-Парисын хэлэлцээрийг дурьдаж болно. Энэ гэрээ хэлэлцээрт нэгдэн орсноор маш том үр шимийг Монгол Улс хүртэнэ. Гол зорилго бол уур амьсгалын  өөрчлөлт сөрөг нөлөөллийг яаж бууруулах вэ гэдэг дээр дэлхийн нийт 196 орон нэгдэж, нэг талдаа санхүүгийн механизм, нөгөө талдаа улс орнууд энэ мөнгөө хэрхэн зөв зүйтэй ашиглаж явах вэ гэдэг хэтийн төлөвийг гаргаж хамтран ажиллах замын зургаа баталсан байгаа.

Үүн дээр Монгол Улс хамгийн идэвхитэй ажиллаж бусад улс орнуудыг манлайлан оролцсон гэдэг том урамшууллыг НҮБ-ын индэр дээрээс сонсож байлаа. Одоо хэрэгжилтийг хангах  ажил дээрээ үлгэр жишээ болж байгаа. Өөрөөр хэлбэл, тэр санхүүгийн механизмыг зөв ашиглах тал дээр идэвхи гаргаж амбицтай оролцож байгаа улс орнуудын жишээ болгож НҮБ-ын суурь конвенцийн Нарийн бичгийн дарга нарын талуудын 23 дугаар бага хурал дээр Монгол Улс яригдаж байна.

Учир нь санхүүгийн асуудал маш чухал. Санхүүгийн асуудал шийдэгдэхгүйгээр ажил хийгдэхгүй. Тиймээс санхүүг гадаад эх үүсвэрээс олохоор ажиллаж байна. Хамгийн сүүлийн том ажил бол Зэрлэг амьтан, нүүдлийн зүйлүүдийг хамгаалах Боннын конвенцийн I дүгээр хавсралт жагсаалтад бид мазаалай, тахь, хээрийн  бүргэдээ оруулсан. Энэ хавсралтад оруулж чадсанаар дээрх амьтадаа Монгол Улс дангаараа бус харин дэлхий нийтээрээ хамгаалж, анхаарал хандуулж, холбогдох арга хэмжээг авахад даяарчлалын боломжийг ашиглах боломж бүрдэж байгаа юм.

Даян дэлхийн байгаль хамгаалах сан, Уур, амьсгалын  өөрчлөлтийн ногоон сан, Уур амьсгалын өөрчлөлтөд дасан зохицох сан гэх мэтчилэн бүрдсэн санхүүгийн эх үүсвэрээс энэ гэрээ  конвенцид нэгдэн орж үүрэг хүлээснээрээ бид ашиглах боломж гарч байна. Нөгөө талаар бид уур амьсгалын  өөрчлөлтөд их эмзэг орон. Уур амьсгалын өөрчлөлт гээд ярихаар их хол юм шиг санагддаг. Гэвч уур амьсгалын өөрчлөлтийн эмзэг байдлын үр дүнг хүн болгон харж байна. Нөлөөлөл нь бид бүхэнд тусаж байна. Хуурайшилт болон ган гачиг, гал түймэр  гарахад харж мэдэрч байдаг. Орох ёстой бороо, цас цаг хугацаандаа орохгүй болохоор нөлөөлөл нь  бидэнд шууд болон дам утгаараа ирж байна. Мөн эдийн засагт нөлөөлж байна. Газар тариалан, хөдөө аж ахуй, эрчим хүчний салбарт нөлөөлж  байдаг.

Түүхэн завшаан тохиож Парисын хэлэлцээрт Монгол Улс нэгдэн орох үед улс орон болгон өөр өөрийн гэсэн хүлээсэн үүрэг  хариуцлага, оруулах хувь нэмрээ тодотгож өгдөг том баримт бичиг Засгийн газраар батлагдаж гарсан. Монгол Улсын хувь нэмэр буюу олон улсын хэллэгээр Intended Nationally Determined Contribution буюу INDC  гэж нэрлэдэг энэ баримт бичгийг боловсруулах ажлын хэсгийн төслийг би удирдаж, боловсруулсан.

Нөгөө талдаа Монгол Улсын БОАЖЯ-аас энэ стандарт шаардлага, уур амьсгалын өөрчлөлтийн ногоон сан гэж бий болсон Парисын хэлэлцээрийн санхүүгийн механизмыг эерэгээр ашиглахад анхаарах  хэрэгтэй юм. Мөн Монгол Улс эдийн  засаг, төсөв хүндрэлтэй байгаа үед гадаад эх үүсвэрээс яаж  мөнгө санхүү олж ирэх вэ гэдэгт анхаарлаа хандуулж, энэ ногоон сангаас үйл ажиллагааны зардлуудаа тусгаж олж авах нь хамгийн чухал. Тэр утгаараа бид хууль эрх зүйн орчныг бий болгох, өөрсдийнхөө стандарт шаардлагуудыг тэдний стандарт шаардлагад нийцүүлэх талаар томоохон ажлуудыг хийж, энэ ажилд манлайлалтай явж байгаа.

-Байгаль орчны асуудал хүн бүрт хамаатай гэдэг талаар жаахан тодруулбал?