Ord.mn | Mongolian Mining
| English |  Mobile |  Rss

Уул уурхайн донтолт

(MINING MANIA) 

Миний "defacto” нэвтрүүлгийн анхны зочин, алдарт улс төр судлаач Параг Ханна анх удаа Монголиа гэдэг улс Майньголиа (Minegolia) болно гэж бичсэн юм. Гэхдээ Майньголиа улсын хүн бүр байгалийн баялгийнхаа хөгжил, шимийг хүртэх эсэх нь засаглал аль хэр тунгалаг байхаас хамаарах тухай Чили улсын жишээ болгож ярьж билээ. (www.jargaldefacto. com-д орж бүтнээр нь харна уу) 

Эдүгээ Монгол Улс үнэхээр бүхэлдээ нэгэн том уурхай буюу Minegolia болж, хүн бүрийн амьдрал уул уурхайгаас шууд ба шууд бусаар хамааралтай болчихлоо. Улсын төсвийн орлогын ихэнх хэсэг уул уурхайн компаниудын татвар, хураамжийн төлбөрөөс бүрдэх боллоо. Монгол Улс нүүрсээ зараад анх удаа 40 жилийн турш зэсийн баяжмалаа гаргаснаас илүү орлогыг 2011 оноос олж эхэллээ. (Moncoal-ia)

Нийгмийн хамгаалал, хөдөлмөрийн яамны мэдээллээр 2010 оны байдлаар ажил лах хүчний 3.3 хувь буюу 34.1 мянган хүн уул уурхай, олборлолтын салбарт ажиллаж байна. Харин Швейцарийн хөгжлийн агентлагийн "Тогтвортой бичил уурхай” төсөл болон Ашигт малтмалын газрын өнгөрсөн оны албан ёсны мэдээллээр манай улсад 73 мянган хүн ашигт малтмалыг гар аргаар олборлож, 100 мянган хүн орлогоо нэмэгдүүлэхийн тулд улирлын чанартай үйл ажиллагаа эрхэлж байна. 



Ямар ч гэсэн нийт монголчуудын бараг аравны нэг нь эдүгээ уул уурхайн олборлолт явуулж байгаагийн ихэнх нь бидний хэлдгээр "нинжа” нар ажээ. Тэд бараг бүх аймагт (21-ээс 19-д нь) "ажиллаж” Дундговь, Дорноговь, Хэнтий аймгуудад жоншоор, бусад аймгуудад нь алтаар төрөлжиж, ихэнх нь том компаниудын орхисон газруудад алтны олборлолт явуулж байна. Өнгөрсөн онд Монгол Улс даяар олборлосон 20 гаруй тонн алтны гуравны нэг нь буюу 6.5 тон алтыг нинжа нар (ШХА-гийн мэдээлэл) олборложээ.

Харин том компаниуд нүүрсээ олборлон Хятад руу 130 хүртэл тонн даацтай ачааны машинаар зөөж байна. Тавантолгойгоос олборлож буй бүх нүүрсийг урд хилийн Гашуунсухайт боомтоос дотогшоо 20 км зайд орших Цагаан хад гэдэг газар аваачиж овоолдог. Ганцхан Ухаахудагаас ирэхдээ засмал замаар, бусад нь тус тусын шороон замаар галт тэрэгний тас ралтгүй цуваа мэт ирж нүүр сээ буулгаад буцдаг ажээ. Дараа нь гаалийн шалгалтын дараа дахиж ачаад Гашуунсухайтын цаад талд байгаа Хятадын Ганц модны боомтоор ордог ажээ.

Эдүгээ шороо тоосондоо дарагдсан энэ Цагаан хад гэдэг газар ирдэг олон мянган ачааны машины ачаа буулгаж, хооллож ундлах цэгийг саяхан очсон сэтгүүлчид "гамшгийн бүс” гэж нэрлэжээ. Өнгөрсөн долоо хоногт Байгаль орчин, аялал жуулчлалын шинэ сайд тэнд очиж асуудлыг ашгүй нэг нэрээр нь нэрлэж, "хавиргаар нь тавьж” байлаа.

Яг үнэндээ Монгол Улсын хамгийн том экспортын "лонхны хүзүү” болон гацааж буй Цагаан хад гадэг газар бол өнөө- гийн УИХ, Засгийн газар, түүний яам, агентлагуудад ажиллагсдын ур чадвар, мэдлэг чадавхи, хоорондын уялдаа холбоо, иргэдэдээ хэрхэн үйлчилж байгаагийн хамгийн амьд, хамгийн "хар тоостой” жишээ юм. 

Хэвийн бөгөөд тасралтгүй үйл ажиллагаатай төр засаг бол хамгийн том, хамгийн чухал экспортын асуудлыг шийдэхдээ эхлээд дэд бүтцээ байгуулж, (уг нь эрсдэлээ тооцоод худалдан авагчч ганцхан талын буюу өөрийнх нь хөрөнгөөр бариулж, сүүлд нь борлуулалтын орлогоос төлөх нөхцөлөөр зам бариулах нь оновчтой байсан), байгаль орчин, хүн амын эрүүл ахуйн нөхцөлийг хангахаар тооцож, хил гаалийн холбогдох дэд бүтцийг байгуулаад, экспортолж эхлэх ёстой байсан. Тавантолгойн нүүрсийг одоогоор гурван аж ахуйн нэгж олборлож байгаагаас "Энержи ресурс” л нүүрсээ хилийн үнээр өгдөг учир хил хүртэл 250 гаруй км засмал замыг өөрийн хөрөнгөөр барьж, бусад машинуудаас татвар болгож нэг удаа 500 мянган төгрөг авч байна. Харин суудлын автомашинууд "ӨМӨ” гэсэн дугаартай л биш бол 20 мянган төгрөгийн татварыг "Энержи ресурс” компанид төлдөг аж. "Тавантолгой” ХК нь уурхайн аман дээр нүүрсээ зардаг учир зам болон тээврийн асуудал тэдэнд хамаагүй. Тээврийн гэх компаниуд нь улсаас тусгай зөвшөөрлөө авчихсан учир хувь хүмүүстэй дэд гэрээ хийдэг ажээ. Хувь хүн өндөр төлбөртэй замаар явах сонирхолгүй байдаг. 

"Эрдэнэс Тавантолгой” гэж улсын компани яваандаа өөрийн зам барих төлөвлөгөөтэй гэнэ. Тавантолгойг хуваах тутам өөр өөрийн зам, цахилгаан станц гэх мэт дэд бүтэцтэй болох хандлагатай болжээ. Уг нь энэ бүхнийг зохицуулах төрийн байгууллагууд байдаг ч бие бие рүүгээ түлхсээр сууна. Монголчууд олдохоороо өлдөнө гэдэг нь болж байна.

Монголын төр засгийн уул уурхайн удирдлагын бодлогын хэрэгжилт иймэрхүү маягаар явж, уул уурхайн үйл ажиллагааны байгалийн хор хөнөөлийг үл тоож байгаа цөөхөн хэсэг нь уул уурхайгаас баяжиж, ихэнх хэсэг нь хишгийг нь хүртэхгүй байгаатай нийлээд иргэдийн дунд Mining Phobia буюу уул уурхайн айдас бий болж эхэллээ. Төр засгаас уул уурхайн хөгжлийн асуудлаар төсөл бүрээр нь хөөцөлдөхөөс гадна нэгдсэн бодлоготой ажиллах цаг болжээ. Хариуцлагатай уул уурхай, ногоон уул уурхай, компанийн нийгмийн хариуцлагын тухай Канад, Австрали улсуудын Засгийн газруудын тодорхой санаачилга, жишээнээс тусган авч, уул уурхайн холбогдолтой хууль журмуудаа цогц, боловсронгуй болгох шаардлагатай байна.
Д.Жаргалсайхан 
Уул уурхайн донтолт
Та Like дарж уул уурхайн мэдээллийг өдөр болгон facebook-ээр дамжуулан авах боломжтой


URL


АНХААРУУЛГА: Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд Ord.mn хариуцлага хүлээхгүй болно. ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Сэтгэгдэлтэй холбоотой санал гомдлыг 7711-0505 утсаар хүлээн авна.

Сэтгэгдлүүд:

Сэтгэгдэл нэмэх
Шинэ мэдээ
Өчигдөр, 11:58
Дэлхийн зэсийн зах зээлийн үйлдвэрлэл ба хэрэглээ цаашдын чиг хандлага

  Сүүлийн жилүүдэд зэсийн эрэлт огцом нэмэгдэж байгаатай ...

Өчигдөр, 10:17
Г.Дамдинням: Газрын тос боловсруулах үйлдвэрийг 2027 оны эхний хагаст ашиглалтад оруулна

  Засгийн газрын хуралдааны дараа Аж үйлдвэр, эрдэс баялагын сайд ...

2025 оны 10 сарын 30, 16 цаг 39 минут
Авилгын хэрэгт холбогдсон Оюутолгой компанийн албан тушаалтныг нэг сар хорихоор болжээ

  Оюутолгой компанийн Худалдан авах газрын нэр бүхий дөрвөн албан ...

2025 оны 10 сарын 30, 15 цаг 00 минут
Энэтхэг Оросын газрын тосны импортоо хоёр дахин бууруулсан гэж мэдэгдсэн ч эх сурвалжууд үгүйсгэв

  АНУ-ын Цагаан ордны төлөөлөгч Энэтхэг улс Оросоос авдаг газрын ...

2025 оны 10 сарын 30, 11 цаг 49 минут
Нэг л өдөр “Эрдэнэт”-ийг дахиад оросуудтай, “Оюу толгой”-г хятадуудтай ярихаар болчихсон байх вий!

  Монголын улс төр урьд байгаагүйгээр хямралтай байдалд хүрсэн. Эрх ...

2025 оны 10 сарын 30, 10 цаг 58 минут
Шатахууны импорт ирэх өдрүүдэд хоёр дахин нэмэгдэнэ

  Монгол Улсын хэмжээнд өнөөдрийн (2025.10.27) байдлаар нийт 53 вагон ...

2025 оны 10 сарын 29, 16 цаг 09 минут
“УБТЗ” ХНН Бээжингийн Зам харилцааны их сургуульд оюутан суралцуулна

Манай улсын нийгэм, эдийн засгийн хөгжилд чухал үүрэг гүйцэтгэдэг ...

2025 оны 10 сарын 28, 16 цаг 04 минут
Бортээгийн орд дахь “Админерал” ХХК-ийн баяжуулах үйлдвэрийг прокурорын шийдвэрээр битүүмжилжээ

  Өмнөговь аймгийн Цогтцэций сумын нутаг Тавантолгойн бүлэг ордын нэг ...

2025 оны 10 сарын 28, 13 цаг 00 минут
Алтны үнэ 4000 ам.доллароос доошилжээ

  ИСТАНБУЛ, 2025 оны аравдугаар сарын 28 /Anadolu/. АНУ, ...

2025 оны 10 сарын 28, 12 цаг 22 минут
Стратегийн “Төмөртэй” орд төрийн мэдэлд хэвээр үлдэх шийдвэр гарлаа

  Өнөөдөр Нийслэлийн захиргааны хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн ...

2025 оны 10 сарын 28, 10 цаг 04 минут
“Төмөртэй” стратегийн орд Д.Эрдэнэбилэгт очих уу?

  Нийслэлийн Захиргааны хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн хуралдаан ...

2025 оны 10 сарын 27, 17 цаг 17 минут
2025 оны 10 сарын 27, 13 цаг 20 минут
Зэсийн үнэ тонн нь 9952 ам.долларт хүрч, он гарснаас хойших хамгийн өндөр түвшинд очив

 Экспортод гаргасан ашигт малтмалын бүтээгдэхүүний аравдугаар сарын ...

2025 оны 10 сарын 27, 12 цаг 45 минут
“Алт-3” хөтөлбөр хэрэгжүүлэхдээ өмнөх алдаагаа давтахгүй байх сан

 Олон улсын зах зээлд энэ сарын 20-ны өдрийн байдлаар нэг унци буюу ...

2025 оны 10 сарын 27, 10 цаг 38 минут
Ж.Золжаргал: Нүүрс шороо болохгүй

  УИХ-ын гишүүн Ж.Золжаргалын “Монголын улс төр, намын дотоод ...

2025 оны 10 сарын 27, 10 цаг 35 минут
АНУ Оросын газрын тосны томоохон компаниудын эсрэг хориг арга хэмжээ зарлалаа

  АНУ Оросын газрын тосны хоёр том компани болох "Роснефть" болон ...

2025 оны 10 сарын 23, 17 цаг 28 минут
“Улаанбаатар төмөр зам”-ын Ерөнхий хорооны ээлжит хуралдаан эхэллээ

   Монгол-Оросын хувь нийлүүлсэн нийгэмлэг "Улаанбаатар төмөр ...

2025 оны 10 сарын 23, 11 цаг 07 минут
АНУ Австралитай чухал ашигт малтмалын гэрээ байгуулжээ

  ВАШИНГТОН, 2025 оны аравдугаар сарын 21 /ВВС/. АНУ-ын ...

2025 оны 10 сарын 22, 09 цаг 31 минут
Rio Tinto 138.75 сая ам.долларын хохирол барагдуулна

  НЬЮ-ЙОРК, 2025 оны аравдугаар сарын 16 /Reuters/. Их ...

2025 оны 10 сарын 16, 18 цаг 05 минут
Алтны ханш унц нь 5000 ам.доллар давна гэж таамаглав

  Алтны үнэ түүхэндээ байгаагүй огцом өсөлтийг 2025 онд үзүүлж, бүх ...

2025 оны 10 сарын 14, 15 цаг 11 минут
ЭТТ: Бортээгийн ордод ямар ч компани үйл ажиллагаа явуулaaгүй, ашиг олоогүй

  "Эрдэнэс Тавантолгой" ХК 2021 онд нээлттэй сонгон шалгаруулалт ...

2025 оны 10 сарын 13, 14 цаг 24 минут
Мөнгөний үнэ 50 ам.доллароос давжээ

  НЬЮ-ЙОРК, 2025 оны аравдугаар сарын 10 /CNN/.  Үнэ ...

2025 оны 10 сарын 10, 14 цаг 49 минут
Гашуунсухайт боомтод ухаалаг гарц нэвтрүүллээ

  Тэргүүн шадар сайд Н.Учрал, Аж үйлдвэр, эрдэс баялгийн сайд ...

2025 оны 10 сарын 08, 10 цаг 57 минут
Европын Холбоо гангийн татварыг хоёр дахин нэмэгдүүлнэ

  БРЮССЕЛЬ, 2025 оны аравдугаар сарын 8 /DW/. Европын Холбоо ...

2025 оны 10 сарын 08, 10 цаг 42 минут
БНХАУ-ын зах зээлийн гүнд нүүрс борлуулж эхэлжээ

  Монгол Улсын засгийн газраас "Эрдэнэс Тавантолгой" ХК 2025 оны 10 ...

2025 оны 10 сарын 08, 10 цаг 19 минут
2025 оны 10 сарын 07, 12 цаг 18 минут
ОПЕК+ бүлгийн орнууд олборлолтоо нэмэгдүүлэхээр тохиролцжээ

  БЕРЛИН, 2025 оны аравдугаар сарын 6 /DW/. Газрын тос ...

2025 оны 10 сарын 06, 15 цаг 09 минут
"Энержи ресурс"-ын нүүрсэнд АМНАТ ногдуулах боломжгүй болжээ

  Улсын дээд шүүхийн 2024 оны 10 дугаар сарын 7-ны өдрийн ...

2025 оны 10 сарын 06, 13 цаг 24 минут
“Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-д тогтоосон онцгой дэглэмийн гурван сарын хугацаа дуусжээ

  “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-д тогтоосон онцгой дэглэмийн ...

2025 оны 10 сарын 06, 12 цаг 13 минут
”Ногоон гайхамшиг”-5 Өвөр Монголын экологийн өөрчлөлт

Уулс, гол мөрөн, ой мод, тариалан, нуур, бэлчээр, элсэн цөл нь харилцан ...

2025 оны 10 сарын 03, 17 цаг 02 минут
“Ногоон гайхамшиг” -1/ Цөлжилттэй тэмцэх асуудлыг шийдвэрлэх Өвөр Монголын шийдэл

“Ногоон гайхамшиг” -1/ Цөлжилттэй тэмцэх асуудлыг шийдвэрлэх ...

2025 оны 10 сарын 03, 17 цаг 00 минут
Монгол Улсын иргэний EGPA өвчний ховор тохиолдлыг амжилттай эмчиллээ

Өвөр Монголын Олон Улсын Монгол Эмнэлгийн эмч нар сүүлийн үе сая хүн ...

2025 оны 10 сарын 03, 16 цаг 58 минут
2025 оны 10 сарын 03, 12 цаг 40 минут
2025 оны 10 сарын 03, 12 цаг 28 минут
2025 оны 10 сарын 01, 18 цаг 08 минут
2025 оны 10 сарын 01, 18 цаг 03 минут
“Ногоон гайхамшиг” -2 Цөлжилттэй тэмцэх асуудлыг шийдсэн Өвөр Монголын мэргэн ухаан

Өвөр Монгол нь цөлжилттэй тэмцэж буй бүсээрээ Хятадад тэргүүлдэг. Хятад ...

2025 оны 10 сарын 01, 17 цаг 56 минут
“Ногоон гайхамшиг” -3/ Цөлжилттэй тэмцэх асуудлыг шийдвэрлэх Өвөр Монголын шийдэл

БНХАУ-ын хойд хилд оршдог Өвөр Монгол нь цөлжилт ихтэй, элсэн шуурга ихтэй ...

2025 оны 10 сарын 01, 17 цаг 51 минут
”Ногоон гайхамшиг”-4 “Элсийг алт болгонсон” Өвөр Монголын эрч хүч

Цөл нь зөвхөн тэмээний хонхны дуун, ганцаардал байхаа больсон. Харин ...

2025 оны 10 сарын 01, 17 цаг 49 минут
2025 оны 10 сарын 01, 15 цаг 53 минут
Алтны үнэ дахин түүхэн дээд үзүүлэлтэд хүрчээ

  ЛОНДОН, 2025 оны есдүгээр сарын ...

2025 оны 10 сарын 01, 11 цаг 24 минут
Хятад-Монголын хэвлэл мэдээллийн 15 дахь форум өндөрлөв

”Хиймэл оюун ухааны эрин үе дэх Хятад, Монголын хэвлэл мэдээллийн ...

2025 оны 10 сарын 01, 08 цаг 36 минут
2025 оны 10 сарын 01, 08 цаг 30 минут
Brent газрын тосны үнэ сүүлийн хоёр сарын хугацаанд анх удаа 70 ам.доллар давлаа

  Лондоны түүхий эдийн бирж дээр газрын тосны жишиг үнэ баррель нь ...

2025 оны 09 сарын 30, 10 цаг 23 минут
2025 оны 09 сарын 29, 10 цаг 09 минут
2025 оны 09 сарын 25, 18 цаг 08 минут
Г.Эрдэнэтуяа: Эдийн засгийг солонгоруулахын тулд газрын ховор элементээ ашиглах нь зөв

  Төрийн ордонд болж буй Халзанбүргэтэй орд газрын ашиглалт, байгаль ...

2025 оны 09 сарын 25, 12 цаг 58 минут
2025 оны 09 сарын 24, 10 цаг 23 минут
Хөвчийн олон улсын цөлжилттэй тэмцэх Х форум өндөрлөв

ӨМӨЗО-ны Ордос хотод хоёр өдөр үргэлжилсэн Хөвчийн олон улсын цөлжилттэй ...

2025 оны 09 сарын 23, 19 цаг 07 минут
http://www.ord.mn

Санал асуулга

Тавантолгойн хувьцааг иргэдэд бэлнээр тараах нь зөв үү?

Зөв
Буруу
Мэдэхгүй

 
Ханшийн мэдээ
Гадаад хувьцаа
Нью йоркын хөрөнгийн бирж
Нэр Хаалт Өөрчлөлт
BHP Billiton
Ivanhoe Mines
90.53
23.3
1.44
0.00
Австралийн хөрөнгийн бирж
Нэр Хаалт Өөрчлөлт
General Mining Corp
Aspire Mining Limited
0.145
0.52
0.00
-0.02
Лондонгийн хөрөнгийн бирж
Нэр Хаалт Өөрчлөлт
Petro Matd Limited
polo Resources Limited
123.5
5.4
0.00
0.02
Хонконгийн хөрөнгийн бирж
Нэр Хаалт Өөрчлөлт
Mongolian Mining Corporation
Mongolia Energy
9.59
1.14
0.00
-0.06
Торонтогийн хөрөнгийн бирж
 
Шинэ бүтээл

“Этик” продакшны залуус "улсын нууц"-ыг сөхлөө
Металлын ханшийн мэдээ
Нүүрсний ханшийн мэдээ
Уул уурхайн ТОП 25 компани