Ord.mn | Mongolian Mining
| English |  Mobile |  Rss

KИРКИЗ УЛС, КУМТОР УУРХАЙН АЛТНЫ ТӨЛӨӨ ТЭМЦЭЛ

KИРКИЗ УЛС, КУМТОР УУРХАЙН АЛТНЫ ТӨЛӨӨ ТЭМЦЭЛЭнэ нийтлэлийг тарааж болохгүй байна гэсэн олон гомдол ирсэн тул засаж, дахин тавилаа. Манай Монголд долоо дордон давтагдаж байгаа бузар луйврын тухай.

KИРКИЗ УЛС, КУМТОР УУРХАЙН АЛТНЫ ТӨЛӨӨ ТЭМЦЭЛ

4000 метрийн өндөрт Канадчууд Хятадын хилийн ойролцоо алт олзворлож байна.
Ядуу Киргиз улсын эдийн засгийн үзүүлэлтийн 10 гаруй хувийг Кумтор уурхай бүрдүүлдэг.
Энэ нь шунал хөдөлгөж байна.
Ард иргэд нь тус уурхайг улсын болгохыг хүсэж морь унасан эсэргүүцэгчид уурхайн цахилгааныг таслав.

Ажилчдын нүүрийг харуулж болохгүй, ямар ч нэр дурсаж болохгүй. Энэ шаардлагуудыг хүлээж байж би Кумтор уурхайн хамгийн нандин газар болох АЛТ ХАЙЛУУЛАХ байранд орох эрхийг авлаа. Хоёр харуул зочдыг нэгждэг юм байна.

АЛТ ХАЙЛУУЛАХ газар нь цонхгүй том заал бөгөөд асар том зуух нэг хил бас сэйф энд байх юм. Гялалзсан хамгаалалтын хувцастай 2 эр төмөр дэгээгээр энэ аварга том зууханд шилгээж, улаан оч цацран, хайлмал алт урсан гарна.

Кумторын алтны уурхай нь Киргиз дэх нүсэр баялгийн орд билээ. Сайн жилүүдэд энэ уурхай тус улсын эдийн засгийн үзүүлэлтийн 12 хүртэл хувийг, татварын 15, экспортын 50 хувийг бүрдүүлдэг. Гэвч энэ уурхай нь төв азийн энэ ядуу оронд атаархал, түгшүүрт, самуун байдлыг авчраад байна.
Киргиз улсад алтны уурхайгаас үүдэн үймээн самуун үүсээд байна.
Кумтор уурхайг хичнээн жилийн турш канадын уул уурхайн концернүүд ухаж байгаа бөгөөд эхлээд Комеко гэдэг компани дараа нь Сентерра Гоулд компани үргэлжлүүлэн ажиллуулж байгаа юм.
4 жилийн өмнө Сентерра компаны шинэ эздүүд нь Киргизийн засгийн газартай шинэ гэрээ хийсэн байна. Тэд гэвч энэ гэрээгээ засгийн газартай хийгээгүй, харин авилгачаараа алдаршсан тэр үеийн ерөнхийлөгч Курманбек Бакиевын хүү болох наашаа харан инээж цаашаа харж нуруунд хутга шаадаг, 2 нүүрт зальт этгээдтэй хийсэн байна.
Бакиев 2010 онд огцорсоноос хойш шуналын нүд тус уурхайгаас салахаа болив. Засгийн газар хувиа дээшлүүлэхийг шаардаж, хуучин 33 хувиас хамгийн багaдaa гэхэд 50 хувь болгох хүсэлтэй байгаа. Ард түмэн харин Кумтор уурхайгаа канадчуудаас бүтэн салгаж авч бүрэн улсын мэдэлд оруулахыг хүсэж байна.
Кумтор нь дэлхийн тэнгэрт оршдог гэж хэлж болно. 4000 метрийн өндөрт Хятадын хилийн хажууханд орших Тяншиан уулын мөсөн голын доохон талд 2500 ажилчид үнэт металл алтыг олборлож байна. Энд алтыг газар доогуур нүхэлж ухахгүй, харин ил уурхай болгон олборлож байгаа бөгөөд шууд утгаараа алтны авдар юм. Мөсөн голын доор 300 тонн алт байгаа гэж таамаглаж байгаа. Аварга том шанаган тракторууд мөнх цэвдэгийг сүйтгэн хүдэр чулууг зогсоо хүнээс өндөр дугуйтай машинд ачиж байх юм.

Байгаль орчны сүйрэлийн улмаас байгаль хамгаалагчид гомдол мэдүүлж байна.

Уул уурхай нь Киргиз улсад аз гэхээсээ илүү гай барцад болж байна. Алт олборлолт нь энэ ядуу улсын эдийн засагт бага хэмжээний өсөлт авчирч байгаа нь энэ ядуу улсын ганц аз нь юм. Гэвч энэ нь тус улсыг эмзэг, хараат байдалд улам бүр оруулсаар...
2012 онд болсон уул уурхайн хямрал Киргиз улсыг эдийн засгийн хямралд оруулсан. Урьд жил нь 6 хувийн өсөлттэй байсан ч дотоодын нийт бүтээгдхүүн 0,9 хувиар, үйлдвэрлэлийн бүтээгдхүүн Кумтор уурхайн асуудлаас шалтгаалан бүр 20 хувиар буурсан байна.
Алтны олборлолтонд Киргиз улс асар өндөр үнэ төлж байгаа билээ. Байгаль хамгаалагчид уул болон мөсөн голын сүйрэлд гасалж байна. Тогтмол дэлбэрэлт хийж уурхайг улам гүнзгийрүүлэн ухсанаар уурхайн зах улам бүр мөсөн гол руу бутран тэлсээр. Хорт химийн бодисоор дүүргэсэн намаг шавар нь томоо нуур болон тогтсоор. "Бүх юм аюулгүй, бүгд хяналтанд байгаа, бид эндээс явахдаа энд нөхөн сэргээлт хийнэ” гэж уурхайн дэд дарга Родни Ступаряк амлаж байгаа юм. Хортой нуур тэгээд яах вэ? Гэж асуухад: "Мэдээж энэ харахад сайхан зүйл биш л дээ. Гэвч уурхай бол уурхай, ингээд л үлдэнэ шүү дээ” гэж хариулсан билээ.
Газар хөдөлвөл энэ хорт нуурын даланг эвдэлнэ, ингээд энэ их хор нь мянга мянган хүн ундалдаг Нарины голд орно гэж байгаль хамгаалагчид сэрэмжлүүлж байна.
Байгаль орчны сүйрлийн хажуугаар Кумтор уурхайн ашигийн хуваарилалт нь Киргиз улсад амар заяа үзүүлдэггүй. Хичнээн жилийн турш уурхайн алт тэр үеийн ерөнхийлөгч Бакиевийн хүү Максим Бакиевын гараар орж үрэгддэг байсан ба Бакиев болон түүний хүрээлэгч нар Киргиз улсын эдийн засгаар ичгүүр сонжуургүй баяжиж авсан юм. Үүнээс ч үүдэн хувьсгал гарч, ерөнхийлөгч Бакиев Цагаан Орос руу зугтан гарсан билээ.

Төрд гарсан шинэ удирдагчид Канадуудтай алтны олборлолтын талаар шинэ нөхцөл болзол тогтоохоор ажиллаж байна. Сентерра Гоулд авилгалын хүчээр өөртөө маш ашигтай гэрээ хийсэн. Энэ компани маш бага татвар төлж, байгаль дэлхийд учруулсан хохиролдоо ичмээр жоохон төлбөр өгдөг, гэж эдийн засгийн сайд Темир Сариев зүхэж байсан юм. Сентерра Гоулд энэ бүхнийг үгүйсгэж, гэрээнд ингэж тусгасан байгаа гэж гүрийсээр байна.

Ард түмэн уурхайг төрийн мэдэлд авахыг шаардаж байна.

Засгийн газар уурхайн хувиа хавьгүй дээшлүүлэхийг хүсэж байгаа. Ард түмэн болохоор уурхайг тэр чигээр нь төрийн мэдэлд авахыг, үгүй бол хамгийн багадаа уурхайн 70 хувь улсын мэдэлд очих ёстой хэмээн шаардаж байгаа юм. Канадчууд харин урьдынх шигээ цаашид уурхайн 50 хувийг эзэмшинэ гэж хэлж байна. Үүнээс үүдэн хурц хэлбэрийн зөрчилдөөн үүсээд байгаа. 5 сард хэдэн зуун киргизийн морьтонгууд уурхайн цахилгаан станцыг дайрч даруй цахилгааныг нь тасалж орхисон билээ. Хичнээн хоног алтны олборлолт зогсож, канадчууд харанхуйд суусан юм.

Уурхайн ойролцоо Иссик Кул нуурын дэргэдэх тосгонуудын оршин суугчид үгээгүй ядуу амьдралтай. Гудамж нь эвдэрсэн, сургууль, эмнэлэг нь нурах шахсан байдалтай байна.
10 сард Киргизийн нууц албаны 3 ажилтаныг тосгоны оршин суугчид барьцаалан авч, тамлан, Кумтор уурхайг төрийн болгохыг засгийн газраас шаардсан байна. Нийслэл хот Бишкекд орших засгийн газар юу хийхээ мэдэхгүй, бариц алдаж, тосгоны оршин суугчдыг барьцаан дах хүмүүсийг суллаaч хэмээн хүлцэнгүйгээр гуйсан гэнэ.

Германы нэр хүндтэй "Spiegel" Сониноос орчуулав.
Цэрмаа Чулуунсүрэн
KИРКИЗ УЛС, КУМТОР УУРХАЙН АЛТНЫ ТӨЛӨӨ ТЭМЦЭЛ
Та Like дарж уул уурхайн мэдээллийг өдөр болгон facebook-ээр дамжуулан авах боломжтой


URL


АНХААРУУЛГА: Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд Ord.mn хариуцлага хүлээхгүй болно. ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Сэтгэгдэлтэй холбоотой санал гомдлыг 7711-0505 утсаар хүлээн авна.

Сэтгэгдлүүд:

Сэтгэгдэл нэмэх
Шинэ мэдээ
Алтны үнэ дөрвөн сар дараалан өсөж байна

  ВАШИНГТОН, 2025 оны арванхоёрдугаар сарын 2 ...

2025 оны 12 сарын 02, 17 цаг 03 минут
"Эрдэнэс тавантолгой" ХК өнгөрсөн сард 2.4 тонн нүүрс борлуулж, түүхэн дээд амжилтаа тогтоожээ

  "Эрдэнэс тавантолгой" ХК өнгөрсөн сард 2.4 тонн нүүрс борлуулж, 3.4 ...

2025 оны 12 сарын 02, 15 цаг 26 минут
Украин газрын тосны терминалд цохилт өгч байгааг Казахстан эсэргүүцэв

  Казахстан улс ням гарагт /2025.11.30/ мэдэгдэл гаргахдаа Хар тэнгис ...

2025 оны 12 сарын 01, 14 цаг 07 минут
“Шинэ хөдөө” Хятад, Монголын сэтгүүлчдийн хамтарсан сурвалжилгын аян тун удахгүй

Өвөр Монголын Өдрийн Сонины хорооноос зохион байгуулж буй “Шинэ ...

2025 оны 11 сарын 19, 11 цаг 58 минут
Хятад, Монголын хөдөө аж ахуйн бүтээгдэхүүний ногоон гарцыг идэвхтэй ашиглаж байна

Хөх хотын гаалийн мэдээлснээр, сүүлийн үеийн байдлаар Хятад, Монголын ...

2025 оны 11 сарын 19, 11 цаг 56 минут
Хотын өвөрмөц түүхэн нөхцөл байдлыг хамгаалах—— Хуучин зээл гудамж шинэ эрч хүчтэй болж чадна

Түүх соёл бол хотын амин сүнс. Саяхан болсон хот суурингийн ажлын бага ...

2025 оны 11 сарын 19, 11 цаг 53 минут
Дэлхийтэй харилцаж, улам сайн сайхан ирээдүйг бий болгоё

Монгол-Хятадын V экспо 08-р сарын 25-нд Хөх хотод нээлтээ хийв. Тус экспо ...

2025 оны 11 сарын 19, 11 цаг 51 минут
Урлагийн шинэ дүр төрхөөр хөгжил авчирсан Сайжяпү тосгон

Шааньши мужийн Шиань хотын Хүий дүүргийн Сайжяпү тосгон урлагийн намбаа ...

2025 оны 11 сарын 19, 11 цаг 44 минут
Эмэгтэйчүүдийн үйлсийн хөгжилд хүчтэй түлхэц үзүүлнэ

Аравдугаар сарын 13-нд болсон Хятадын ГХЯ-ны хэвлэлийн бага хурал дээр ...

2025 оны 11 сарын 19, 11 цаг 25 минут
Осака-2025 дэлхийн яармагийн ”Өвөр Монголын өдөрлөг” нээгдлээ

Японы Осака-2025 дэлхийн яармагийн Хятадын үзэсгэлэнгийн "Өвөр Монголын ...

2025 оны 11 сарын 19, 11 цаг 23 минут
Гадаадын иргэдтэй хамт Хятадаар аялсан нь

Тоо баримтаас үзвэл энэ оны эхний хагаст 13 сая 640 мянган гадаадын иргэн ...

2025 оны 11 сарын 19, 11 цаг 20 минут
Зэсийн АМНАТ-аас шалтгаалж шинэ ордууд царцав

  Өнөөгийн байдлаар “Эрдэнэт үйлдвэр” ганцаараа зэс дээр ...

2025 оны 11 сарын 19, 10 цаг 52 минут
Цохилтод өртсөн Новороссийск боомт газрын тос ачиж эхэллээ

Хар тэнгисийн эрэг дэх ОХУ-ын Новороссийск боомт өнгөрсөн баасан гарагт ...

2025 оны 11 сарын 18, 16 цаг 49 минут
Нүүрсний биет хэмжээ жил бүр нэмэгдэж байгаа ч үнэ өсөхгүй хэвээр байна

  2025 оны төгсгөлд нүүрсний экспортыг 83 сая тоннд хүргэх зорилго ...

2025 оны 11 сарын 18, 13 цаг 46 минут
2025 оны 11 сарын 17, 16 цаг 46 минут
"OPEC+" ирэх оны эхний 3 сард газрын тосны гарцын өсөлтийг түр зогсооно

"OPEC+"-ийн найман гишүүн орон арванхоёрдугаар сард түүхий ...

2025 оны 11 сарын 14, 17 цаг 53 минут
“Багануур” ХК, “Шивээ-Овоо” ХК-д үүссэн өр төлбөр, зээлийн үлдэгдлийг улсын төсөвт төлж барагдуулна

  Засгийн газрын гадаад зээллэгийн хөрөнгийг дамжуулан зээлдүүлэх ...

2025 оны 11 сарын 14, 16 цаг 28 минут
Нүүрс, зэс, газрын тосны экспорт буурав

  Энэ оны эхний 10 сарын байдлаар манай улсын гадаад худалдааны бараа ...

2025 оны 11 сарын 12, 17 цаг 27 минут
Нүүрсний ерөнхий менежер нь Төр

  Өнөөдөр Монгол Улсад засаглалын хямрал болж байна. Түүхэндээ анх ...

2025 оны 11 сарын 12, 13 цаг 16 минут
Нүүрсний хэргийг мухарлая!

  Нүүрсний хэрэг мандаж, 40 их наядын хулгайн эрэлд улсаараа гарснаас ...

2025 оны 11 сарын 12, 12 цаг 58 минут
“Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-ийн сүүлийн гурван жилийн үйл ажиллагаанд аудит хийнэ

  Засгийн газрын ээлжит хуралдаан 2025 оны арваннэгдүгээр сарын 5-нд ...

2025 оны 11 сарын 05, 18 цаг 19 минут
Г.ДАМДИННЯМ: “Рио тинто”-гийн талаас энэ сард багтаан саналаа ирүүлнэ

  “Рио тинто” групптэй хийж буй хэлэлцээрийн явц, үр ...

2025 оны 11 сарын 05, 17 цаг 45 минут
ОПЕК+ бүлгийн шийдвэрийн дараа газрын тосны үнэ өсжээ

  ЛОНДОН, 2025 оны арваннэгдүгээр сарын ...

2025 оны 11 сарын 03, 15 цаг 01 минут
Хувь нийлүүлэгчдийн гэрээ хэнд ашигтай байв?

  Засгийн газар хөрөнгө санхүү зэрэг чадамж нь үл мэдэгдэх оффшор ...

2025 оны 11 сарын 03, 14 цаг 48 минут
2025 оны 11 сарын 03, 12 цаг 56 минут
2025 оны 10 сарын 31, 11 цаг 58 минут
Дэлхийн зэсийн зах зээлийн үйлдвэрлэл ба хэрэглээ цаашдын чиг хандлага

  Сүүлийн жилүүдэд зэсийн эрэлт огцом нэмэгдэж байгаатай ...

2025 оны 10 сарын 31, 10 цаг 17 минут
Г.Дамдинням: Газрын тос боловсруулах үйлдвэрийг 2027 оны эхний хагаст ашиглалтад оруулна

  Засгийн газрын хуралдааны дараа Аж үйлдвэр, эрдэс баялагын сайд ...

2025 оны 10 сарын 30, 16 цаг 39 минут
Авилгын хэрэгт холбогдсон Оюутолгой компанийн албан тушаалтныг нэг сар хорихоор болжээ

  Оюутолгой компанийн Худалдан авах газрын нэр бүхий дөрвөн албан ...

2025 оны 10 сарын 30, 15 цаг 00 минут
Энэтхэг Оросын газрын тосны импортоо хоёр дахин бууруулсан гэж мэдэгдсэн ч эх сурвалжууд үгүйсгэв

  АНУ-ын Цагаан ордны төлөөлөгч Энэтхэг улс Оросоос авдаг газрын ...

2025 оны 10 сарын 30, 11 цаг 49 минут
Нэг л өдөр “Эрдэнэт”-ийг дахиад оросуудтай, “Оюу толгой”-г хятадуудтай ярихаар болчихсон байх вий!

  Монголын улс төр урьд байгаагүйгээр хямралтай байдалд хүрсэн. Эрх ...

2025 оны 10 сарын 30, 10 цаг 58 минут
Шатахууны импорт ирэх өдрүүдэд хоёр дахин нэмэгдэнэ

  Монгол Улсын хэмжээнд өнөөдрийн (2025.10.27) байдлаар нийт 53 вагон ...

2025 оны 10 сарын 29, 16 цаг 09 минут
“УБТЗ” ХНН Бээжингийн Зам харилцааны их сургуульд оюутан суралцуулна

Манай улсын нийгэм, эдийн засгийн хөгжилд чухал үүрэг гүйцэтгэдэг ...

2025 оны 10 сарын 28, 16 цаг 04 минут
Бортээгийн орд дахь “Админерал” ХХК-ийн баяжуулах үйлдвэрийг прокурорын шийдвэрээр битүүмжилжээ

  Өмнөговь аймгийн Цогтцэций сумын нутаг Тавантолгойн бүлэг ордын нэг ...

2025 оны 10 сарын 28, 13 цаг 00 минут
Алтны үнэ 4000 ам.доллароос доошилжээ

  ИСТАНБУЛ, 2025 оны аравдугаар сарын 28 /Anadolu/. АНУ, ...

2025 оны 10 сарын 28, 12 цаг 22 минут
Стратегийн “Төмөртэй” орд төрийн мэдэлд хэвээр үлдэх шийдвэр гарлаа

  Өнөөдөр Нийслэлийн захиргааны хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн ...

2025 оны 10 сарын 28, 10 цаг 04 минут
“Төмөртэй” стратегийн орд Д.Эрдэнэбилэгт очих уу?

  Нийслэлийн Захиргааны хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн хуралдаан ...

2025 оны 10 сарын 27, 17 цаг 17 минут
2025 оны 10 сарын 27, 13 цаг 20 минут
Зэсийн үнэ тонн нь 9952 ам.долларт хүрч, он гарснаас хойших хамгийн өндөр түвшинд очив

 Экспортод гаргасан ашигт малтмалын бүтээгдэхүүний аравдугаар сарын ...

2025 оны 10 сарын 27, 12 цаг 45 минут
“Алт-3” хөтөлбөр хэрэгжүүлэхдээ өмнөх алдаагаа давтахгүй байх сан

 Олон улсын зах зээлд энэ сарын 20-ны өдрийн байдлаар нэг унци буюу ...

2025 оны 10 сарын 27, 10 цаг 38 минут
Ж.Золжаргал: Нүүрс шороо болохгүй

  УИХ-ын гишүүн Ж.Золжаргалын “Монголын улс төр, намын дотоод ...

2025 оны 10 сарын 27, 10 цаг 35 минут
АНУ Оросын газрын тосны томоохон компаниудын эсрэг хориг арга хэмжээ зарлалаа

  АНУ Оросын газрын тосны хоёр том компани болох "Роснефть" болон ...

2025 оны 10 сарын 23, 17 цаг 28 минут
“Улаанбаатар төмөр зам”-ын Ерөнхий хорооны ээлжит хуралдаан эхэллээ

   Монгол-Оросын хувь нийлүүлсэн нийгэмлэг "Улаанбаатар төмөр ...

2025 оны 10 сарын 23, 11 цаг 07 минут
АНУ Австралитай чухал ашигт малтмалын гэрээ байгуулжээ

  ВАШИНГТОН, 2025 оны аравдугаар сарын 21 /ВВС/. АНУ-ын ...

2025 оны 10 сарын 22, 09 цаг 31 минут
Rio Tinto 138.75 сая ам.долларын хохирол барагдуулна

  НЬЮ-ЙОРК, 2025 оны аравдугаар сарын 16 /Reuters/. Их ...

2025 оны 10 сарын 16, 18 цаг 05 минут
Алтны ханш унц нь 5000 ам.доллар давна гэж таамаглав

  Алтны үнэ түүхэндээ байгаагүй огцом өсөлтийг 2025 онд үзүүлж, бүх ...

2025 оны 10 сарын 14, 15 цаг 11 минут
ЭТТ: Бортээгийн ордод ямар ч компани үйл ажиллагаа явуулaaгүй, ашиг олоогүй

  "Эрдэнэс Тавантолгой" ХК 2021 онд нээлттэй сонгон шалгаруулалт ...

2025 оны 10 сарын 13, 14 цаг 24 минут
Мөнгөний үнэ 50 ам.доллароос давжээ

  НЬЮ-ЙОРК, 2025 оны аравдугаар сарын 10 /CNN/.  Үнэ ...

2025 оны 10 сарын 10, 14 цаг 49 минут
Гашуунсухайт боомтод ухаалаг гарц нэвтрүүллээ

  Тэргүүн шадар сайд Н.Учрал, Аж үйлдвэр, эрдэс баялгийн сайд ...

2025 оны 10 сарын 08, 10 цаг 57 минут
Европын Холбоо гангийн татварыг хоёр дахин нэмэгдүүлнэ

  БРЮССЕЛЬ, 2025 оны аравдугаар сарын 8 /DW/. Европын Холбоо ...

2025 оны 10 сарын 08, 10 цаг 42 минут
http://www.ord.mn

Санал асуулга

Тавантолгойн хувьцааг иргэдэд бэлнээр тараах нь зөв үү?

Зөв
Буруу
Мэдэхгүй

 
Ханшийн мэдээ
Гадаад хувьцаа
Нью йоркын хөрөнгийн бирж
Нэр Хаалт Өөрчлөлт
BHP Billiton
Ivanhoe Mines
90.53
23.3
1.44
0.00
Австралийн хөрөнгийн бирж
Нэр Хаалт Өөрчлөлт
General Mining Corp
Aspire Mining Limited
0.145
0.52
0.00
-0.02
Лондонгийн хөрөнгийн бирж
Нэр Хаалт Өөрчлөлт
Petro Matd Limited
polo Resources Limited
123.5
5.4
0.00
0.02
Хонконгийн хөрөнгийн бирж
Нэр Хаалт Өөрчлөлт
Mongolian Mining Corporation
Mongolia Energy
9.59
1.14
0.00
-0.06
Торонтогийн хөрөнгийн бирж
 
Шинэ бүтээл

“Этик” продакшны залуус "улсын нууц"-ыг сөхлөө
Металлын ханшийн мэдээ
Нүүрсний ханшийн мэдээ
Уул уурхайн ТОП 25 компани