"ОХУ-ын зах зээлийн олборлолт, коксжих нүүрсний хэрэглээ” гэсэн сэтгүүлд Кузбасс компани энэ оны 1-8 дугаар сард нүүрсний олборлолтоо есөн хувиар нэмэгдүүлсэн гэж мэдээлжээ. Энэ нь Кемеровогийн бүс нутаг дахь уурхайчид энэ хугацаанд 148.2 тонн нүүрс олборлосон гэсэн үг юм.

ОХУ-ын Эрчим хүчний газрын энэ оны эхний найман сарын статистик үзүүлэлтээс харахад өнгөрсөн оны мөн үетэй харьцуулахад нүүрсний олборлолт зургаан хувиар нэмэгдсэн байна. Тодруулбал нэг-наймдугаар сарын нийт олборлолтын хэмжээ 250 сая болж, харин нүүрсний экспортын хэмжээ нь 108 сая тоннд хүрчээ.

Олборлолтоо дагаад ОХУ-д коксжих нүүрсний үнэ өсч байна. Наймдугаар сарын 12-наас есдүгээр сарын 12-ны хооронд нэг тонн нүүрс 185 ам.долларт хүрсэн нь нүүрсний үнэ хоёр дахин нэмэгдсэн үзүүлэлт болж буй юм.

Монгол Улсын шинэ Засгийн газар Өмнөговьд байрлах асан том нүүрсний орд болох коксжих нүүрсний 7.5 тэрбум тонн нөөцтэй Тавантолгой нь хөгжлийг хурдасгах талаар төлөвлөж байгаа талаар мэдэгдсэн.

Өнгөрсөн дөрвөн жилийн хугацаанд коксжих нүүрс, алт, мөнгөний зах зээлийг авч үзвэл нүүрс хамгийн эрэлттэй байсан түүхий эд. Нүүрс олборлогчид 2014 онд "бүх юм дууссан” гэж байсан ч нүүрсний зах зээлийн таатай нөхцөл байдал ОХУ-ын нүүрсний зах зээлд мөн нөлөөлөв.

"Металл хангамж ба борлуулалт” сэтгүүлийн энэ сарын 13-ны дугаарт Оросын "Распадская угольная компания" коксжих нүүрсийг "Алардинская" нүүрсний уурхайн 325 м-ийн гүнээс олборлож эхэлсэн талаар мэдээлэл гарсан. Тус уурхайн нөөц нь 2.9 сая тонн хэмээн хэмжигддэг. Олборлосон нүүрсийг Зүүн Өмнөд Азиас гадна Украин руу экспортолдог байна. 

Энэ мэдээний дараа ОХУ-ын эрчим хүчний нүүрсний хамгийн том компани болох Сибирийн нүүрсний эрчим хүчний компани Транс Байгалийн нутаг дэвсгэр дэх коксжих нүүрсний Апсатский уурхайд 21.5 тэрбум рублийн хөрөнгө оруулалт хийхэд бэлэн гэж мэдэгдэв. Хэрэв талууд хөрөнгө оруулалт хийх тохиролцоонд хүрвэл энэ бүс нутаг дахь нүүрсний олборлолтыг жилд гурван сая тонн хүртэл нэмэгдүүлэх зорилготой байгаа аж.

Ийнхүү коксжих нүүрсний эрэлт, хэрэгцээ нэмэгдэж буй. Гэхдээ БНХАУ-ын эрх баригчдын бодлого нүүрсний зах зээлд нөлөөлж магадгүй болоод байна. Учир нь Бээжингийн эрх баригчид хүлэмжийн хийн ялгаралтыг бууруулах кампанит ажил өрнүүлээд байгаа юм. Өнгөрсөн онд дэлхийн нүүрсний зах зээлд нийлүүлж буй дийлэнх хувийг эзэлдэг байсан БНХАУ энэ сарын эхэнд л гэхэд нүүрсний олборлолтоо 150 сая тонноор бууруулсан.

Харин ОХУ-ын дотоодын эрэлтийн хувьд нүүрсний эрчим хүчний хэрэглээг буурах хандлага ажиглагдаж байна. Энэ нь юун түрүүнд, шинэ хүчин чадал бүхий дулааны цахилгаан станц барьж байгаатай холбоотой юм. Өнгөрсөн онд ОХУ гурван шинэ дулааны цахилгаан станц нээгдсэн юм. Дэвшилтэт технологид суурилсан нь нүүрсний хэрэглээг бууруулж байна.

Монгол Улсын шинэ Засгийн газар Өмнөговьд байрлах асан том нүүрсний орд болох коксжих нүүрсний 7.5 тэрбум тонн нөөцтэй Тавантолгой нь хөгжлийг хурдасгах талаар төлөвлөж байгаа талаар мэдэгдсэн. Монгол Улс сүүлийн жилүүдэд валютын хомсдолд ороод байгаагийн улмаас үндэсний корпорац Эрдэнэс Таван толгой компани Хятадын төрийн өмчит уул уурхайн Шинхуа групп болон Японы Сумитомо корпорацтай хэлэлцээгээ эрчимжүүлсэн.

Энэ онд болсон УИХ-ын сонгуулиар Ардчилсан нам шинэ Засгийн газарт олонхийн суудал эзэлж чадаагүй. Тэд Сумитомо-Шинхуа компаниудтай хийх гэрээг сүүлийн жилүүдэд гацааж байсан юм. Харин үнэмлэхүй санал авч Засгийн эрхэнд гарсан МАН эсрэгээрээ энэхүү гэрээг дахин сэргээх, дахин хэлэлцээ явуулах сонирхолтой байгаа аж.

Дэлхийн зах зээлийг хямд коксжсон нүүрсээр дүүргэхийн тулд Монголчуудад дөрвөн тэрбум ам.доллар болон Хятадын туршлага шаардлагатай. БНХАУ томоохон хөрөнгө оруулагчийн хувьд Монголын нүүрсийг худалдан авна. Хятадын эрх баригчид Монголоос сайжруулсан түүхий эд импортлохыг үгүйсгэхгүй. Дэлхийн худалдааны байгууллага түүний талд байхад хэн Хятадын өмнөөс "үг дуугарч” чадах билээ?

Дэлхийн зах зээлд нүүрсний үнэ унасаар байгаа энэ үед Монополь судалгааны хүрээлэнгийн шинжээчид "ОХУ-ын нүүрсний зах зээлийн хөгжлийн үндсэн механизм нь нүүрс, нүүрсний химийн олборлолтод шинэчлэл хийх хэрэгтэй” гэж үзэж байна. Үүнийг хэрэгжүүлэхэд бидэнд асуудал тулгарч байна.

Эх сурвалж: ipem.ru

Х.Көгершин |GoGo.mn