Ерөнхий сайд энэ сарын 3-нд парламентийн олонхи намын бүлгийн хуралдаан дээр ийм мэдэгдэл хийсэн бөгөөд Канадын компанийн захирлуудын зөвлөлд байгаа Кыргызстаны төлөөлөгчийг солих болно гэж хэлсэн юм. 12 дугаар сарын сүүлчээр Кыргызстаны Засгийн газар "Кумтор” алтны ордын төслийн хэлэлцээрээс гарч байгаагаа зарласан. 

Учир нь "Сентерра голд” тус улсын засгийн газартай зөвлөлгүйгээр 4.6 сая нэмэлт хувьцаа гаргахаар шийдвэрлэсэн юм. Нэмэлт хувьцаа гаргаснаар тус компанид эзэмших Кыргызстаны хувь 32.7-гоос 32.1 хувь болон багасах тооцоо гарсан байна. Ерөнхий сайд Темир Сариев саяхан тус компанийн удирдлагатай "Кумтор” төслийн талаар уулзалт хийсэн гэдгээ мэдэгдээд "Кумтор орд газрын асуудлыг шийдэхэд хамгийн түрүүнд улс орны эрх ашгийг тавих болно. Улс төр үүнд огт хамаагүй. Бид ажлын төлөвлөгөө, зардал, экологийн асуудал, хэрэглэж буй техник, технологи гээд тулгарч буй бүх асуудлыг гаргаж тавьсан. Тэд ч ихэнх асуудалтай санал нийлж байгаагаа илэрхийлж, шалгаж үзнэ гэдгээ хэлсэн. Канадын компани орд газрыг ашиглахдаа техник-экологийн нормыг хэрэгжүүлж байгаа эсэхэд хийх шалгалтаа бид чангатгах болно. Кыргызстаны эдийн засаг, экологийн ашиг сонирхлыг тус компани даган биелүүлэх ёстой. 

Одоогийн байдлаар "Кыргыз Алтын" компанид нэмэлт хувьцааны асуудлыг судлах үүрэг өгсөн байгаа. Шүүхэд хандах бэлтгэл ажил эхэлж, хуульчидтай хамтран ажиллаж байна. Нэмэлт хувьцаа гаргах асуудлыг тус компанийн захирлуудын зөвлөлд байгаа манай гурван төлөөлөгч эсэргүүцсэн ч тэд авч хэлэлцээгүй. Бид энэ гурван төлөөлөгчөө сольж, Канадын компанид манай улсын иргэдийн эрх ашиг, хууль дүрмийг сахин мөрдөхийг шаардана” гэж хэлсэн. "Сентерра голд”-ын ерөнхийлөгч Фрэнк Херберд, гүйцэтгэх захирал Скотт Перри нар Бишкект ирж, Засгийн газартай хэлэлцээ хийсэн ч амжилт олоогүй бололтой. 

"Сентерра голд” нь алтны "Кумтор” орд газрын хувьцааг 100 хувь эзэмшдэг бөгөөд Кыргызстан улс 2009 онд тус компанийн хувьцааны 33 хувийг эзэмшихээр болсон. Кыргызстаны парламентиас 2014 оны хоёрдугаар сард Засгийн газартаа "Кумтор” төслийн гэрээг улс орондоо ашигтайгаар өөрчлөн байгуулах үүрэг өгсөн. "Кумтор”-ыг улсын мэдэлд авах засгийн газрын саналыг парламент хэлэлцээд хүлээн авахаас татгалзаж, 2015 оны 10 дугаар сар хүртэл энэ асуудлаарх байр сууриа тодорхой болгон нэгтгэхийг зөвлөсөн. Харин Ерөнхий сайд өнгөрсөн жилийн 9 дүгээр сард "Кумтор” төслийн асуудлыг шийдэх хоёр арга зам байна. Нэгдүгээрт, өмнө гэрээнүүдэд үндэслэн, адилхан хувьцаа эзэмшдэг хамтарсан аж ахуйн нэгж байгуулах. Хоёрдугаарт, улс орны эрх ашгийг хамгаалахын тулд "Сентерра голд”-ын удирдах системд Кыргызстаны оролцоо, нөлөөг ихэсгэх гэж хэлж байсан билээ. "Кумтор” төслийн гэрээг ард түмний хувьсгалаар албан тушаалаа алдсан Акаев, Бакиев ерөнхийлөгч нарын үед шударга бус байгуулагдсан гэрээ гэж Кыргызстаны Засгийн газар үзэж байгаа юм. Гэрээг улс орондоо ашигтайгаар өөрчлөх хэлэлцээ гурван жил үргэлжилж, хоёр ч засгийн газар энэ асуудлаас болж, огцорч байв. 

М.Сугар-Эрдэнэ