Ord.mn | Mongolian Mining
| English |  Mobile |  Rss

А.Баатархуяг: Төмрийн эринийхэнд...

 А.Баатархуяг: Төмрийн эринийхэнд...
Уг нь бид төмрийн эринд амьдарч байгаа ухаантай. Тиймээс аливаа улс орны хүч чадлыг гангийн үйлдвэрлэлээр хэмждэг. Чухам ийм учраас Мао Цэдун зөвхөн гангийн үйлдвэрлэлээр Их Британийг гүйцэх гэж улайрч байсан хэрэг. Эртний Грект дайнд баатарласан дайчинд хэсэг төмөр (металл) өгдөг байснаас медаль үүссэн гэдэг. Тэр үед Ахайчууд зэсээр зэвсэг хийдэг байсан.
Харин өнөөгийн Монголчууд медальд нь дуртай атлаа металлийг нь тоохгүй юм. 1990 оны дараахан Японы тусламжаар Дарханы төмөрлөгийн үйлдвэрийг байгуулсан Ерөнхий сайд асан Д.Бямбасүрэнгийн хөгжлийн амбиц нь гарцаагүй байх ёстой, "төмрийн эринийхний амбиц" байжээ. Аливаа улс орон төмөр боловсруулж чадвал автомашин үйлдвэрлэх боломжтой болдог. Чиргүлийн үйлдвэрээ автомашин үйлдвэрлэл болгон хөгжүүлэх хүсэл байсан гэдэг. Германы Круппын гангийн технолого энэ улсыг үргэлж босгож, дайнч болгож байсан. Орос, Хятад, Япон, АНУ болон хөгжингүй орнуудад гангийн, улмаар төмөрлөгийн үйлдвэрлэл, технологи өндөр хөгжсөн. Хөгжил бол энэ юм л даа! Гантай улс орон наад зах нь зэвсэгтэй...

Манай төмрийн эриний түүхийн амбиц бол "Прометей хэнд гал өгсөн бэ?" гэдэгтэй адил "Хэн анх төмөр боловсруулж хэрэглэсэн бэ?" гэдэг асуултыг тойрч эргэлддэг. Алтайн төмөрчин овог Түрэгүүд гэнэт түүхэнд давамгайлаад ирсэн нь төмрийн "ид шид". Хэний төмрөөр Нирунчууд өмнөд хөршөө ялаад байгааг тэд мэдсэн хэрэг. Тэр цагт хятадууд ч хүнд, ир муутай, төмөр илдэнд цаас шиг зүсэгддэг хүрэл илднээсээ бүрэн салаагүй цаг. Зөвхөн мориор бус төмрөөр ааглаж байжээ. Төмөр зэв хөнгөн, хол тусгалтай, хөнөөлтэй. Тиймээс Буман "төмрийн оронд" Нируны хаанаас охиноо өгөхийг шаардсан хэрэг. Татгалзсаныг дорд үзлээ хэмээн босчээ. Тэгээд өөрөө хаан (кэхан) болж, эхнэрээ хатан (кэ хадун) болгов.

Монгол хэлнээ төмрийг нэрлэсэн ширэм, төмөр, ган, болд гэсэн үгс байна. Хувирч өөрлөгдсөн өөр үг ч байж магадгүй! "Дам", "тэм" язгуур төмрийг заадаг. Энэ үг дэлхий даяар тархсан. Дамир, тэмүр, демир, тимур гэх мэтээр... бүгд төмрийг заадаг. Төмрийн технологийг баруунаас, Персээс авсан байж болзошгүйн нэгэн баталгаа болд. Хуучин бичигт "болод" гэж бичдэг энэ үгний "булат, болат" нэр нүүдэлчин лалынхны нэрэнд түгээмэл үлджээ. Тархсан нь шалтгаан нь түрэгийнх үү? монголын нөлөө юу? гэдэг эргэлзээтэй. Монголынх л болов уу! Япончууд гангийн технологи хөгжүүлэхдээ монгол бух (төмрийн зуух), хатаах аргыг авсан гэдэг. Ширэм, Ширэмүн (хүний нэр), ширээх гэх мэт төмөр боловсруулалттай холбоотой үгс элбэг бөгөөд мартагдахгүй байна. Ширмэн төмөр магнайтай, Шивээ хурц хэлтэй гэх мэт туульсийн зйүрлэл ч элбэг. Монголын түүхийн үечлэлд чулуун зэвсгийн үе, хүрлийн үе, тэгээд төмрийн үе л бий шүү дээ! Энэ төмрийг бид түрүүлж хэрэглэснээрээ энэ Ертөнцөд суу алдраа дуурсгасан, үүнд бидний хүчирхэгжлийн нэг нууц байсан гэдгийг яагаад ухдаггүй юм бол...
Их хааныхаа Тэмүжин нэрний учрыг ойлгодоггүйтэйгээ адил мунхаг харанхуйгаар түүхээ мартаж байна уу даа?
Хожим Монголчууд бууран доройтох цагтаа төмрийн технологио алджээ. Төмрийн технологийн хоцрогдлоос ч бууран доройтсон юм уу? Буу гэдэг чинь "ган" юм шүү дээ! Ингээд "ган" гэдэг үг өмнөөс хэлэнд нэвтэрчээ. Гэвч бүгдийг тавиад туучихаагүй, бүрэн мартчихаагүй нь Далай Чойнхор вангийн нутагт үлдсэн гангийн технологи. Хүрээний нандин шүтээний тоонд Туул голын цагаан сүмд тахисан гангаар хийсэн Ямандаг бурхан ордог байжээ. Тэр маш уран бурхныг VIII Богдын үед Далай Чойнхор вангийн хошуунд хийсэн гэдэг. Өндөр нь үзүүр тохой хэр. Барьсан зэвсэг сэлт цөм мөнгө, маш уран хийцтэй, гялалзаж байдаг, зэвэрдэггүй байжээ. Бас нэг ямаа унасан Дамжин Дорлиг, бас нэг Жамсран байсны тэргүүнд алт өргөсөн буюу алтаар будсан, бусад нь төмөр байжээ! Ердөө саяхны хүртэл "Ган төмөр гайгүй дээ, галын аясыг л дагана" гэж дуулдаг ард түмэн байв. Их юмны үлдэгдэл гэж...

Үүнийг өгүүлэхийн учир нь Ноён уулын орчим, өнөөх нь "Сентерра гоулд"-ын эзэмшил талбайн орчим Монголын түүхэнд энэ утгаар чухалд тооцох төмөр боловсруулж байсан бууцны үлдэгдэл байгаад хүмүүс төдийлөн ач холбогдол өгөхгүй юм. Аан, нэг тийм төмөр хайлуулж байсан юмны үлдэгдэл байдаг л юм... гэх үг олон сонслоо. Дэлхийд хосгүй Хүннүгийн хориг, бунхантай ч эн тэнцүү түүхийн ач холбогдолтой мэт санагдах юм. Ахин хэлэхэд бид төмрийн эринд амьдарч байгаа бөгөөд төмөр боловсруулах, металлургийн хөгжилд өөрийн байр суурьтай байж гэмээ нь энэ орчин үеийн улс үндэстний дотор өөрийн "хөгжлийн" байр сууриа эзлэх ёстой баймаар...
Уг нь "Сентерра гоулд"-ын ТУЗ "Гацуурт"-ын ордыг хэт үрэлгэн хэл ам ихтэйн учир орхихоор шийдсэн ч энд цалин авдаг монгол дарга нар цалингүй үлдэхээс айгаад зогсоохгүй байхыг гуйж, шүүхээр арга сүвэгчилж гүйлдэж байна гэлцэх боллоо. Бас ордыг Монгол компанид зарж, ашиг унагах гэж байгаа сурагтай...

Юу устгаж, юу сүйтгэж байгаагаа мэдэхгүй хүмүүс л урьдын түүх, өнөөгийн нийгэм, ирээдүйн хөгжилд аймшигтай хор хөнөөлтэй нь ингэж илрэх юмдаа... Коксждог нүүрс зараад байгаа гэдэг маань ган хайлуулах нүүрсний тухай л яриа гэдгийг ойлгоход тийм сүрхий ухаан сэхээ хэрэгтэй юм байх даа?
Төмрийн эриний түүхэнд түүхэндээ ч, одоо ч, ирээдүйд ч төмөргүй бол бид яанам билээ? Бид төмөртэй тэд төмөргүй цагт хэн хүчирхэг байв? Харин бид төмөргүй тэд төмөртэй цагт хэн нь хүчирхэг байх вэ? Бас бид төмрийг үл ойшоовол ирээдүйд яах юм бол доо?
 
А.Баатархуяг

А.Баатархуяг: Төмрийн эринийхэнд...
Та Like дарж уул уурхайн мэдээллийг өдөр болгон facebook-ээр дамжуулан авах боломжтой


URL


АНХААРУУЛГА: Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд Ord.mn хариуцлага хүлээхгүй болно. ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Сэтгэгдэлтэй холбоотой санал гомдлыг 7711-0505 утсаар хүлээн авна.

Сэтгэгдлүүд:

Сэтгэгдэл нэмэх
Шинэ мэдээ
Нээлттэй Өвөр Монгол- 4

2023 онд Өвөр Монголын боомтуудын ачаа тээврийн хэмжээ 100 сая ...

Өнөөдөр, 19:14
Ногоон Өвөр Монгол- 5

2023 оны 6-р сараас хойш Өвөр Монгол хоногт дунджаар 43000 ...

Өнөөдөр, 16:11
Үзэсгэлэнт Өвөр Монгол- 6

Нарийн сайхан зурж, уран сайхан бүтээсэн бас нэгэн нэрийн хуудас бол ...

Өнөөдөр, 13:47
Goldman Sachs: Зэсийн ханш энэ онд 10 мянган доллар, 2025 онд 12 мянган доллар болно

 Зэсийн үнэ өсөх хандлагатай байгаа нь зах зээлийн өөдрөг үзлийг бий ...

Өнөөдөр, 11:25
“Эрдэнэс Тавантолгой“ ХК-ийн ордын нөөцийг 8.1 тэрбум тонноор баталлаа

 "Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-ийн хайгуулын ажлын үр дүнгийн тайланг ...

Өчигдөр, 19:44
ТОДРУУЛГА: 1072 хувьцааны ногдол ашгийг санхүүгийн тайланг хянаж дууссан даруйд олгож эхэлнэ

 "Эрдэнэс Тавантолгой" ХК-ийн 1072 хувьцааны ногдол ашгийг энэ сарын ...

Өчигдөр, 10:50
2024 оны 03 сарын 26, 14 цаг 47 минут
2024 оны 03 сарын 25, 15 цаг 49 минут
2024 оны 03 сарын 25, 14 цаг 55 минут
Асгатын мөнгөний ордыг судалсан тайланг хүлээлгэн өгчээ

 2019 оны нэгдүгээр сарын 7-нд Засгийн газрын шийдвэрээр Асгатын ...

2024 оны 03 сарын 22, 20 цаг 23 минут
Хятадын нүүрсний зах зээлээр сонин юутай

 БНХАУ-ын эрчим хүчний нүүрсний гарц анх удаагаа буурсан талаар эх ...

2024 оны 03 сарын 22, 20 цаг 18 минут
"Хүнсний ногооны үр нийлүүлэх" тендер шалгаруулалт зарлагдлаа

ТЕНДЕРИЙН УРИЛГА   Захиалагч: Хүнсний ногооны үйлдвэрлэл ба ...

2024 оны 03 сарын 22, 19 цаг 38 минут
Энэ парламент, Засгийн газар Францын талтай ураны хөрөнгө оруулалтын гэрээг хийж амжихгүй болжээ

 Ураны хөрөнгө оруулалтын гэрээг өнгөрсөн оны сүүлээр батална гэж ...

2024 оны 03 сарын 22, 16 цаг 44 минут
Шингэрүүлсэн хийн экспортыг зогсоох Байдены шийдвэрийг эсэргүүцжээ

 НЬЮ-ЙОРК, 2024 оны гуравдугаар сарын 22 /TASS/. Байгалийн ...

2024 оны 03 сарын 22, 16 цаг 39 минут
"Эрдэнэс Тавантолгой" ХК Мандал боомтоор нүүрс борлуулах арилжааг эхлүүллээ

 "Эрдэнэс Тавантолгой” ХК өнөөдөр /2024.03.19/ Монголын Хөрөнгийн ...

2024 оны 03 сарын 22, 15 цаг 58 минут
“Петро Чайна Дачин Тамсаг“ ХХК нь химийн хорт болон аюултай бодис ашигласан нь тогтоогдлоо

/2024.03.22/: БОАЖ-ын Сайд Б.Бат-Эрдэнэ 2023 оны 11 дүгээр сарын 2-ны өдөр ...

2024 оны 03 сарын 22, 15 цаг 16 минут
Зэсийн баяжмалын биржийн арилжааны талаар хэлэлцлээ

 Байгалийн баялгийн үр өгөөжийг нэмэгдүүлэх, иргэд олон нийтэд ...

2024 оны 03 сарын 22, 12 цаг 26 минут
“Rio Tinto” Аргентин дахь литийн төсөлдөө $350 саяын хөрөнгө оруулна

      "Rio Tinto” компани "Rincon” үйлдвэрийг 2022 онд ...

2024 оны 03 сарын 21, 15 цаг 50 минут
Зэсийн үнэ Шанхайн биржид тонн нь 70.460 юань буюу 9.796 ам.долларт хүрэв

 Дэлхийн гео эдийн засаг дахь хамгийн том өрсөлдөөнт зах зээл гэгдэх ...

2024 оны 03 сарын 21, 13 цаг 40 минут
Зөөвч-Овоо ураны орд “Уршиггүй уул уурхай”-н төсөл мөн үү?

 Монгол дахь Америкийн худалдааны танхим /АмЧам/-аас өчигдөр ...

2024 оны 03 сарын 21, 13 цаг 39 минут
Эрдэмтэд дэлхий дээрх хамгийн хөгшин ойг олжээ

 Их Британийн баруун өмнөд эрэг дээрх байцаас дэлхийн хамгийн хөгшин ...

2024 оны 03 сарын 20, 16 цаг 19 минут
Н.ЭНХБАЯР: Монгол Улс 3 жилийн дараа нүүрсээ зарж “ЧАДАХГҮЙ“

 Нүүрс, зэс, алт, төмрийн хүдэр зэрэг гарын арван хуруунд багтах ...

2024 оны 03 сарын 20, 16 цаг 00 минут
С.Наранцогт: Аудитын газар баталгаажуулсан даруйд 1,072 хувьцааны ногдол ашиг тараах процесс эхэлнэ

 "Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-ны 2023 оны ногдол ашгийг энэ сарын сүүл ...

2024 оны 03 сарын 20, 15 цаг 21 минут
Х.АЛТАЙ: Монгол Улс зэсийн томоохон тоглогч болно

 Энэ онд Монголын хөрөнгийн биржээр дамжуулан зэсийг арилжаалахаар ...

2024 оны 03 сарын 20, 11 цаг 08 минут
2024 оны 03 сарын 15, 13 цаг 05 минут
Монголын нүүрс хятадуудад гологдож, бид гол худалдан авагчаа алдахдаа тулсан уу

 Өдөрт хэдэн зуун тонноороо урд хөршийн хил давдаг Монголын нүүрс ...

2024 оны 03 сарын 15, 13 цаг 03 минут
2024 оны 03 сарын 15, 13 цаг 00 минут
ТАСС: ОХУ Монголд бага оврын атомын цахилгаан станц барина

 ОХУ-ын цөмийн зэвсгийн "Росатом" корпорац жижиг оврын атомын ...

2024 оны 03 сарын 14, 23 цаг 11 минут
Монгол Улс ураны салбарт хоёр дахь Казакстан болж чадах уу

  Ураны салбарт томоохон байр суурь эзлэх Казакстан ч манай улстай ...

2024 оны 03 сарын 14, 22 цаг 22 минут
2024 оны 03 сарын 14, 19 цаг 25 минут
ОХУ нефтийн экспортоос Украины дайны өмнөх үеийнхээс ч илүү их ашиг олжээ

 Орос нефтийн экспортоос Украины дайны өмнөх орлогоос илүү их ашиг ...

2024 оны 03 сарын 14, 15 цаг 05 минут
Дэлхийн хийн эрэлт нэмэгдэнэ

 АНКАРА, 2024 оны гуравдугаар сарын 14 /Anadolu/. Дэлхийн ...

2024 оны 03 сарын 14, 14 цаг 31 минут
Дэлхийн хийн эрэлт нэмэгдэнэ

    Дэлхийн байгалийн хийн эрэлт 2050 онд 2022 ...

2024 оны 03 сарын 14, 14 цаг 16 минут
Тараасан ордуудаа “хураах”-гүйгээр баялгийн сан бүрдэх үү?

 Ер нь бол ингэхгүйгээр Баялгийн сан бүрдэхгүй. "Өрөм”-өө тэдэнд ...

2024 оны 03 сарын 14, 11 цаг 46 минут
Суга татуулсан стратегийн ордуудын бас нэг жишээ: ЦАГААН СУВАРГЫН ОРД

 Дорноговь аймгийн Мандах сумаас баруун урагш 75 км зайд 132.39 га ...

2024 оны 03 сарын 14, 11 цаг 38 минут
Ганцхан жишээ: Тавантолгойн ордын "өрөм"-ийг ингэж хамсан

      Тавантолгойн нүүрсний орд газар нь ...

2024 оны 03 сарын 14, 08 цаг 24 минут
БНХАУ-ын нүүрсний уурхайнуудад гарсан ослын улмаас 12 хүн амь эрсдэв

      БНХАУ-д өнгөрсөн онд уурхайн ослоор амиа алдагсдын ...

2024 оны 03 сарын 13, 14 цаг 37 минут
Францын их, дээд сургуульд 10 оюутныг тэтгэлгээр суралцуулна

      Боловсрол, Шинжлэх ухааны яам, Бүгд Найрамдах ...

2024 оны 03 сарын 13, 14 цаг 31 минут
Оросын нүүрсний салбар олборлолт, экспортоо БАРЬЖ ЧАДАХ уу?

 Оросын Засгийн газар нүүрсний экспортын татварыг сэргээгээд байна. ...

2024 оны 03 сарын 13, 14 цаг 02 минут
Хятад Улс таримал ойн талбайгаараа дэлхийд тэргүүлж байна

Үндэсний ногоон байгууламжийн хорооны нийтэлсэн "Хятадын газар нутгийг ...

2024 оны 03 сарын 12, 14 цаг 43 минут
Энэтхэг улс зэсийн салбарт хамтран ажиллахаа илэрхийлжээ

 Энэтхэг Улс Монгол Улстай зэсийн салбарт хамтран ажиллахаа ...

2024 оны 03 сарын 12, 10 цаг 45 минут
Ахмадуудад гэрийн асрамж үйлчилгээ авах боломж бүрдүүлнэ

03 дугаар сарын 08-ны үдээс өмнө Ардын их хурлын ордонд 14 дэх сонгуулийн ...

2024 оны 03 сарын 11, 18 цаг 11 минут
Дэлхийн хамгийн том зам тээврийн сүлжээ бүрдүүлэв

Өнөөдөр гуравдугаар сарын 08-ны үдээс өмнө Ардын их хурлын ордонд 14 дэх ...

2024 оны 03 сарын 11, 17 цаг 59 минут
Хөдөө нутгийн хөгжлийн ирээдүй шинжлэх ухаан технологид бий

Өнөөдөр гуравдугаар сарын 08-ны үдээс өмнө Ардын их хурлын ордонд 14 дэх ...

2024 оны 03 сарын 11, 17 цаг 49 минут
”Хоёр чуулган”-аас Хятад улсыг ойлгоё

Хятад улсын "Хоёр чуулган" нь "Ардчилал гэж чухам юу вэ?" гэх тухай даян ...

2024 оны 03 сарын 11, 17 цаг 40 минут
2024 онд хүлээгдэж буй ДНБ-ий өсөлт 5 хувь орчим байна

XIV сонгуулийн БХАТИХ-ын II чуулган 05-ны үдээс өмнө Бээжин хотноо АИХ-ын ...

2024 оны 03 сарын 11, 17 цаг 26 минут
14 дэх удаагийн УТЗЗ-ийн бүх Хятадын хорооны хоёрдугаар чуулган өндөрлөв

14 дэх удаагийн УТЗЗ-ийн бүх Хятадын хорооны хоёрдугаар чуулган ...

2024 оны 03 сарын 11, 17 цаг 16 минут
Сайн багштай учрах нь нэгэн насны завшаан юм

3 сарын 7-ны үдээс өмнө 14 дэх удаагийн УТЗЗ-ийн БХХ-ны хоёрдугаар ...

2024 оны 03 сарын 11, 17 цаг 07 минут
Дэлхийн эдийн засгийн чухал хөдөлгүүр Хятад юм гэв

Хятадын хоёр чуулганыг олон орны эрдэмтэд анхааралтай ажиглаж байна. ...

2024 оны 03 сарын 11, 16 цаг 43 минут
Ван И: 2023 он бол Хятадын дипломат харилцааны хөгжлийн онцлог жил

    14 дэх сонгуулийн БХАТИХ-ын хоёрдугаар ...

2024 оны 03 сарын 11, 12 цаг 29 минут

Санал асуулга

Тавантолгойн хувьцааг иргэдэд бэлнээр тараах нь зөв үү?

Зөв
Буруу
Мэдэхгүй

 
Ханшийн мэдээ
Гадаад хувьцаа
Нью йоркын хөрөнгийн бирж
Нэр Хаалт Өөрчлөлт
BHP Billiton
Ivanhoe Mines
90.53
23.3
1.44
0.00
Австралийн хөрөнгийн бирж
Нэр Хаалт Өөрчлөлт
General Mining Corp
Aspire Mining Limited
0.145
0.52
0.00
-0.02
Лондонгийн хөрөнгийн бирж
Нэр Хаалт Өөрчлөлт
Petro Matd Limited
polo Resources Limited
123.5
5.4
0.00
0.02
Хонконгийн хөрөнгийн бирж
Нэр Хаалт Өөрчлөлт
Mongolian Mining Corporation
Mongolia Energy
9.59
1.14
0.00
-0.06
Торонтогийн хөрөнгийн бирж
 
Шинэ бүтээл

“Этик” продакшны залуус "улсын нууц"-ыг сөхлөө
Металлын ханшийн мэдээ
Нүүрсний ханшийн мэдээ
Уул уурхайн ТОП 25 компани