гүн нь 80 орчим метр байдаг. Хүчтэй мөргөлдөөний дараа үүссэн тогоонд аажмаар ус хуримтлагдан тунарч цутгалгүй нуур үүссэн байдаг байна.

 

Босумтви тогоо

6Цэвэр усны тогоо

 

Канадын Кебек мужийн Цэвэр усны тогоог одоогоос 209 сая жилийн өмнө үүссэн хэмээн тооцоолсон байдаг. Дээр дурдсан солирын тогоонуудын нэгэн адил өдгөө ус тогтон нуур үүсгэсэн байдаг аж.

Баруун талын тогооны өргөн 36 км хүртэл сунаж тогтсон бол зүүн талын тогооны диаметр 26 км хүрдэг. Зэргэлдээ үүссэн хоёр тогоог эрдэмтэд татах хүчний нөлөөгөөр хоорондоо наалдсан хоёр сансрын биед дэлхийтэй мөргөлдөх үед үүссэн хэмээн таамаглал дэвшүүлсэн байдаг.

 

Цэвэр усны тогоо

7Маникуаган тогоо

 

201 сая орчим жилийн настай, 5 км диамтер бүхий сансрын биеттэй мөргөлдөж үүссэн бас нэгэн солирын тогоо Канадын Кебек мужид оршино.

 

Маникуаган тогоо

 

Тус тогооны диаметр анх 100 км орчим байсан гэсэн тооцоолол байдаг бөгөөд хөрсний гулгалт гэх мэт шалтгаануудаас үүдэлтэйгээр багассаар 71 км болоод буй ажээ. Өдгөө тус тогоонд Маникуаган нуур бүрэлдсэн тогтсон байна.

 

8Садбюри тогоо

 

Канад улсад унасан ээлжит нэгэн аварга биет Онтарио мужийг 1.85 сая жилийн өмнө оносон нь өдгөө 248 км диаметр бүхий асар том тогоог үлдээсэн юм. Тэрхүү сансрын биетийн хэмжээг 10 км орчим өргөнтэй байсан гэж судлаачид үздэг.

 

Садбюри тогоо

9Вредефорт тогоо

 

Өмнөд Африкын Йоханнесбург хотоос 120 км зайд орших Вредефорт тогоог эрдэмтэд 2 тэрбум орчим жилийн настай гэж тооцсон байдаг. 250 км өргөнтэй том тогоог үлдээсэн солирын хэмжээг тэд 10 км диаметртэй байсан хэмээн үздэг.

 

Вредефорт тогоо

10Чиксулубийн тогоо

 

Мексикийн Юкатаны хойгийн Чиксулубийн тогоог өдгөөгөөс 65 сая жилийн өмнө 10 км диаметртэй солир мөргөж үүсгэсэн аж. Үүний улмаас 17-20 км гүн асар том тогоо үүссэн хэмээн таамагладаг бөгөөд өдгөө 180 км диаметр бүхий асар том "сорви” эх дэлхийн гадаргад үлдсэн байдаг билээ.

Уг мөргөлдөөний улмаас 50-100 метрийн өндөртэй асар том давалгаа үүсч, цунами болон хувирч, дэлбэрэлтээс үүдэлтэй цаг уур огцом дулаарч, асар их тоосонцор агаар мандалд ялгарснаар дэлхийд ирэх нарны туяа ч хязгаарлагдмал болсон гэж үздэг. Түүнчлэн энэхүү мөргөлдөөний үеэр дэлхий дээрх үлэг гүрвэлүүдийн ноёрхол дуусгавар болсон хэмээн тэмдэглэсэн байдаг билээ.

 

Чиксулубийн тогоо
https://www.caak.mn/view/8289283/

Эх дэлхийд "арилшгүй сорви” үлдээсэн хамгийн том 10 солирын тогоо
Та Like дарж уул уурхайн мэдээллийг өдөр болгон facebook-ээр дамжуулан авах боломжтой


URL


АНХААРУУЛГА: Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд Ord.mn хариуцлага хүлээхгүй болно. ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Сэтгэгдэлтэй холбоотой санал гомдлыг 7711-0505 утсаар хүлээн авна.

Сэтгэгдлүүд:

Сэтгэгдэл нэмэх
Шинэ мэдээ
Хятад-АСЕАН-ы ХХ экспо боллоо

Хятад-АСЕАН-ы ХХ экспо 09-р сарын 17-ны өдөр Гуансийн Жуан үндэстний ...

Өчигдөр, 16:32
Хятад улс хоёр чухал металлын экспортыг зогсоожээ

  БЭЭЖИН. /CNN/. Хятад улс үндэсний аюулгүй байдлын эрх ашгийн ...

Өчигдөр, 15:09
Өчигдөр, 10:19
2023 оны 09 сарын 21, 18 цаг 23 минут
Тариалан аялал жуулчлалыг уялдуулан нутаг усаа хөгжүүлж байна

Хятадын Гуанси мужид болж байгаа Хятад-АСЕАН-ы экспод оролцож байгаа ...

2023 оны 09 сарын 21, 17 цаг 27 минут
2023 оны 09 сарын 21, 15 цаг 44 минут
2023 оны 09 сарын 21, 15 цаг 42 минут
Монгол Улсын гурилыг Эрээн боомтоор анх удаа оруулж ирэв

Монгол Улсын буудайн гурил дүүрэн ачсан ачааны машин 09-р сарын 15-ны өдөр ...

2023 оны 09 сарын 21, 11 цаг 48 минут
2023 оны 09 сарын 21, 05 цаг 03 минут
2023 оны 09 сарын 21, 05 цаг 00 минут
2023 оны 09 сарын 21, 04 цаг 32 минут
УУХҮЯ, АМГТГ, ҮГА мэдээллийн нэгдсэн системтэй болно

  Монгол Улсын урт хугацааны хөгжлийн үзэл баримтлал “Алсын ...

2023 оны 09 сарын 21, 04 цаг 30 минут
УУХҮЯ, АМГТГ, ҮГА мэдээллийн нэгдсэн системтэй болно

  Монгол Улсын урт хугацааны хөгжлийн үзэл баримтлал “Алсын ...

2023 оны 09 сарын 20, 06 цаг 25 минут
“Brent” маркийн газрын тосны үнэ 95 ам.доллароос давжээ

  ЛОНДОН. /Reuters/. Лондоны “ICE Futures” биржийн даваа ...

2023 оны 09 сарын 20, 06 цаг 03 минут
Танилц: "Эрдэнэс Монгол" ТУЗ-ийн баг

  “Зууны мэдээ” сонин төрийн өмчит компанийн ТУЗ-ийн ...

2023 оны 09 сарын 18, 11 цаг 42 минут
Газрын тосны зах зэл дээр хомстол үүсэж болзошгүй

  2023 оны сүүлийн улиралд дэлхийн газрын тосны зах зээл дээр сүүлийн ...

2023 оны 09 сарын 15, 07 цаг 27 минут
Газрын тосны зах зэл дээр хомстол үүсэж болзошгүй

  2023 оны сүүлийн улиралд дэлхийн газрын тосны зах зээл дээр сүүлийн ...

2023 оны 09 сарын 15, 01 цаг 42 минут
Газрын тосны зах зэл дээр хомстол үүсэж болзошгүй

  2023 оны сүүлийн улиралд дэлхийн газрын тосны зах зээл дээр сүүлийн ...

2023 оны 09 сарын 15, 01 цаг 42 минут
2023 оны 09 сарын 15, 01 цаг 26 минут
Хятад, Монголын IV экспо нээлтээ хийлээ

"Нээлттэй шинэ тогтолцоог хамтран байгуулж, хөгжлийн шинэ боломжийг ...

2023 оны 09 сарын 14, 17 цаг 47 минут
Өвөр Монгол-Төв Азийн таван орны эдийн засаг, худалдааны хамтын ажиллагааны форум

Өвөр Монгол-Төв Азийн таван орны эдийн засаг, худалдааны хамтын ...

2023 оны 09 сарын 14, 17 цаг 07 минут
УУХҮЯ-ны Төрийн нарийн бичгийн даргаар С.Магнайсүрэнг томиллоо

  Өнөөдрийн Засгийн газрын ээлжит хуралдаанаар Барилга хот ...

2023 оны 09 сарын 14, 13 цаг 07 минут
Шог зураач А.Бат-Эрдэнэ экспог чимж байна

Монгол Улсын соёлын гавьяат зүтгэлтэн, шог зураач Адъяагийн Бат-Эрдэнэ ...

2023 оны 09 сарын 14, 11 цаг 54 минут
УУХҮЯ-ны Төрийн нарийн бичгийн даргаар С.Магнайсүрэнг томиллоо

  Өнөөдрийн Засгийн газрын ээлжит хуралдаанаар Барилга хот ...

2023 оны 09 сарын 14, 06 цаг 10 минут
“Brent” газрын тосны үнэ 92 доллар давж өсжээ

  ЛОНДОН. /Bloomberg/. “Brent” газрын тосны үнэ 2022 оны ...

2023 оны 09 сарын 14, 06 цаг 08 минут
“Brent” газрын тосны үнэ 92 доллар давж өсжээ

  ЛОНДОН. /Bloomberg/. “Brent” газрын тосны үнэ 2022 оны ...

2023 оны 09 сарын 14, 03 цаг 55 минут
“Brent” газрын тосны үнэ 92 доллар давж өсжээ

  ЛОНДОН. /Bloomberg/. “Brent” газрын тосны үнэ 2022 оны ...

2023 оны 09 сарын 14, 03 цаг 52 минут
Хятадын уламжлалт анагаах ухаан (Монгол анагаах ухаан)-ы аж үйлдвэрийн үзэсгэлэн болж байна

Хятад-Монголын IV экспогийн эдийн засаг, худалдааны үйл ажиллагааны чухал ...

2023 оны 09 сарын 13, 17 цаг 47 минут
Газрын тосны зах зэл дээр хомстол үүсэж болзошгүй

      2023 оны сүүлийн улиралд дэлхийн газрын тосны зах ...

2023 оны 09 сарын 13, 11 цаг 03 минут
Ашигт малтмал хууль бусаар олборлох 13 гэмт хэргийг илрүүллээ

  Экологийн цагдаагийн албанаас уул уурхай, ашигт малтмал хууль ...

2023 оны 09 сарын 12, 17 цаг 04 минут
”Гурван умард” төсөл

Энэ бол Хятадын экологийн соёл иргэншлийн бүтээн байгуулалтын чухал ...

2023 оны 09 сарын 12, 10 цаг 45 минут
Ховдын “Халзан Бүрэгтэй”-д хэрэгжсэн хууль Сүхбаатарын “Эрээн толгой”-д үйлчлэх үү?!

-Ураны Х лицензээ нүүрсний А болгосон “Монгол Ураниум ...

2023 оны 09 сарын 08, 15 цаг 18 минут
2023 оны 09 сарын 08, 10 цаг 19 минут
Ховдын “Халзан Бүрэгтэй”-д хэрэгжсэн хууль Сүхбаатарын “Эрээн толгой”-д үйлчлэх үү?!

-Ураны Х лицензээ нүүрсний А болгосон “Монгол Ураниум ...

2023 оны 09 сарын 08, 09 цаг 37 минут
2023 оны 09 сарын 08, 09 цаг 35 минут
2023 оны 09 сарын 08, 05 цаг 30 минут
2023 оны 09 сарын 08, 05 цаг 30 минут
Халзан бүргэтэйн ордын үйл ажиллагааг зогсоов

  Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ  есдүгээр сарын 3-5-ны хооронд ...

2023 оны 09 сарын 07, 10 цаг 40 минут
Brent маркийн газрын тосны үнэ өсөв

  АНУ-ын “ICE” бирж дээр Brent маркийн газрын тосны ...

2023 оны 09 сарын 06, 10 цаг 57 минут
Ураны Х лицензээ нүүрсний А болгосон “Монгол Ураниум Ресурс”-ийн “илбэ”-2

  Х.Бүрэн-Эрдэнийн өмчлөлд байдаг “Монгол Ураниум ...

2023 оны 09 сарын 06, 10 цаг 51 минут
Л.Оюун-Эрдэнэ: Халзан бүргэдэйн ордыг ашиглах эсэхийг иргэдийн саналаар шийднэ

  Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ Ховд аймгийн иргэдтэй ...

2023 оны 09 сарын 06, 10 цаг 48 минут
Ураны Х лицензээ нүүрсний А болгосон “Монгол Ураниум Ресурс”-ийн “илбэ”-2

      Х.Бүрэн-Эрдэнийн өмчлөлд байдаг "Монгол Ураниум ...

2023 оны 09 сарын 06, 09 цаг 29 минут
Л.Оюун-Эрдэнэ: Халзан бүргэдэйн ордыг ашиглах эсэхийг иргэдийн саналаар шийднэ

  Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ Ховд аймгийн иргэдтэй ...

2023 оны 09 сарын 04, 20 цаг 53 минут
Япон, Их Британи улсууд Африкт ашигт малтмал олборлоход хөрөнгө оруулна

  ТОКИО. /Nikkei/. Япон, Их Британийн эрх баригчид Африкийн ашигт ...

2023 оны 09 сарын 04, 19 цаг 00 минут
УИХ-ЫН ГИШҮҮН Ч.УНДРАМ - ХҮРЭН ШАНДЫН УУРХАЙН ЭЗЭН Ч.ЧИНБАТЫН ЭРХ ОХИН

  УИХ-ын гишүүн Ч.Ундрамын аав Ч.Чинбат “Өсөх зоос”, ...

2023 оны 09 сарын 04, 15 цаг 06 минут
Ураны Х лицензээ нүүрсний А болгосон “Монгол Ураниум Ресурс”-ийн “илбэ”-1

  Сүхбаатар аймгийн Эрдэнэцагаан сумын нутаг дахь Эрээн толгойн ...

2023 оны 09 сарын 04, 14 цаг 34 минут
Ногоон өнгө өндөр чанартай хөгжлийн хөдөлгөгч хүч

Зуны дунд сард оршин буй бүхий л амьтай бүхэн цэцэглэн дэлгэрч, өнгө засан ...

2023 оны 09 сарын 04, 12 цаг 33 минут
Баян Баргын бахархалт наадам

Хөлөнбуйрын Баргын тал, баялаг соёлтой малчин ард гэж интернэтээс л харж ...

2023 оны 09 сарын 04, 11 цаг 59 минут
Ураны Х лицензээ нүүрсний А болгосон “Монгол Ураниум Ресурс”-ийн “илбэ”-1

  Сүхбаатар аймгийн Эрдэнэцагаан сумын нутаг дахь Эрээн толгойн ...

2023 оны 09 сарын 04, 09 цаг 56 минут
Эргүнэ голын эрэгт “ЭВ НЭГДЭЛ”-ийн мөнхийн цэцэг дэлгэрнэ

Цээж цэлмээх цэнгэг агаарт зүйлийн цэцэгс дэлгэрч, цэл ногоон талын өрцөнд ...

2023 оны 09 сарын 01, 18 цаг 01 минут

Санал асуулга

Тавантолгойн хувьцааг иргэдэд бэлнээр тараах нь зөв үү?

Зөв
Буруу
Мэдэхгүй

 
Ханшийн мэдээ
Гадаад хувьцаа
Нью йоркын хөрөнгийн бирж
Нэр Хаалт Өөрчлөлт
BHP Billiton
Ivanhoe Mines
90.53
23.3
1.44
0.00
Австралийн хөрөнгийн бирж
Нэр Хаалт Өөрчлөлт
General Mining Corp
Aspire Mining Limited
0.145
0.52
0.00
-0.02
Лондонгийн хөрөнгийн бирж
Нэр Хаалт Өөрчлөлт
Petro Matd Limited
polo Resources Limited
123.5
5.4
0.00
0.02
Хонконгийн хөрөнгийн бирж
Нэр Хаалт Өөрчлөлт
Mongolian Mining Corporation
Mongolia Energy
9.59
1.14
0.00
-0.06
Торонтогийн хөрөнгийн бирж
 
Шинэ бүтээл

“Этик” продакшны залуус "улсын нууц"-ыг сөхлөө
Металлын ханшийн мэдээ
Нүүрсний ханшийн мэдээ
Уул уурхайн ТОП 25 компани