- mram.gov.mn
- nea.gov.mn
- keestrackmongolia.mn
- erdenetmc.mn
- southgobi.mn
- mininginvestment.mn
- infomine.mn
- pam.gov.mn
- mn.mno.mn
- mmc.mn
- tsairt.mn
- energyresources.mn
- mongolgazar.mn
- monpolymet.mn
- international.mcs.mn
- erdenesmgl.mn
- tavantolgoi.mn
- mm.gov.mn
- tananimpex.mn
- investor.mn
- entree.mn
- mpi.mn
- absolutemining.mn
- adamasmining.mn
- uuluurhai.mn
- boroogold.mn
- sbt.mn
- ot.mn
- donbass.mn
- tanilgroup.mn
- baganuurmine.mn
- monmag.mn
- mining.mn
- cylpro.mn
- ewater.mn
- mera.mn
- digdog.mn
- guum.mn
- amc.mn
- miningmongolia.mn
- eitimongolia.mn
- mak.mn
- mongoliandiamondtool.mn
- lme.com
- altanrio.com
- bloomberg.com
- infomine.com
- sharyngol.com
- umamisf.com
- cengeolab.com
- noyonshish.com
- zamineservices.com
- tumurlug.e-darkhan.com
- mongolianminingjournal.com
- mnmining.net
Ч.Түмэнбаяр: Ашигт малтмалын хайгуулын зөвшөөрлийг зөвшөөрөгдсөн бүсэд олгож эхэлсэн
Уул уурхайн яамны Төрийн захиргааны удирдлагын газрын дарга Ч.Түмэнбаяртай ярилцлаа.
-Уул уурхайн салбар түүхийн хуудаснаа 90 гаруй жилийг бичилцсэн хэдий ч өнгөрсөн жилийг хүртэл баримтлах бодлогогүй явж иржээ?
-Эдийн засгийн тулгуур хэмээн
тодорхойлогдож буй геологи уул уурхайн салбар өнөөг хүртэл УИХ-аар
батлуулсан бодлогогүй явж ирсэн байдаг. "Төрөөс эрдэс баялгийн салбарын
талаар баримтлах бодлого"-ын баримт бичгийг боловсруулж УИХ-аар
батлууллаа. "Төрөөс эрдэс баялгийн салбарт баримтлах бодлого"-ын баримт
бичигт баялгийн салбарт баримтлах зарчмыг Эрх зүй, татварын орчны талаар
аливаа шийдвэр гаргахдаа судалгаа, шинжилгээнд суурилж, оролцогч
талуудын хууль ёсны эрх ашгийг хохироохгүй байх, байгаль орчин, хүний
эрүүл мэндэд сөрөг нөлөөлөл багатай, орчин үеийн дэвшилтэт техник,
технологи, инновацийг дэмжих, төрөөс хөрөнгө оруулагчдад ижил тэнцүү
нөхцөл олгох, өмчийн хэлбэрээр ялгаварлахгүй байх, компанийн сайн
засаглалыг дэмжих, Бүх шатны геологийн судалгаа, олборлолт,
боловсруулалтын ажлын талаарх хуулиар хориглоогүй мэдээллийг нийтэд ил
тод, нээлттэй байлгах,хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн тухай
хууль тогтоомжийг боловсронгуй болгох, стандартыг олон улсын түвшинд
хүргэх гэж тусгасан. Энэ хугацаанд бодлогын баримт бичгийн зэрэгцээ 10
гаруй хууль тогтоомж УИХ-аар батлуулжээ.
-Бодлогын баримт бичиг
батлагдсанаар дагалдаж олон хуульд өөрчлөлт оруулсан. Тухайлбал Ашигт
малтмалын тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт, Газрын тосны тухай хуулийн
шинэчилсэн найруулга гээд?
-Гадаад, дотоод хөрөнгө оруулагчдын
дунд хүлээлт үүсгээд байсан Ашигт малтмалын тухай хуульд нэмэлт
өөрчлөлт оруулах тухай, Газрын тосны тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын
тухай хуулийг 2014 оны долдугаар сард УИХ баталсан. Ашигт малтмалын
хайгуулын тусгай зөвшөөрлийг төрөөс зөвшөөрөгдсөн газар нутагт олгож
эхэлсэн. Таван жил орчим хугацаанд хориотой байсан хайгуулын тусгай
зөвшөөрлийг өргөдлийн болон сонгон шалгаруулах журмаар олгож байна.
ААН-д Байгаль орчныг хамгаалах, нөхөн сэргээх, уурхайн хаалттай
холбоотой үйл ажиллагааг мэдээлж байх ажилтантай болсон.
Ашигт малтмалын нөөцийг олон улсын стандартын дагуу тогтоох KRECKO Олон улсын байгууллагын гишүүнээр элслээ.
-УИХ-ын намрын чуулганы
төгсгөлд Ашигт малтмалын тухай хуульд нэмэлт оруулсан. Энэхүү хуулийн
нэмэлтийг нэг компанийн эрх ашигг нийцүүлэх гэж орууллаа гэсэн шүүмжлэл
гараад байна. Энэ талаар?
-Ашигт малтмалын тухай хуулийн 5
дугаар зүйлд Стратегийн ач холбогдол бүхий ордуудын төрийн эзэмшлийн
хувь, хэмжээг тогтоох асуудлыг хуульчилсан байдаг. Сая батлагдсан "Ашигт
малтмалын тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай хууль"-ийн агуулга нь
тухайн стратегийн ордод тер эзэмшсэн хэмжээндээ хүртэх ногдол ашигт
дүйцэх хэмжээний мөнгөн хөрөнгийг тусгай нөөц ашигласны төлбөрөөр авах
сонголтыг нэмж байгаагаараа онцлог юм. Өөрөөр хэлбэл борлуулалтын
орлогоос авч байгаа ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөр /АМНАТ/ дээр
нэмж тусгай төлбөр авна. Тухайн төслийн хөрөнгө оруулалт, зардал өсех
болон төслийн үйл ажиллагаа сунжрах, ашигт малтмалын үнэ унаснаас болж
хамтарсан компани алдагдал хүлээх зэрэг эрсдэлд төр өртөхгүй ногдол
ашгаа урьдчилж авах боломжтой болох юм.
-Энэ оноос Геологи, уул уурхайн салбарын үйл ажиллагаа сэргэх нь гэсэн хүлээлт байна. Хайгуулын зөвшөөрлийн олголтын явцын талаар уншигчдад мэдээлэл өгөхгүй юу?
-Хайгуулын тусгай зөвшөөрөл хүссэн
өргөдлийн дугаарыг цахим хэлбэрээр олгож эхэлснээс хойш нийт 780 аж
ахуйн нэгж Ашигт малтмалын газарт бүртгүүлээд байна. Нийт бүртгүүлсэн аж
ахуйн нэгжүүдийн 698 нь дотоодын хөрөнгө оруулалттай, 44 нь гадаадын
100 хувийн хөрөнгө оруулалттай /БНХАУ-17, Сингапур-9, Австрали-3,
Канад-3, Люксенбургийн вант улс-3, бусад-9/, 11 нь хамтарсан хөрөнгө
оруулалттай аж ахуйн нэгжүүд байна. Өнөөдрийг хүртэл цахим хэлбэрээр 720
өргөдлийн дугаар олгосон.
-Уул уурхайн салбарт гадаадын хөрөнгө оруулагчдыг үргээхэд хүргэсэн 106 лицензтэй холбоотой асуудал олны анхаарлын төвд байгаа?
-Шүүхийн шийдвэрээр хүчингүй болсон
сонгон шалгаруулалт явуулах боломжтой гэж үзэж байгаа 88 талбайн
давхцалгүй 45 талбайгаас 33 талбайд, давхцалтай 43 талбайгаас долоон
талбайн давхцалыг нь арилгуулж журмын дагуу босго үнийг баталгаажуулан
нийт 40 талбайд сонгон шалгаруулалтыг явуулж байна. "Шүүхийн шийдвэрээр
тусгай зөвшөөрөл нь хүчингүй болсон ашигт малтмалын хайгуулын болон
ашиглалтын 106 талбайд тусгай зөвшөөрөл олгох сонгон шалгаруулалтын
журам"-ын дагуу таван удаагийн сонгон шалгаруулалтыг зохион байгуулсан
байна. Сонгон шалгаруулалтын дүнд 18 талбайд шинээр хайгуулын тусгай
зөвшөөрөл олгосон. Бусад нь шийдвэр гаргах шатандаа байгаа.
-Олны хэл ам байнга дагуулж
байдаг "Урт нэртэй" хуулийг дагаж мөрдөх журмын тухай хуулийн төслийг
УИХ-аар батлуулсан. Гэвч шүүмжлэл дагах боллоо?
-"Гол мөрний урсац бүрэлдэх эх,
усны сан бүхий газрын хамгаалалтын бүс, ойн сан бүхий газарт ашигт
малтмал хайх, ашиглахыг хориглох тухай" хууль 2009 оны 07 сард "дагаж
мөрдөх журмын тухай" хуулийн хамт батлагдсан байдаг. Гэвч хуулийн
хязгаарлалтад орсон тусгай зөвшөөрөл бүхий талбайн хилийн шугамын
будлиан, нөхөн олговрын асуудал зэрэг бэрхшээлийн улмаас уг хуулийг
хэрэгжүүлж чадалгүй өдийг хүрч олон арван аж ахуйн нэгжийг хохируулахын
зэрэгцээ байгаль орчны нөхөн сэргээлтийг орхигдуулсан байдалтай байна.
Уул уурхайн яам Тол мөрний урсац бүрэлдэх эх, усны сан бүхий газрын
хамгаалалтын бүс, ойн сан бүхий газарт ашигт малтмал хайх, ашиглахыг
хориглох тухай" (цаашид "Урт нэртэй хууль" гэх) хуулийн хэрэгжилтийг
хангахын төлөө хүчин чармайлт тавьж ирсэн гэдгийг тэмд^эглэхийг хүсч
байна. Бид энэ хуулийг хэрэгжүүлэхийн төлөе байна. Ийм ч учраае дээрх
хуулийн дагаж мөрдөх журмын тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулан,
тулгамдаад буй бэрхшээлүүдийг арилгахад байгаль орчин, аж ахуйн нэгж
болон төрд учрах эрсдэл нь аль болох бага байхаар хуульчилсан. Шинээр
батлагдсан хуулийн гол агуулга нь гол, мөрний урсац бүрэлдэх эхэд
хайгуул, ашиглалтын үйл ажиллагааг бүрэн хориглож, ойн сан бүхий газарт
олгогдсон тусгай зөвшөөрлүүдийн үйл ажиллагааг Ойн тухай хуулийн дагуу 1
мод огтолбол 10-аас доошгүй мод тарих, нөхөн сэргээлт хийхээр
зохицуулсан.
-Улсын эдийн засаг хүидхэн байна. Энэ нь уул уурхайн
бүтээгдэхүүний дэлхийн зах зээл дээрх үнэ унасантай холбон тайлбарлах нь
бий. Тиймээс Уул уурхайн яам Улсын эдийн засгийг эрчимжүүлэхэд бодитой
ямар ажил хийж байна вэ?
-Эдийн засгийн хүндрэлээс гарах хөтөлбөр батлах тухай УИХ-ын 2015 оны 41 дүгээр тогтоолд заасан "Алтны олборлолтыг нэмэгдүүлэх"
зорилтын хүрээнд "Алтны олборлолтыг нэмэгдүүлж эдийн засгийг
эрчимжүүлэх зарим арга хэмжээний тухай" Засгийн газрын 2015 оны 94
дүгээр тоггоол гарсан.
Уг тогтоолын хүрээнд үйл ажиллагаагаа
явуулж буй, хайгуул хийж нөөц тогтоосон, олборлолт явуулахад бэлтгэгдсэн
хөрөнгө оруулалтаа шийдээгүй аж ахуйн нэгжүүд болон санхүүгийн
хүндрэлээс шалтгаалан олборлолтын хэмжээг нэмэгдүүлэх боломжгүй байгаа
алтны ордуудын хөрөнгө оруулалт, эргэлтийн хөрөнгийг алтыг худалдан авах
нөхцөлтэйгээр урьдчилгаа олгох, урьдчилан худалдан авах замаар
шийдвэрлэх юм.
-Гацууртын алтны үндсэн ордыг
Стратегийн ач холбогдол бүхий ордод хамрууллаа. Гэвч иргэний нийгмийн
төлөөлөл Гацууртын ордыг ашиглуулахгүй хэмээн олон хоногоор өлсгөлөн
хүртэл зарласан?
-Ашиглалтын тусгай зөвшеөрөл эзэмшигч
"Сентерра гбулд Монголиа" ХХК нь Гацууртын ордын нөөцийн тайланг 2013
онд, ТЭЗҮ-г 2014 онд ЭБМЗ-өөр тус тус батлуулсан бөгөөд ашиглахад бэлэн
орд юм.
Уг ордыг эргэлтэд оруулснаар уурхайн
зам, дэд бүтэц зэрэг бүтээн байгуулалтын ажлууд хийгдэж, 1000 орчим
ажлын байр бий болж, татвар, төлбөр, хураамжаар 660 орчим тэрбум
төгрөгийг улсын төсөвт оруулна. Мөн тус ордоос олборлосон алтыг
Монголбанкинд тушааснаар Монгол Улсын эрдэнэсийн сан нэмэгдэж, валютын
ханшийг тогтворжуулахад чухал нөлөө үзүүлнэ. Хүннүгийн үеийн эртний
түүхэн олдвор, булшнууд тусгай зөвшөөрлийн талбайгаас баруун өмнө зүгт
5.8 км (шулуун шугамаар) зайд оршдог.
-Гацууртын ордын төрийн
эзэмшлийн хувь хэмжээг 20 хувиар тогтоох асуудал УИХ дээр бүдэрсэн.
Дахин яриа хэлэлцээр хийгдэж байгаа гэсэн. Энэ талаар?
Гацууртын ордын тусгай зөвшөөрөл
эзэмшигч "Сентерра гоулд Монголиа" ХХК-тай тус ордын төрийн эзэмшлийн
хувь, хэмжээг тогтоох хэлэлцээ хийх ажлын хэсгийг Ерөнхий сайдын
захирамжаар байгуулан ажиллаж байна. Одоогоор тус ордын тусгай зөвшөөрөл
эзэмшигчтэй хэлэлцээр хийж, хууль эрх зүй, эдийн засаг, санхүү-хөрөнгө
оруулалт, технологийн шат дамжлагууд зэрэг ажлууд дээр дүн шинжилгээ
хийж байна.
-Төмөр, нүүрсний салбарынхан
татварын дарамт их байна, овор ихтэй, үнэ бага, тээвэрлэлтийн зардалд
өндөр учир төрөөс тодорхой дэмжлэг хэрэгтэй гэсэн зүйлийг их ярьдаг л
даа. Энэ асуудал дээр Уул уурхайн яамнаас ямар арга хэмжээ авч ажиллаж
байгаа вэ?
-Төмөр, нүүрсний салбарынханд
тулгардаг нзг гол асуудал бол "Жишиг үнэ"-ийн тухай асуудал яах аргагүй
мөн л дөө. Засгийн газрын 2007 оны 88,2014 оны 220 дугаар тогтоолоор
төмрийн хүдэр, баяжмал экспортолж буй аж ахуйн нэгжүүдээс "АМНАТ"
тооцохдоо "Жишиг үнэ" зарлаж авдаг байсан. Зах зээлийн үнэ буурч буй энэ
үед төмрийн хүдэр олборлогч, баяжуулагч, экспортлогч аж ахуйн нэгжүүдэд
татварын дарамт бий болгож, олборлолт экспортын хэмжээ жил тутам
буурахад нөлөөлсөн. Иймд төмөрлөгийн салбарт үйл ажиллагаа эрхэлж байгаа
аж ахуйн нэгжийн үйл ажиллагааг дэмжих, экспортын орлогыг нэмэгдүүлэх
зорилгоор борлуулалтын орлогоос тооцох "АМНАТ"-ийг гэрээний үнэд
шилжүүлэн тооцох шийдвэрийг Засгийн газрын 2015 оны 3 дугаар сарын 16-ны
өдрийн хуралдаанаас гаргалаа.
Засгийн газрын шийдвэрийн үр дүнд
төмрийн хүдэр, баяжмалын экспортоос улсын төсөвт ашигт малтмалын нөөц
ашигласны төлбөр хэлбэрээр орох орлого бусад татвар, төлбөр ба хураамж
хэлбэрээр 28.5 сая ам.доллар болон нэмэгдэж, төмрийн хүдэр, баяжмалын
экспортын хэмжээ өнгөрсөн оныхоос 35 хувиар өсч 10.0 сая тоннд хүрэх
боломж бүрдлээ.
Мөн төмрийн хүдрийн салбарт байгаа
8000 гаруй ажлын байр хадгалагдаж үлдэхээс гадна уурхай болон түүнийг
дагасан үйлчилгээний салбарт олон тооны ажлын байр шинээр нэмэгдэх юм.
Ч.Түмэнбаяр: Ашигт малтмалын хайгуулын зөвшөөрлийг зөвшөөрөгдсөн бүсэд олгож эхэлсэн
Та Like дарж уул уурхайн мэдээллийг өдөр болгон facebook-ээр дамжуулан авах боломжтой

URL:
Сэтгэгдлүүд:
Сэтгэгдэл нэмэх
Шинэ мэдээ
Санал асуулга
Тавантолгойн хувьцааг иргэдэд бэлнээр тараах нь зөв үү?
Ханшийн мэдээ
Гадаад хувьцаа
Нью йоркын хөрөнгийн бирж | ||
Нэр | Хаалт | Өөрчлөлт |
BHP Billiton Ivanhoe Mines |
90.53 23.3 |
1.44 0.00 |
Австралийн хөрөнгийн бирж | ||
Нэр | Хаалт | Өөрчлөлт |
General Mining Corp Aspire Mining Limited |
0.145 0.52 |
0.00 -0.02 |
Лондонгийн хөрөнгийн бирж | ||
Нэр | Хаалт | Өөрчлөлт |
Petro Matd Limited polo Resources Limited |
123.5 5.4 |
0.00 0.02 |
Хонконгийн хөрөнгийн бирж | ||
Нэр | Хаалт | Өөрчлөлт |
Mongolian Mining Corporation Mongolia Energy |
9.59 1.14 |
0.00 -0.06 |
Торонтогийн хөрөнгийн бирж | ||
Шинэ бүтээл
Уул уурхайн ТОП 25 компани