Персийн булангийн орнууд ногоон эрчим хүчинд шилжихэд шаардлагатай түүхий эдийн нийлүүлэлтийн сүлжээг хөгжүүлэх зорилгоор Монгол Улсын чухал ашигт малтмалын хайгуулд оролцох хүсэлтэй байгаагаа илэрхийлсэн гэж Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ "The National” -д ярьжээ. Л.Оюун-Эрдэнэ өнгөрсөн долоо хоногт АНЭУ, Саудын Араб, Бахрейн улсад айлчилж, эдийн засгийн хамтын ажиллагааг, ялангуяа уул уурхай, сэргээгдэх эрчим хүч, дэд бүтцийн салбарт өргөжүүлэх зорилготой ажилласан юм.

БНХАУ, ОХУ-ын дунд оршдог Монгол Улс эдгээр хоёр гол худалдааны түншээс гадна бусад улс орнуудтай дипломат болон эдийн засгийн харилцаагаа өргөжүүлж байна. Л.Оюун-Эрдэнэ "Персийн булангийн орнууд манай чухал ашигт малтмалын геологийн судалгаа, зураглалын чиглэлээр хамтран ажиллах сонирхлоо илэрхийлсэн. Хайгуулын төслүүд дээр хамтрах боломжтой. Бид ашигт малтмалын арвин нөөцтэй. Харин булангийн орнууд эрчим хүчний салбарт ноу-хау, дэвшилтэт технологитой " гэв.

Монгол Улс БНХАУ-руу руу голчлон коксжих нүүрс, зэс экспортолдог ч никель, лити, ховор металл зэрэг шинэ чухал ашигт малтмалын ордуудыг хайж, олборлолтоо өргөжүүлэхээр ажиллаж байгаа юм. 2030 он гэхэд Оюу толгой төсөл дэлхийн дөрөв дэх том зэсийн уурхай болно гэх тооцоолол бий. Зэс, лити, никель, кобальт зэрэг чухал ашигт малтмал нь салхин турбин, цахилгаан сүлжээ, цахилгаан автомашин зэрэг цэвэр эрчим хүчний технологийг хөгжүүлэхэд зайлшгүй шаардлагатай.

АНЭУ, Саудын Араб зэрэг орнууд Африк, Латин Америкийн уул уурхайн төслүүдэд хөрөнгө оруулж байгаа.  Мөн дотооддоо боловсруулах үйлдвэр хөгжүүлж, гаднын орнуудаас хамааралтай байдлаа багасгахаар ажиллаж буй. Л.Оюун-Эрдэнэ Монгол Улс болон Персийн булангийн орнууд эрчим хүчний шилжилт, дагуул хот бүтээн байгуулах чиглэлээр хамтран ажиллах боломжтой гэж онцолжээ.

Бямба гарагт /2024.12.07/ АНЭУ-ын "Masdar" компани Монголын төлөөлөгчдийг хүлээн авч, сэргээгдэх эрчим хүч, тогтвортой хөгжлийн талаар хамтран ажиллах, туршлага солилцох асуудлыг хэлэлцсэн байна. Мөн Л.Оюун-Эрдэнэ Абу-Дабигийн баялгийн сангуудтай уулзсан байна. Тэрбээр "Эдгээр улс орнуудын сайн туршлагыг суралцах нь манай улсад маш чухал. Персийн булангийн орнууд дагуул хотын төсөлд хамтрах сонирхлоо илэрхийлсэн" хэмээсэн юм.

Монгол Улс нийслэл Улаанбаатарын хүн амын төвлөрлийг бууруулахын тулд дагуул хотуудыг хөгжүүлэх ажлыг идэвхтэй өрнүүлж байна. Жишээ нь, орон нутгийн хэвлэлүүд мэдээлснээр Хөшигтийн хөндий хот 2040 он гэхэд 150,000 хүн амьдрах боломжтой болох аж.

Энэтхэгтэй хэлэлцэж буй гэрээ

Өнгөрсөн сард "Reuters" агентлаг Энэтхэг улс Монгол Улсаас нүүрс, зэс зэрэг ашигт малтмалыг экспортлох урьдчилсан хэлэлцээр хийхээр ажиллаж байгаа талаар мэдээлсэн. Л.Оюун-Эрдэнэ "Бид Энэтхэгийн засгийн газартай коксжих нүүрс экспортлох талаар яриа хэлэлцээ хийж байна" гэсэн боловч дэлгэрэнгүй мэдээлэл өгөөгүй юм.

Өнгөрсөн жил Монгол Улс нүүрсний экспортоо 54 сая тоннд хүргэж, хоёр дахин нэмэгдүүлсэн нь олон улсын нүүрсний худалдааны өсөлтөд чухал нөлөө үзүүлжээ. БНХАУ нь Монголын нүүрсний гол худалдан авагч юм. 2022 оны сүүлээр Тавантолгой-Гашуунсухайт чиглэлийн төмөр зам ашиглалтад орсноор БНХАУ-руу экспортлох хүчин чадал ихээхэн нэмэгджээ. "Бид дэлхий даяар олон оронтой хамтран ажиллаж, идэвхтэй гадаад бодлого явуулж байна" гэж Л.Оюун-Эрдэнэ хэллээ.

Өнгөрсөн жил Франц, Монгол хоёр улс Зөөвч-Овоогийн ураны ордыг хөгжүүлэх 1.7 тэрбум ам.долларын гэрээ байгуулжээ. Францын "Orano" компани ахлаж буй энэ төсөл нь Монголын эдийн засгийн өсөлтөд хувь нэмэр оруулахын зэрэгцээ Францын ураны нийлүүлэлтийг баталгаажуулна. Л.Оюун-Эрдэнэ удахгүй хөрөнгө оруулалтын гэрээг эцэслэн тохирч, барилгын ажлыг эхлүүлэхээр төлөвлөж байгааг дурдав.

Эдийн засгийн өсөлт

Монгол Улсын эдийн засаг ирэх жил нүүрс, зэсийн олборлолтын өсөлтөөр өндөр хурдацтай хөгжих төлөвтэй байна. Олон улсын валютын сан Монголын эдийн засгийн өсөлтийн хэтийн төлвийг 7 хувь болгон өсгөж, дэлхийн хамгийн хурдан хөгжиж буй эдийн засагтай орнуудын нэгээр нэрлэжээ. Л.Оюун-Эрдэнэ "Бид БНХАУ-ын эдийн засгийн удаашралын үед ч эдийн засгийн үзүүлэлтээ хадгалах чадвартай" гэж итгэлтэйгээр хэлэв.

Тэрбээр нэмж "Ойрын хугацаанд БНХАУ-руу экспорт гаргах хилийн боомтуудыг нээж, худалдааны хэмжээгээ нэмэгдүүлэхээр ажиллаж байгаа тул дэлхийн болон БНХАУ-ын эдийн засгийн нөхцөл байдлаас үл хамааран бид эдийн засгийн үзүүлэлтүүдээ тогтвортой байлгаж чадна гэдэгт итгэлтэй байна" гэсэн юм.

https://eguur.mn/555343/