Ord.mn | Mongolian Mining
| English |  Mobile |  Rss

Зайнаас ч хүнийг үхэлд хүргэдэг гэх говийн олгой хорхойны нууц

Зайнаас ч хүнийг үхэлд хүргэдэг гэх говийн олгой хорхойны нууц

 

Говийн ард түмний дунд олгой хорхойны тухай домог яриа их байдаг. Зарим нутагт "том  гэдэст хорхой” ч гэдэг. Энэ хорхой Монголын говь цөлд байдаг тухай мэдээлэл 1900-гаад оны эхээр Америкт анх гарчээ. Америкийн байгалийн түүхийн музейн судлаач Рой Чепмен Эндрюс Хятадын нутаг, Монголын говиор судалгаа хийж явахдаа үлэг гүрвэлийн чулуужсан өндөг, яснаас гадна олгой хорхойны талаар сонссон явдал байжээ. Тэрбээр энэ хорхойны тухай "Эртний хүний мөрөөр” номондоо бичиж үлдээжээ. "Нутгийн иргэдийн яриагаар Монголын говь нь олгой хорхой гэсэн аймшигт амьтантай. Уг хорхойтой тааралдвал амьд үлдэнэ гэж төсөөлөхийн хэрэггүй. Гэрийн буурийн чинээ тойрогт хороо цацдаг бөгөөд эргэн тойронд нь байх амьд биет хормын төдий ухаан балартан унаж, төд удалгүй амьсгал хураадаг. Энэ хорхойтой таарсан гэх нутгийн иргэдтэй уулзахад хорхойг холоос ажиглахад толгой, сүүлийг нь ялгахын аргагүй гэнэ. Харин амаа ангайн уурсан босч ирэхэд биеийнх нь талыг толгой нь эзэлснийг харж болдог аж. Энэ үед бушуухан зугтаахгүй бол хор нь хормын төдийд ойр орчимд тархана хэмээн ярьдаг” гэж бичжээ.

 

Таван хорын уурхай болсон арваалж, цагаан тэмээ, дигваранз, могой, олгой хорхой гэх мэт нь байгалиас заяасан зэвсэгтэнгүүд юм. Тэр дунд хамгийн аюултай нь энэ хорхой бөгөөд газрын хөрсөн доогуур гүрвэлзэн явдаг, бүдүүн, нүд ам, хөл гар нь мэдэгдэхгүй ажээ. Нутгийн малчдаас энэ амьтны талаар асуухад бүгд жийрхэн, олигтой үг дуугарахгүй бөгөөд "муу ёрын амьтан, нэрийг нь хэлэхэд хүрээд ирдэг” хэмээгээд нулимдаг гэнэ. Үүнээс үзэхэд говийхны хувьд олгой хорхой гэгч нь аймшигт араатан” ажээ. Олгой хорхойг сонирхон судалсан хүн ганцхан Рой Чепмен Эндрюс байсангүй. Түүний араас Чех, Болгар, Польш, Орос, Франц, Америк, ЗХУ-ын эрдэмтэн судлаачид ирж говиор хэрэн хэсч, уг амьтны талаарх үүх түүхийг хайж, судлахыг хичээсэн боловч тэр амьтанд хамаагүй ойртох аргагүй учраас тэдгээр судалгаанууд бүгд амжилтгүй болсон юм.

Энэ амьтанг яах аргагүй Монголын говиос өөр газар байхгүй хэмээн ярьдаг. Олгой хорхойг газрын хөрс хөдөлгөн явахаар ойр орчинд нь явж байсан малчдаас эхлээд социализмын үед Монголд байсан орос цэргүүд сонирхож очоод учир битүүлгээр хоолой нь боогдон нас барсан тохиолдол олон бий. Хорхой уурлахаараа өөрөөсөө нов ногоон шавар шиг юм цацан дэлбэрч үхдэг бөгөөд дэлбэрсэн тухайн газарт нь нэлээд том тогоо үүссэн байдаг. Эсвэл ямар ч ул мөр үлдээхгүй ор тас алга болдог байна. Харин оронд нь түүнд ойртохыг хүссэн хүн ба амьтан "үхдэл” болон үлдсэн байдаг нь баримт болдог.

Нутгийн иргэдийн ам дамжсан яриа, эрдэмтэн судлаачдын бичиглэн үлдээсэн ном бүтээлээс анзаарвал уг хорхой нь 0.6-1.5 метрийн урттай, өргөнөөрөө домбоны чинээ. Үржилд орох үедээ ил гардаг бөгөөд хэрвээ энэ үед нь түүнтэй тулгарвал маш аюултай. Жирийн үед цайвар өнгөтэй, уурласан үедээ час улаан өнгөтэй болоод амнаасаа олон сая дусал хорыг цацардаг. Хор нь цианы хүчил шиг гэнэ. Цианы хүчлээр хордсон үед амьсгаа бачуурч, хоолой боогдон татаж унан толгой нь эргээд зүрх нь зогсдог гэнэ. Фашистууд дайны үед олон мянган хүнийг ийм хороор утан хороосон баримтууд бий. Олгой хорхойн дээр гишгэсэн тэмээний арьс мах нь унаж яс нь л гозойгоод үхдэг тухай говь нутгийнхан хуучилдаг.

Говийнхны дунд олгой хорхойны хорыг олон давхар эсгийгээр сааруулдаг тухай дом байдаг аж. Зарим нутагт гурван давхар эсгий олбогон дээр сууж, гурван давхар гудас, ширдгэн дээр унтдаг нь олгой хорхойн хорноос зайлсхийсэн арга гэж тайлбарладаг юм байна.

Монгол улсын Ерөнхий сайд асан Жалханз хутагт Ц.Дамдинбазар Америкийн судлаач Рой Чепмен Эндрюст "Олгой хорхой нь хоёр метр урттай, цусаар дүүргэсэн олгой шиг хэлбэртэй, толгой, сүүлийг нь ялгах аргагүй. Хор нь гэнэтийн үхэлд хүргэдэг, маш хортой бодис ялгаруулдаг, говийн зэлүүд газарт амьдардаг” гэж ярьсныг нь номондоо тэмдэглэн үлдээжээ.

1930-аад онд Монголд ажиллаж байсан ЗХУ-ын эрдэмтэн судлаач А.Д.Симуков аян замын тэмдэглэлдээ "Олгой хорхой гэдэг нь Заг, Сүүжийн говьд байдаг ердийн амьтан. Түүний тухай хүмүүс их ярьдаг, мөн их айдаг. Энэ амьтан нь голдуу борооны дараа, газар нойтон байх үед газрын гадарга дээр гарч ирдэг. Гэрт голдуу хувин савны доор, чийгтэй газар гарч ирсэн байх ба хоргой цагаан өнгөтэй” гэжээ.

Мөн тухайн цаг үед Өмнөговь, Баянхонгорын зааг нутагт геологи хайгуулын хэдэн хүн ажиллаж байхдаа олгойтой цус мэт үзэгдээгүй муухай амьтантай таарч айж сандран түүн рүү бензин цацаж шүдэнз зурсанд хүчтэй дэлбэрэлт болж олон хүн нас барсан гэсэн яриа байдаг.

Бас Зөвлөлтийн эрдэмтэн Иван Ефремов Зүүнгарын говьд олгой хорхойтой учрахаар барахгүй экспедицийнх нь хоёр судлаачийг уг амьтан хөнөөсөн тухай өгүүлэл бичсэн нь энэ нууцлаг амьтны тухай бүдэг боловч баримт болон үлдсэн юм. Түүний тэмдэглэлээс дурдахад: "... Ямар хачин юм бэ, яг хиам шиг юм тэнд хэвтэж байна гэж жолооч маань миний чихэнд шивнэлээ. Тэр амьтан хөл, ам, нүд юу ч алга, метр хэрийн урттай, яг хиам шиг харагдаж байв. Үзүүрүүд нь мохоо болоод толгой сүүл нь ялгагдахгүй байсан. Элсэн дээр атиралдан хэвтсэн тэр бүдүүн могой шиг амьтан хоёулаа байсан юм билээ. Очиж барьж авъя гээд манай Гриша дуу алдан кабинаас үсрэн буухад радиочин "битгий буудаарай, амьдаар нь барья” гэж хашгиран түүний араас гүйсэн. Энэ үед хажууд явсан монгол өвгөн миний гараас зуурч их айсан харцаар "битгий, орхи тэнд үхэл байна, тэднийг буцааж дууд” хэмээн гуйлаа. Би ч Гриша, Миша хоёрыг "буцаад ир ээ” гэж дуудсан боловч сонссон эсэх нь бүү мэд нөгөөх үл мэдэгдэх амьтан руу гүйсээр байлаа. Гэтэл гэнэт хоёр хорхой цагириглан, тэрхэн зуур өнгө нь бор байснаа даруй бараантаж нил хөх өнгөтэй болох нь тэр. Миша эхлээд огт дуу гаргалгүй элсэн дээр ойчоод тэр чигтээ хөдөлгөөнгүй болсон. Хоромхон хугацааны дараа Гриша мөн адил газарт ойчсон. Би гар буугаа барьсаар араас нь гүйн очтол нөгөө хоёр аймшгийн хорхойнууд аль хэдийнэ алга болсон байсан. Харин манай хоёр боомилж үхсэн мэт хөхөрчихсөн байсан юм даа...”

Зайнаас ч хүнийг үхэлд хүргэдэг гэх говийн олгой хорхойны нууц
Та Like дарж уул уурхайн мэдээллийг өдөр болгон facebook-ээр дамжуулан авах боломжтой


URL


АНХААРУУЛГА: Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд Ord.mn хариуцлага хүлээхгүй болно. ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Сэтгэгдэлтэй холбоотой санал гомдлыг 7711-0505 утсаар хүлээн авна.

Сэтгэгдлүүд:

Сэтгэгдэл нэмэх
Шинэ мэдээ
Ройтерс: Энэтхэг улс Монголоос коксжих нүүрс импортлох боломжийг эрэлхийлсэн хэвээр

  Энэтхэг улс ган үйлдвэрлэлд зайлшгүй шаардлагатай түүхий эд болох ...

Өнөөдөр, 16:51
2025 оны ”Өвөр Монголыг ойлгох нь” оны уулзалт Хөххотод боллоо

2025 оны "Өвөр Монголыг ойлгох нь" оны уулзалт 11-р сарын 29-ний өдөр ...

Өнөөдөр, 16:06
Хууль бус ашигт малтмал олборлолтыг таслан зогсоож, зөрчлийг арилгуулахаар ажиллаж байна

  БОУАӨЯ-ны Байгаль орчны улсын хяналтын газраас 2025 оны 9 дүгээр ...

Өнөөдөр, 15:39
Өвөр Монголд суралцаж буй гадаад оюутнуудын Хятад хэлний авьяас чадварын тэмцээн болов

Өвөр Монголд суралцаж буй гадаад оюутнуудын соёлын амьдралыг ...

Өнөөдөр, 15:03
Алтны үнэ дөрвөн сар дараалан өсөж байна

  ВАШИНГТОН, 2025 оны арванхоёрдугаар сарын 2 ...

2025 оны 12 сарын 02, 17 цаг 03 минут
"Эрдэнэс тавантолгой" ХК өнгөрсөн сард 2.4 тонн нүүрс борлуулж, түүхэн дээд амжилтаа тогтоожээ

  "Эрдэнэс тавантолгой" ХК өнгөрсөн сард 2.4 тонн нүүрс борлуулж, 3.4 ...

2025 оны 12 сарын 02, 15 цаг 26 минут
Украин газрын тосны терминалд цохилт өгч байгааг Казахстан эсэргүүцэв

  Казахстан улс ням гарагт /2025.11.30/ мэдэгдэл гаргахдаа Хар тэнгис ...

2025 оны 12 сарын 01, 14 цаг 07 минут
Хамтарсан төслүүдэд олон улсын санхүүжилт татахаар тохиролцов

  Байгаль орчин, уур амьсгалын өөрчлөлтийн сайд байд Б.Батбаатар Бүгд ...

2025 оны 11 сарын 20, 18 цаг 24 минут
2025 оны 11 сарын 20, 18 цаг 19 минут
“Шинэ хөдөө” Хятад, Монголын сэтгүүлчдийн хамтарсан сурвалжилгын аян тун удахгүй

Өвөр Монголын Өдрийн Сонины хорооноос зохион байгуулж буй “Шинэ ...

2025 оны 11 сарын 19, 11 цаг 58 минут
Хятад, Монголын хөдөө аж ахуйн бүтээгдэхүүний ногоон гарцыг идэвхтэй ашиглаж байна

Хөх хотын гаалийн мэдээлснээр, сүүлийн үеийн байдлаар Хятад, Монголын ...

2025 оны 11 сарын 19, 11 цаг 56 минут
Хотын өвөрмөц түүхэн нөхцөл байдлыг хамгаалах—— Хуучин зээл гудамж шинэ эрч хүчтэй болж чадна

Түүх соёл бол хотын амин сүнс. Саяхан болсон хот суурингийн ажлын бага ...

2025 оны 11 сарын 19, 11 цаг 53 минут
Дэлхийтэй харилцаж, улам сайн сайхан ирээдүйг бий болгоё

Монгол-Хятадын V экспо 08-р сарын 25-нд Хөх хотод нээлтээ хийв. Тус экспо ...

2025 оны 11 сарын 19, 11 цаг 51 минут
Урлагийн шинэ дүр төрхөөр хөгжил авчирсан Сайжяпү тосгон

Шааньши мужийн Шиань хотын Хүий дүүргийн Сайжяпү тосгон урлагийн намбаа ...

2025 оны 11 сарын 19, 11 цаг 44 минут
Эмэгтэйчүүдийн үйлсийн хөгжилд хүчтэй түлхэц үзүүлнэ

Аравдугаар сарын 13-нд болсон Хятадын ГХЯ-ны хэвлэлийн бага хурал дээр ...

2025 оны 11 сарын 19, 11 цаг 25 минут
Осака-2025 дэлхийн яармагийн ”Өвөр Монголын өдөрлөг” нээгдлээ

Японы Осака-2025 дэлхийн яармагийн Хятадын үзэсгэлэнгийн "Өвөр Монголын ...

2025 оны 11 сарын 19, 11 цаг 23 минут
Гадаадын иргэдтэй хамт Хятадаар аялсан нь

Тоо баримтаас үзвэл энэ оны эхний хагаст 13 сая 640 мянган гадаадын иргэн ...

2025 оны 11 сарын 19, 11 цаг 20 минут
Зэсийн АМНАТ-аас шалтгаалж шинэ ордууд царцав

  Өнөөгийн байдлаар “Эрдэнэт үйлдвэр” ганцаараа зэс дээр ...

2025 оны 11 сарын 19, 10 цаг 52 минут
Цохилтод өртсөн Новороссийск боомт газрын тос ачиж эхэллээ

Хар тэнгисийн эрэг дэх ОХУ-ын Новороссийск боомт өнгөрсөн баасан гарагт ...

2025 оны 11 сарын 18, 16 цаг 49 минут
Нүүрсний биет хэмжээ жил бүр нэмэгдэж байгаа ч үнэ өсөхгүй хэвээр байна

  2025 оны төгсгөлд нүүрсний экспортыг 83 сая тоннд хүргэх зорилго ...

2025 оны 11 сарын 18, 13 цаг 46 минут
2025 оны 11 сарын 17, 16 цаг 46 минут
“Мазаалай баавгайг таниулах үндэсний хөтөлбөр”-т 10 мянга гаруй хүүхэд, залуус хамрагдлаа

  “Үндэсний бахархалт амьтан мазаалай баавгайг таниулах” ...

2025 оны 11 сарын 14, 18 цаг 14 минут
2025 оны 11 сарын 14, 18 цаг 08 минут
"OPEC+" ирэх оны эхний 3 сард газрын тосны гарцын өсөлтийг түр зогсооно

"OPEC+"-ийн найман гишүүн орон арванхоёрдугаар сард түүхий ...

2025 оны 11 сарын 14, 17 цаг 53 минут
“Багануур” ХК, “Шивээ-Овоо” ХК-д үүссэн өр төлбөр, зээлийн үлдэгдлийг улсын төсөвт төлж барагдуулна

  Засгийн газрын гадаад зээллэгийн хөрөнгийг дамжуулан зээлдүүлэх ...

2025 оны 11 сарын 14, 16 цаг 28 минут
ТОМИЛОЛТ: МОНГОЛ УЛСЫН ТАЙЛАНГ ОНЦЛОВ

  Минамата Конвенцын Талуудын VI бага хурал (COP-6) 2025 оны 11 сарын ...

2025 оны 11 сарын 12, 18 цаг 03 минут
Улсын байцаагчийг чадавхжуулах практик сургалт зохион байгууллаа

  Байгаль орчин, уур амьсгалын өөрчлөлтийн яамны Байгаль орчны улсын ...

2025 оны 11 сарын 12, 17 цаг 55 минут
Нүүрс, зэс, газрын тосны экспорт буурав

  Энэ оны эхний 10 сарын байдлаар манай улсын гадаад худалдааны бараа ...

2025 оны 11 сарын 12, 17 цаг 27 минут
Нүүрсний ерөнхий менежер нь Төр

  Өнөөдөр Монгол Улсад засаглалын хямрал болж байна. Түүхэндээ анх ...

2025 оны 11 сарын 12, 13 цаг 16 минут
Нүүрсний хэргийг мухарлая!

  Нүүрсний хэрэг мандаж, 40 их наядын хулгайн эрэлд улсаараа гарснаас ...

2025 оны 11 сарын 12, 12 цаг 58 минут
#COP17 Бага хурлыг зохион байгуулах үндэсний хорооны ажлын албаныхныг хүлээн авч уулзлаа

  Байгаль орчин, уур амьсгалын өөрчлөлтийн сайд, COP17 бага хурлыг ...

2025 оны 11 сарын 10, 17 цаг 47 минут
Татвар төлөгч ААН-үүд агаарын бохирдлыг бууруулах ажилд нэгдэж байна

  Монгол Улсад үйл ажиллагаа явуулдаг томоохон аж ахуйн нэгжүүд ...

2025 оны 11 сарын 10, 17 цаг 42 минут
“Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-ийн сүүлийн гурван жилийн үйл ажиллагаанд аудит хийнэ

  Засгийн газрын ээлжит хуралдаан 2025 оны арваннэгдүгээр сарын 5-нд ...

2025 оны 11 сарын 05, 18 цаг 19 минут
Г.ДАМДИННЯМ: “Рио тинто”-гийн талаас энэ сард багтаан саналаа ирүүлнэ

  “Рио тинто” групптэй хийж буй хэлэлцээрийн явц, үр ...

2025 оны 11 сарын 05, 17 цаг 45 минут
ОПЕК+ бүлгийн шийдвэрийн дараа газрын тосны үнэ өсжээ

  ЛОНДОН, 2025 оны арваннэгдүгээр сарын ...

2025 оны 11 сарын 03, 15 цаг 01 минут
Хувь нийлүүлэгчдийн гэрээ хэнд ашигтай байв?

  Засгийн газар хөрөнгө санхүү зэрэг чадамж нь үл мэдэгдэх оффшор ...

2025 оны 11 сарын 03, 14 цаг 48 минут
2025 оны 11 сарын 03, 12 цаг 56 минут
2025 оны 10 сарын 31, 11 цаг 58 минут
Дэлхийн зэсийн зах зээлийн үйлдвэрлэл ба хэрэглээ цаашдын чиг хандлага

  Сүүлийн жилүүдэд зэсийн эрэлт огцом нэмэгдэж байгаатай ...

2025 оны 10 сарын 31, 10 цаг 17 минут
Г.Дамдинням: Газрын тос боловсруулах үйлдвэрийг 2027 оны эхний хагаст ашиглалтад оруулна

  Засгийн газрын хуралдааны дараа Аж үйлдвэр, эрдэс баялагын сайд ...

2025 оны 10 сарын 30, 16 цаг 39 минут
Авилгын хэрэгт холбогдсон Оюутолгой компанийн албан тушаалтныг нэг сар хорихоор болжээ

  Оюутолгой компанийн Худалдан авах газрын нэр бүхий дөрвөн албан ...

2025 оны 10 сарын 30, 15 цаг 00 минут
Энэтхэг Оросын газрын тосны импортоо хоёр дахин бууруулсан гэж мэдэгдсэн ч эх сурвалжууд үгүйсгэв

  АНУ-ын Цагаан ордны төлөөлөгч Энэтхэг улс Оросоос авдаг газрын ...

2025 оны 10 сарын 30, 11 цаг 49 минут
Нэг л өдөр “Эрдэнэт”-ийг дахиад оросуудтай, “Оюу толгой”-г хятадуудтай ярихаар болчихсон байх вий!

  Монголын улс төр урьд байгаагүйгээр хямралтай байдалд хүрсэн. Эрх ...

2025 оны 10 сарын 30, 10 цаг 58 минут
Шатахууны импорт ирэх өдрүүдэд хоёр дахин нэмэгдэнэ

  Монгол Улсын хэмжээнд өнөөдрийн (2025.10.27) байдлаар нийт 53 вагон ...

2025 оны 10 сарын 29, 16 цаг 09 минут
Монгол, Герман улсын байгаль орчны хамтын ажиллагааны хэрэгжилтийг хэлэлцэв

  Монгол Улс болон Холбооны Бүгд Найрамдах Герман Улсын Засгийн газар ...

2025 оны 10 сарын 28, 17 цаг 16 минут
“УБТЗ” ХНН Бээжингийн Зам харилцааны их сургуульд оюутан суралцуулна

Манай улсын нийгэм, эдийн засгийн хөгжилд чухал үүрэг гүйцэтгэдэг ...

2025 оны 10 сарын 28, 16 цаг 04 минут
Бортээгийн орд дахь “Админерал” ХХК-ийн баяжуулах үйлдвэрийг прокурорын шийдвэрээр битүүмжилжээ

  Өмнөговь аймгийн Цогтцэций сумын нутаг Тавантолгойн бүлэг ордын нэг ...

2025 оны 10 сарын 28, 13 цаг 00 минут
Алтны үнэ 4000 ам.доллароос доошилжээ

  ИСТАНБУЛ, 2025 оны аравдугаар сарын 28 /Anadolu/. АНУ, ...

2025 оны 10 сарын 28, 12 цаг 22 минут
Стратегийн “Төмөртэй” орд төрийн мэдэлд хэвээр үлдэх шийдвэр гарлаа

  Өнөөдөр Нийслэлийн захиргааны хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн ...

2025 оны 10 сарын 28, 10 цаг 04 минут
“Төмөртэй” стратегийн орд Д.Эрдэнэбилэгт очих уу?

  Нийслэлийн Захиргааны хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн хуралдаан ...

2025 оны 10 сарын 27, 17 цаг 17 минут
http://www.ord.mn

Санал асуулга

Тавантолгойн хувьцааг иргэдэд бэлнээр тараах нь зөв үү?

Зөв
Буруу
Мэдэхгүй

 
Ханшийн мэдээ
Гадаад хувьцаа
Нью йоркын хөрөнгийн бирж
Нэр Хаалт Өөрчлөлт
BHP Billiton
Ivanhoe Mines
90.53
23.3
1.44
0.00
Австралийн хөрөнгийн бирж
Нэр Хаалт Өөрчлөлт
General Mining Corp
Aspire Mining Limited
0.145
0.52
0.00
-0.02
Лондонгийн хөрөнгийн бирж
Нэр Хаалт Өөрчлөлт
Petro Matd Limited
polo Resources Limited
123.5
5.4
0.00
0.02
Хонконгийн хөрөнгийн бирж
Нэр Хаалт Өөрчлөлт
Mongolian Mining Corporation
Mongolia Energy
9.59
1.14
0.00
-0.06
Торонтогийн хөрөнгийн бирж
 
Шинэ бүтээл

“Этик” продакшны залуус "улсын нууц"-ыг сөхлөө
Металлын ханшийн мэдээ
Нүүрсний ханшийн мэдээ
Уул уурхайн ТОП 25 компани