- mram.gov.mn
- nea.gov.mn
- keestrackmongolia.mn
- erdenetmc.mn
- southgobi.mn
- mininginvestment.mn
- infomine.mn
- pam.gov.mn
- mn.mno.mn
- mmc.mn
- tsairt.mn
- energyresources.mn
- mongolgazar.mn
- monpolymet.mn
- international.mcs.mn
- erdenesmgl.mn
- tavantolgoi.mn
- mm.gov.mn
- tananimpex.mn
- investor.mn
- entree.mn
- mpi.mn
- absolutemining.mn
- adamasmining.mn
- uuluurhai.mn
- boroogold.mn
- sbt.mn
- ot.mn
- donbass.mn
- tanilgroup.mn
- baganuurmine.mn
- monmag.mn
- mining.mn
- cylpro.mn
- ewater.mn
- mera.mn
- digdog.mn
- guum.mn
- amc.mn
- miningmongolia.mn
- eitimongolia.mn
- mak.mn
- mongoliandiamondtool.mn
- lme.com
- altanrio.com
- bloomberg.com
- infomine.com
- sharyngol.com
- umamisf.com
- cengeolab.com
- noyonshish.com
- zamineservices.com
- tumurlug.e-darkhan.com
- mongolianminingjournal.com
- mnmining.net
Газрын тосны шинэ хууль Монголд тодорхой хэмжээний ашиг хүртээнэ
Уул уурхайн яамны Түлшний бодлого, зохицуулалтын газрын дарга Л.Раднаасүрэнтэй Газрын тосны хуулийн шинэчилсэн найруулгын талаар ярилцлаа.
-Газрын тосны хуульд шинэчилсэн найруулгаар ямар өөрчлөлтүүд орсон бэ. Хуучин хуулиасаа ямар ялгаатай юм бол?
-Уул уурхайн яамнаас салбарын эрхзүйн орчныг боловсронгуй
болгох талаар нэлээд ажлыг хийж гүйцэтгэлээ. Үүний нэг нь Газрын тосны
тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгыг УИХ-аар өнгөрсөн оны долдугаар сарын
нэгэнд батлуулсан. Энэ хуулийг яагаад шинэчлэх шаардлагатай болсон бэ
гэвэл хуучин мөрдөж байсан Газрын тосны хууль маань 1991 онд батлагдсан
байдаг юм. Зохицуулалтын хамрах хүрээ нь хязгаарлагдмал товчхон хууль
байсан.
Нарийн зүйлүүдийг журмаар зохицуулдаг байсан юм. Газрын тосны
хайгуул, олборлолтын үйл ажиллагаа нь ихэвчлэн гадаадын хөрөнгө
оруулалтыг их хэмжээгээр шаарддаг л даа. Сонгон шалгаруулахаас эхлээд
Бүтээгдэхүүн хуваах гэрээ байгуулах зэрэг бүх ажлыг журмаар зохицуулж
ирсэн нь учир дутагдалтай байсан. Иймээс энэхүү мөрдөж байсан журмаар
зохицуулж байсан зүйлсийг хуулинд утсгаж хуульчилж өгсөн нь хуулийн гол
өөрчлөлтүүдийн нэг юм. Мөн газрын тосны эх үүсвэрийг уламжлалт болон
уламжлалт бус гэж хоёр хуваадаг. Хуучин хуульд газрын тосны уламжлалт
бус эх үүсвэрийн талаар зохицуулалт байгаагүй. Шинэ хуулиар гэрээлэгчийг
сонгох шалгаруулахдаа тавих үндсэн нөхцлийг хуульчилж өгсөн.
Бүтээгдэхүүн хуваах гэрээ байгуулах үйл явцыг хугацааны хувьд тодорхой
болгосон. Өмнөх журмаар Засгийн газрын хуралдаанаар гурван удаа
хэлэлцүүлдэг зэрэг шат дамжлага ихтэй байсан. Шинэ хуулиар нэг удаа
хэлэлцүүлэхээр байгаа.. Бүтээгдэхүүн хуваах гэрээний загварыг батлах эрх
мөн Засгийн газарт олгогдсон.
-Хоёр улсын хил дамнасан
газрын тосны хуримтлал бүхий орд ямар ч зохицуулалтгүй явж ирсэн. Гэтэл
манайд ийм орд байж болзошгүй гэж мэргэжлийн хүмүүс үздэг юм билээ?
-Шинэ хуулинд энэ асуудал тусгагдсан. Улсын хил дамнасан газрын
тосны хуримтлал бүхий орд тогтоогдсон тохиолдолд хоёр орны Засгийн газар
хоорондын гэрээгээр зохицуулна гэж заасан байгаа. Одоогоор Дорнод,
Дорноговь аймгуудад хайгуул, олборлолт, ашиглалтын үйл ажиллагаа
эрчимтэй явагдаж байна. Монгол Улсын хэмжээнд 31 хайгуулын талбай ялгаж,
21 талбайд нь Бүтээгдэхүүн хуваах гэрээ байгуулчихсан байгаа юм. Үлдсэн
10 талбайд нь бүтээгдэхүүн хуваах гэрээ байгуулах үйл ажиллагаа явагдаж
байгаа.
Тосон-Уул 19, Тамсаг 21 талбайд "Петрочайна ДайчинТамсаг"
компани, БХГ- 97 талбайд "Доншен газрын тос Монгол" компаниуд тус тус
газрын тосны ашиглалт, олборлолтын үйл ажиллагаа явуулж байна. Дээрх
гурван талбайд 1993-2013 онд хайгуул, үнэлгээ, туршилтын олборлолт,
ашиглалтын нийт 1155 иооног өрөмдсөн. Оруулсан хөрөнгө оруулалтыг тооцож
үзвэл энэ хугацаанд нийт 2.1 тэрбум ам.долларын
хөрөнгө оруулалт хийгдсэн байна. Өнгөрсөн онд Тосон-Уул 19, Тамсаг 21
талбайд нийт 139 цооног өрөмдөж, 628 сая ам.долларын хөрөнгө оруулалт
хийгсэн байдаг. Хайгуул, олборлолтын үйл ажиллагаа нэлээд сайн явагдаж
байна.
-Газрын тосны бүтээгдэхүүн гарлаа, хил давлаа. Төлбөр
тооцооны гүйлгээ нь хилийн цаана гадаадын банкинд хийгддэг. Өөрөөр
хэлбэл, манай улсад татвар хураамжаар оногддог юм юу ч үгүй байсан.
Үүнийг өөрчилсөн болов уу?
-Гэрээлэгч хөрөнгө оруулалт, борлуулалтын орлоготой холбоотой
гүйлгээг Монгол Улсад бүртгэлтэй арилжааны банкаар заавал дамжуулж
гүйцэтгэнэ. Мөн гэрээлэгч өөрийн үйл ажиллагаанд шаардлагатай байгаа
бараа, ажил үйлчилгээ худалдан авах, туслан гүйцэтгэгч сонгохдоо Монгол
Улсад бүртгэлтэй татвар төлөгч аж ахуйн нэгжийг тэргүүн ээлжинд авч ажил
гүйцэтгүүлнэ гэдэг давуу эрхийг хуульд зааж өгсөн байгаа. Монголын
компаниуд газрын тосны эрэл, хайгуул, ын ажлыг хийж чаддаг болсон
байгаа. Тиймээс дотоодын компаниудаа дэмжиж боловсон хүчнээ хөгжүүлэхийг
зорьж байна.
-Зарим компани үйл ажиллагаа явуулж дуусаад мөнгөгүй гээд нөхөн сэргээлт хийлгүй хаяад явчихдаг. Үүнээс сэргийлэх боломж бий юу?
-Байгаль орчныг нөхөн сэргээх, хайгуул, ашиглалтын байгууламжийг
татан буулгах баталгаа болгож тухайн жилийн хөрөнгө оруулалтын нийт
дүнгээс гурван хувьтай тэнцэх мөнгийг дансанд байршуулахаар шинэ хуулиар
зохицуулсан. Өөрөөр хэлбэл, нөхөн сэргээлт хийхэд зарцуулах мөнгийг
ажил эхлэхээс нь өмнө аваад дундын дансанд байршуулчихаж байгаа юм.
-Мөн шинэ хуулиар газрын тосны хайгуулын хугацааг богиносгосон гэсэн?
-1991 оны хуульд газрын тосны хайгуулын хугацаа нийтдээ 14 жил
байсныг шинэ хуулиар 12 жил болгосон. Ашиглалтын хугацаа 30 жил байсныг
35 жил болгож өөрчилсөн байгаа. Үүнээс гадна Нөөц ашигласны төлбөрийн
доод дээд хэмжээг хуульд заасан. Шинэ хуулиар газрын тосны нөөц
ашигласны төлбөрийг 5-15 хувь, уламжлалт бус эх үүсвэрт 5-10 хувийн
хязгаартай тавьж өгсөн байгаа.
-Өмнөх хуульд уламжлалт бус газрын тосны талаар ямар ч зохицуулалт байгаагүй, Шинэ хуульд ямар зохицуулалт хийсэн юм бол?
-Газрын тосны эх үүсвэрийг олон улсад дотор нь Уламжлалт
(Conventional), уламжлалт бус (Unconventional) гэж ангилж байна.
Уламжлалт эх үүсвэр нь түүхий тос, байгалийн хий. Харин уламжлалт бус эх
үүсвэр нь байгалийн битум, шатдаг занар, нүүрсний давхаргын метан хий,
тослог элс гэх мэт. Засгийн газраас газрын тосны салбарын хөрөнгө оруулалтыг
дэмжихийн тулд гааль, тариф, НӨАТ-ын хөнгөлөлтийг үзүүлж байгаа. Газрын
тосны, уламжлалт болон уламжлалт бус эх үүсвэртэй холбогдсон үйл
ажиллагаанд зориулан хайгуул, ашиглалтын эхний таван жилийн хугацаанд
импортолсон тусгай зориулалтын машин техник, тоног төхөөрөмж, тоноглол,
түүхий эд, материал, хэвийн болон тэсрэх бодисууд, сэлбэг хэрэгсэл,
зөөврийн сууц зэргийг гааль, НӨАТ-аас чөлөөлсөн. Орон нутгийг дэмжих
заалтыг бас хуульд тусгасан л даа. Тусгай зөвшөөрлийн төлбөрийн 10
хувийг тухайн зөвшөөрлийн талбайн хамрах сум дүүргийн, 20 хувийг аймаг,
нийслэлийн, далан хувийг улсын төсөвт төвлөрүүлэхээр зааж өгсөн байгаа.
Мөн газрын тосны нөөц ашигласны төлбөрийн орлогын 30 хувь нь орон
нутгийн хөгжлийн нэгдсэн санд оруулна.
-Өөрөөр хэлбэл, 23 жилийн өмнөх хуулийг шинэчилсэн найруулгаар төгс төгөлдөг болгосон гэж үү?
-Анх 1991 онд батлагдсан Газрын тосны тухай хууль, түүнийг
хэрэгжүүлэх журмын хүрээнд газрын тосны хайгуул, олборлолтын үйл
ажиллагаа үндсэндээ зохицуулагдаж ирсэн тэр хугацаанд олж мэдсэн
өөрсдийн туршлага дээр үндэслэн өнөөгийн дэлхий нийтийн жишигт нийцүүлэн
хуулиа шинэчилэн батлуулсан. Би хувьдаа боломжийн хууль болсон гэж
үздэг. Цаашид улам сайжруулах шаардлага гарахыг үгүйсгэхгүй.
Бид хууль эрхзүйн Орчноо сайжруулсанаар Газрын тосны салбарт
оруулах гадаадын хөрөнгө оруулалт нэмэгдэж ажил үйлчилгээ эрчимжсэнээр
ажлын байр олноор бий болж дотоодын бараа бүтээгдэхүүний нийлүүлэлт
ихсэж улсын, төсвийн татварын орлого нэмэгдэх, хувь хүн, аж ахуйн нэгжүүдийн ашиг орлого нэмэгдэх зэргээр эдийн засагт ихээхэн хувь нэмэр оруулна.
-"Эрдэс баялаг 2025-II" томоохон хэлэлцүүлэг энэ сарын
11-нд болно. Энэхүү хоёр дахь удаагийн хэлэлцүүлгээр газрын тосны
салбарынхан ямар сэдэв хөндөх гэж байна?
-Өнгөрсөн онд зохион байгуулагдсан анхны хэлэлцүүлгийн үеэр
хууль, эрхзүйн орчныг боловсронгуй болгохыг хөндөж тавьсан. Тухайн үед
хуулийн төсөл Засгийн газарт хэлэлцэгдээд УИХ-д өргөн барих шатандаа
байсан. Хуулийн төслийн боловсруулах явцад хуулийн үзэл баримтлал,
агуулгын хувьд зарим талаараа хөрөнгө оруулагчдыг үргээж болзошгүй
заалтууд ч байсан. Хэлэлцүүлэгт оролцогчид тэр бүхний талаар санал
бодлоо чөлөөтэй илэрхийлж, идэвхтэй ярилцсан. Тэндээс гарсан санал,
зөвлөмжүүдийг хуулийнхаа төслийг боловсруулах явцад анхаарч үзсэн юм,
хууль батлагдсаны дараа хөрөнгө оруулагчид, аж ахуйн нэгжүүдээс ирэх
гомдол харьцангуй гайгүй байгаа нь анзаарагдсан.. Хууль батлагдсаны
дараа буюу өнгөрсөн оны есдүгээр сарын 10-11-нд газрын тосны салбарт
хөрөнгө оруулагчдын олон улсын чуулга уулзалтыг зохион байгуулсан. Тэр
үеэр хуулиа нэлээд сурталчилсан. Чуулга уулзалтад оролцсон хөрөнгө
оруулагчид шинэ хуульд сэтгэл хангалуун байгаагаа илэрхийлж байлаа. Энэ
удаагийн Эрдэс баялаг-25 хэлэлцүүлгээр бид өнгөрсөн онд хийсэн эрдэс
баялгийн салбарын хууль, эрхзүйн шинэчлэлийн үр дүнг хэлэлцэнэ. Эндээс
Монгол Улсын нийгэм, эдийн засгийн байдал дахь нөлөөллийг тодорхойлох
зорилготой юм.
Газрын тосны шинэ хууль Монголд тодорхой хэмжээний ашиг хүртээнэ
Та Like дарж уул уурхайн мэдээллийг өдөр болгон facebook-ээр дамжуулан авах боломжтой
URL:
Сэтгэгдлүүд:
Сэтгэгдэл нэмэх
Шинэ мэдээ
Санал асуулга
Тавантолгойн хувьцааг иргэдэд бэлнээр тараах нь зөв үү?
Ханшийн мэдээ
Гадаад хувьцаа
| Нью йоркын хөрөнгийн бирж | ||
| Нэр | Хаалт | Өөрчлөлт |
| BHP Billiton Ivanhoe Mines |
90.53 23.3 |
1.44 0.00 |
| Австралийн хөрөнгийн бирж | ||
| Нэр | Хаалт | Өөрчлөлт |
| General Mining Corp Aspire Mining Limited |
0.145 0.52 |
0.00 -0.02 |
| Лондонгийн хөрөнгийн бирж | ||
| Нэр | Хаалт | Өөрчлөлт |
| Petro Matd Limited polo Resources Limited |
123.5 5.4 |
0.00 0.02 |
| Хонконгийн хөрөнгийн бирж | ||
| Нэр | Хаалт | Өөрчлөлт |
| Mongolian Mining Corporation Mongolia Energy |
9.59 1.14 |
0.00 -0.06 |
| Торонтогийн хөрөнгийн бирж | ||
Шинэ бүтээл
Металлын ханшийн мэдээ
Нүүрсний ханшийн мэдээ
Уул уурхайн ТОП 25 компани
Бүх эрх хуулиар Copyright © 2013 - 2017 | Ord.mn Монголын Уул Уурхайн Мэдээллийн Үндэсний Портал
Вэб сайтыг Aureola
Вэб сайтыг Aureola
