ЛОНДОН. /International Business Times/. Монгол Улс эдийн засгийн байдлаа сайжруулахын тулд зарим арга хэмжээ авч байгаа боловч инфляцийг хянаж, өсөлтийг дэмжихийн тулд төсөв-мөнгөний хатуу бодлого явуулах хэрэгтэй гэж Олон улсын валютын сан зөвлөлөө.

Хятадын хойд хөрш болох далайд гарцгүй энэ оронд инфляци хэт нэмэгдсэн бол  ДНБ-нийх нь өсөлт энэ онд огцом буурсан байна.

Төлбөрийн тэнцэл асуудалтай байгаа, инфляци төлөвлөснөөс илүү өссөн тул эдгээрийг зохицуулах бодлого хэрэгтэй байна. Монголын Хөгжлийн банкны алдагдал гэх мэт алдагдлууд нь ДНБ-ий хэмжээний хоёр хувьд хүрч өссөн гэдгийг Монголд айлчилсан ОУВС-гийн албаны төлөөлөгч Коши Матай /Koshy Mathai/ дурджээ.

Монголын Төв банк энэ жил бодлогын хүүгээ 150 нэгжээр өсгөн 12 хувьд хүргэсэн юм.

"Төсвийн тогтвортой байдлын тухай хуульд төсвийн алдагдал болон өрийн хэмжээг тусгасан байх хэвээр ёстой, мөн Хөгжлийн банкны алдагдлыг хаах ёстой, мөнгөний бодлогыг чангатгаж, валют солилцооны ханшийг уян хатан байлгах хэрэгтэй. Эцэст нь хэлэхэд, банкны хяналтыг боловсронгуй болгож, банкнуудыг бэхжүүлэх нь нэн түрүүнд авах ёстой арга хэмжээ мөн” гэж Матай баасан гарагт мэдэгдэл хийхдээ дурджээ.

Уул уурхайн салбарт хийсэн томоохон хөрөнгө оруулалтын үр дүнд Монголын эдийн засаг хурдацтай өсөж байсан хэдий ч өнгөрсөн жил гадаадын шууд хөрөнгө оруулалт болон нүүрсний экспорт огцом буурснаас үүдэн хүндхэн байдалд орсон байна.

Наймдугаар сард Монголын 1882 төгрөг нэг доллартай тэнцэж, ханш нь нэгдүгээр сарын үеийнхээс 13 хувиар унасан байна. 2014 онд төгрөгийн ханш нийтдээ 10 хувиар унажээ.

Эрх баригчид эдийн засгаа хамгаалахын тулд болон хоёр оронтой тоогоор илэрхийлэгдэх хэмжээний өсөлтийг хадгалж чадахуйц макро эдийн засгийн бодлого боловсруулсан, гэсэн хэдий ч төлбөрийн тэнцлийн алдагдал хэвээр, валютын ханш суларч, инфляци өссөөр байна гэдгийг ОУВС-гийн тайланд дурджээ.

Инфляцийн төвшин бараг жилийн туршид 10-аас дээш хувь байсан бол наймдугаар сард 13,7 хувьд хүрсэн байна. Энэ нь сүүлийн долоон жилийн дунджаар 12,5 хувь болж байгаа юм.

Энэ жил өсөлт огцом буурч байгаа хэдий ч гадаад худалдааны тэнцэл сайжирч, гадаад зээлийн хэмжээнээс шалтгаалан валютын нөөц нэмэгдсэн гэдгийг ОУВС мэдээлжээ.

Төв Азийн энэ улсын хувьд гурван улирал дараалан 11 хувиас дээш өсөлттэй байсны дараа ДНБ-ий өсөлт нь 7,4 хувиар удааширсан учир нь гэвэл эрдэс баялаг ихтэй Монголын уул уурхайн салбар дахь гадаадын шууд хөрөнгө оруулалт огцом буурсантай холбоотой.

Хятадын Ардын банк 2017 он хүртэлх хугацаанд своп хэлцлээр нийлүүлэх юаний хэмжээг 50 хувиар нэмэгдүүлж 15 тэрбум юаньд хүргэх шийдвэр гаргасан нь Монголын хувьд нэмэлт санхүүгийн нэмэлт эх үүсвэр болсон, гэхдээ гадаадын шууд хөрөнгө оруулалт буурсаар байгаа учраас төлбөрийн нийт тэнцэл нэлээд хэмжээний алдагдалтай хэвээр байгаа гэдгийг ОУВС дурджээ.  

Бизнесийн орчныг сайжруулах, эдийн засгийг илүү өрсөлдөх чадвартай болгох,  мөн гадаадын шууд хөрөнгө оруулалтыг татахын тулд бүтцийн өөрчлөлт хийх нь чухал” гэж тус сан үзэж байна.

Түүний сацуу, Монгол Улс болон "Rio Tinto Group” хоёр "Оюутолгой” уурхайн татварын маргааныг шийдэхэд тун ойрхон байгаа тухай есдүгээр сарын 26-нд Bloomberg мэдээллээ.

Хоёр талын татварын маргаан, зардал өссөн, хоёр талын хувь эзэмшигчдийн хооронд дэгдсэн зөрчлийн улмаас "Оюутолгой”-н ажил 18 сарын турш зогсжээ. "Оюутолгой”-н баялгийн 80 хувь нь агуулагдаж буй далд уурхайг хөгжүүлэхэд 4,2 тэрбум доллар шаардагдах аж.

Д.Нямтулга

Эх сурвалж: "Монцамэ" агентлаг