Төв аймгийн Цээл сумын иргэд нийслэл хотыг зорьж ирэн шүүхийн үүдэнд өчигдөр жагслаа. Тэд сумынхаа нутаг дэвсгэрт ашигт малтмалын хайгуул, олборлолтын үйл ажиллагаа явуулахыг эсэргүүцэж байгаа аж. Тус нутагт БНХАУ-ын хөрөнгө оруулалттай "Еос” гэх компани 2008 онд хайгуулын гурван лиценз авчээ. 2008 оноос нутагт нь хайгуул явуулахаар зэхэж буйг нутгийн удирдлага, иргэдтэйгээ хамтран эсэргүүцсээр зургаан жил өнгөрчээ. Харин өнгөрсөн оны сүүлчээр тус компанийн төлөөлөл Цээл сумын Засаг дарга М.Ганбаттай уулзаж хайгуулын төлөвлөгөө батлуулах хүсэлтийг тавьжээ. Гэвч Засаг дарга зөвшөөрөөгүй учир компанийнхан үйл ажиллагаанд нь саад хийсэн хэмээн сум дундын шүүхэд ханджээ.

Нутгийн иргэд Цээл суманд ашигт матлмал хайх, олборлох ажиллагааг эсэргүүцэх учир нь олон шалтгаантай гэнэ. Тус нутаг бол аймагтаа улаанбуудай, төмс хүнсний ногооны тал хувийг хангадаг, Төв аймаг нь Монгол Улсын газар тариалангийн гол бүс нутаг юм. Тиймээс сумын 2500 гаруй иргэдийн амьдрал газар тариалангаас шууд хамааралтай. Үүнээс гадна Цээл суманд эртний үеийн түүх, дурсгалын өлгий нутаг. Бурхан багшийн хөрөг, Маанийн зургаан үсэг зэрэг сүг зураг, эртний булш бунхан хадгалаастай уулс байдаг юм байна. "Еос” компанийн гурван лиценз түүх дурсгалтай, газар тариалангийн бүсийг хамраад байгаа нь ард иргэдийн эсэргүүцэлтэй тулах болжээ. Тусгай зөвшөөрөл сунгахад нутгийн иргэдийн зөвшөөрөл зайлшгүй шаардлагатай гэх хуулийн заалт байгаа ч Цээл сумынхнаас зөвшөөрөл аваагүй хэрнээ өнгөрсөн зургаан жилийн хугацаанд гурван удаа сунгажээ. Ингэхдээ хуурамч бичиг баримт бүрдүүлсэн байсныг аймгийн цагдаагийн байгууллага тогтоосон гэдгийг жагсагчид хэлж байв. Гэвч өнгөрсөн нэгдүгээр сарын 7-нд болсон анхан шатны шүүхээс сумын Засаг дарга М.Ганбатыг хайгуулынх нь төлөвлөгөөг баталж өгөх ёстой гэсэн шийдвэр гаргасан юм байна. Үүнийг эсэргүүцсэн нутгийн иргэд Захиргааны хэргийн давж заалдах шатны хандсанаар өчигдөр шүүх хурал болсон юм. Шүүх бүрэлдэхүүн анхан шатны шүүх компанийн хуурамч нотлох баримт бүрдүүлсэн баримтыг хэрэгт тусгаагүй шийдвэр гаргасан гэж үзжээ. Тиймээс анхан шатны шүүхээр хуурамч нотлох баримтыг авч дахин хэлэлцүүлэхээр болжээ.

"Өгөөж баян Цээлээ аваръя” ТББ-ын тэргүүн У.Дамбийсүрэнгээс зарим зүйлийг тодрууллаа.

-"Еос” компанийн гурван лиценз хэчнээн га талбайг хамарч байгаа юм бэ?

-4000 гаруй га талбай. 2500 гаруй хүний амь, амьдралаа залгуулдаг газар тариалангийн бүсийг тэр чигт нь, дээрээс эцэг, өвгөдийн маань нойрсож байгаа Лүн толгой, Номгон уулыг хөндөх гэж "Еос” компани хууль шүүхийн байгууллагаар далайлгаж төлөвлөгөөгөө батлуулахаар улайраад байна. Хэрэв тэд хайгуул хийх юм бол мал ажуй, газар тариалангийн бүс үндсээрээ мөхнө гэсэн үг.

-Лицензээ гурван удаа сунгуулсан гэж байна. Та бүхнээс санал авсан уу?

-Үгүй. Хамгийн гол нь энэ л байгаа юм. Тусгай зөвшөөрөл сунгахад нутгийн иргэд, удирдлагуудаас зөвшөөрөл авсны үндсэн дээр сунгуулах ёстой биз дээ. Биднээс нэг ч удаа санал аваагүй. Сумын Засаг даргаас ч аваагүй гэсэн. Гэтэл Ашигт малтмалын газраар гурван удаа сунгуулчихсан байгаа юм. Төрийн байгууллага ингэж ажиллаж болох уу гэв.

Давж заалдах шатны шүүх хуралд итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч гэж танилцуулсан С.Өлзийбаяраас дараах мэдээллийг авлаа. Тэрээр "Еос” компанийн гүйцэтгэх захирлын албатай хэрнээ нууцалдаг бололтой, албан тушаалаа хэлэхээс татгалзаж байсан юм.

-"Еос” компанийг хууль бус баримт бүрдүүлсэн гэх юм. Энэ талаар та юу хэлэх вэ?

-Би мэдэхгүй. 2014 оны дөрөвдүгээр сараас би ажиллаж эхэлсэн.

-Нутгийн иргэдийн тэмцэлд ямар байр суурьтай байна?

-Мэдээж тэдний тэмцэж байгаа нь зөв. Гэхдээ сумын Засаг даргаар хайгуулын биш байгаль орчин нөхөн сэргээх төлөвлөгөөг батлуулах гэсэн юм. Түүнээс гадна иргэдийн хэлж байгаа түүх, соёлын дурсгалтай газрыг лицензтэй талбайгаасаа хасуулах гэсэн боловч Засаг дарга нь хасч өгөхгүй юм.

Эх сурвалж: Www.polit.mn