Ord.mn | Mongolian Mining
| English |  Mobile |  Rss

Чилийн Коделко корпораци үндэсний эдийн засгийн хөгжлийг эрчимжүүлэгч тулгуур болсон түүх

Чилийн Коделко корпораци үндэсний эдийн засгийн хөгжлийг эрчимжүүлэгч тулгуур болсон түүх

 

20  дугаар зууны эхэн  үеээс  1951 он  хүртэл  Чилийн  зэсийн  ордуудыг  америкийн  компаниуд Браден  коппер , Кеннекот коппер корпораци эзэмшиж , Чилийн эдийн засагт орох орлого хамгийн бага байсан байна. 1951 онд Чилийн засгийн газар  Америкийн засгийн газартай хэлэлцээр хийж дээрх компаниудын олборлосон металлын  20 хүртэл хувийг эзэмших болсоноор Чилийн засгийн газарт орох орлого нэмэгдсэн байна.
1955 онд зэсийн аж  үйлдвэрийг хөгжүүлэх  тухай  хууль гарч, зэсийн баяжмалыг боловсруулж  экспортод гаргах, зэсийн металлын экспортод хяналт тавих, цэвэр зэсийн олон улсын зах зээлийн худалдаанд оролцох  Үндэсний Зэсийн  департаментыг  байгуулсан байна.     
1966 онд  зэсийн  үйлдвэрлэлийг нэмэгдүүлэх, гадаадын хөрөнгө оруулалтыг татах зорилгоор Чилийн засгийн газар гадаадын хувийн корпорациудтай хамтарсан үйлдвэр байгуулах тухай хууль баталсан бөгөөд уг хамтарсан үйлдвэрт засгийн газрын эзэмших хувь хэмжээг 25-51 хувь хүртэл тогтоож өгсөн байна.
1967 онд Ел Теньте, Чукикамата, Сальвадор зэсийн уурхай дээр хамтарсан үйлдвэр байгуулж  Чилийн засгийн газар 51%-ийн акцийг эзэмших болсон байна. Тэдгээрийн актив хөрөнгө тухайн үед 31,6 сая ам доллар байсан бол 2012 оны төгсгөлд  хувьцаат хөрөнгө 12,2 тэрбум ам доллар болж өссөн байна. Эдгээр үйлдвэрийн А зэрэглэлийн цэвэр катодын зэс үйлдвэрлэж  олон улсын зах зээлд худалдаалж  байна. 1970 оноос  Чили улсад өрнөсөн социалист хувьсгалын үр дүнд  Чилийн  Үндэсний конгресс  Чилийн  үндсэн хуулийн 10 дугаар зүйлд  газрын хэвлийн  баялаг  Чилийн ард түмний  мэдэлд байх, халдашгүй бүрэн эрхтэй өмч мөн гэдэг нэмэлт өөрчлөлт оруулж, энэ заалтыг үндэслэн 1971 онд  Чилийн үндэсний конгресс  "Том хэмжээний зэсийн нөөцтэй  зэсийн орд эзэмшигч гадаадын компаниудын зэсийн  ордыг нийгэмчлэх тухай” 17450 дугаар хууль гаргасан байна.
Энэ хууль гарсанаар том хэмжээний нөөцтэй  зэсийн ордууд бүрэн хэмжээгээр  Чилийн засгийн газрын  эзэмшилд  шилжих боломж бүрдсэн байна. Эдгээр зэсийн нөөцийг зах зээлд удирдах  Үндэсний  зэсийн корпораци  Коделко  байгуулагдсан байна. Үндэсний зэсийн  Коделко корпорацийн эзэмшилд   зэсийн уурхай  Чукикамате, Экзотике, Эль-Тениенте, Сальвадоре ба  Андина нэгдэн орж уул уурхай, зэс боловсруулах аж үйлдвэрлэл худалдааны  аврага том нэгдэл үүсгэн байгуулагдсан байна. Мөн 2005 оноос зэс хайлуулах үйлдвэр болон нефть боловсруулах үйлдвэр эзэмшиж байна. Гадаадын хөрөнгө оруулалтай  Англо-американ  Sur SA компанид 20%-ийн хувьцаа, Minera El Abra 49%  болон бусад хайгуулын болон технологийн хөгжлийн охин компаниудад хувьцаа  эзэмшдэг байна. Мөн Бразили, Экваторын улсын уул уурхайн компаниудад  хөрөнгө оруулж хувьцаа эзэмшиж байна. 
 
 
 
1976 оноос өнгөрсөн 41 жилд Коделко корпораци  Чилийн засгийн газрын төсөвт 100 тэрбум ам доллар төвлөрүүлсэн байна. Өнөөдрийн байдлаар дэлхийн зэсийн нөөцийн 9%-ийг эзэмшиж, жилд 1,8 сая тонн А зэрэглэлийн катодын зэс, 1,2 сая тонн металл зэс агуулсан зэсийн баяжмал гаргаж  дэлхийн зах зээлд нийлүүлж  байна.
 
 
 
Мөн молибдений нөөц болон үйлдвэрлэлийн хэмжээгээрээ дэлхийд нэг дүгээрт орж жилд 19,7 мянган тонн молибден экспортод гаргасан байна. 2010 оны 3 дугаар сарын 1 өдрийн 20392 дугаар хуулиар  Чилийн Үндэсний зэс корпорацийн  удирдлагын бүтцэд өөрчлөлт оруулсан бөгөөд Удирдах зөвлөл  9 гишүүнтэй  3 гишүүнийг  ерөнхийлөгч,  2 гишүүнийг  Коделко корпораци, 4 гишүүнийг Төрийн удирдлагын зөвлөл санал болгож ерөнхийлөгч томилдог байна. Корпорацийн ерөнхий захирлыг  Удирдах  зөвлөлөөс томилдог байна. 
Коделко корпорацийн улсын төсөвт төвлөрүүлэх төсвийн орлого, корпорацийн үйл ажиллагааны зардлын төсөв, хөрөнгө оруулалт болон элэгдэл хорогдлын сангийн төсвийг Уул уурхайн яамны сайд , Сангийн яамны  сайдын хамтарсан тушаалаар баталдаг  байна.
 
 
 
Коделко олон нийтийн нээлттэй хувьцаат компани,  Чилийн хөрөнгийн биржид бүртгэлтэй бөгөөд  бирж дээр үнэт цаас гарган  корпорацийн санхүүгийн аудитлагдсан тайлан мэдээлэлийг нээлттэй ил тод байдлаар олон нийтэд  мэдээлж байдаг.  Коделко корпорацийн санхүүгийн үйл ажиллагаанд  Чилийн зэсийн корпораци, Үнэт цаас даатгалын хороо хяналт тавьж, бусад мэргэжлийн хяналтын байгууллага хяналт шалгалтыг зохих хуулийн дагуу гүйцэтгэж байна.
 
 
 
Санал:  Монголын  үндэсний  зэсийн  корпораци  байгуулах Монгол улс  зэсийн нөөцөөр дэлхийд Чилийн дараа 2 дугаарт жагсаж байна. Эрдэнэт үйлдвэр  төрийн мэдэлд бүрэн шилжсэн, Оюутолгойн зэсийн ордын нөөц дэлхийд  эхний 3 бүртгэгдэж, засгийн газар 34 хувийн хувьцаа эзэмшиж байгаа, Оюутолгойн зэсийн баяжмалыг түшиглүүлэн жилд 1 сая тонн хүртэл зэсийн баяжмал боловсруулах үйлдвэр барих төсөл хэрэгжүүлэх нөхцөл байдал бүрдэж байгаа тул Үндэсний зэсийн   корпорацийг нэн яаралтай байгуулж, дэлхийн зэсийн борлуулалтанд бие даан оролцох шаардлага байна. 
Эх дэлхийн баялгийн эзэн нь тухайн улсын газар нутагт оршин суугаа ард түмэн мөн. Ашигт малтмал гэдэг бол ард түмний өмч бөгөөд тухайн улсын иргэдэд л зориулагдах ёстой. Энэ талаар ч НҮБ-ын Ерөнхий Ассемблейн 1962 оны 12-р сарын 14-ний өдрийн 1803 (XVII) тоот  "Байгалийн баялаг тухайн ард түмний өмч бөгөөд халдашгүй бүрэн эрхтэй" гэсэн тогтоол өнөөдөр ч хүчин төгөлдөг үйлчилж байгаа бөгөөд энэ нь тухайн улс орны төсвийн мөнгөөр эсвэл дотоод гадаадын компаний хөрөнгө оруулалтаар хайгуул хийсэн гэдгийг үл харгалзан тухайн үндэстний байгалийн баялаг тухайн ард түмний өмч бөгөөд халдашгүй дархан өмч юм. Энэ хүрээнд Монгол улсын "Үндсэн Хууль"-д   газрын хэвлий дэх байгалийн баялаг ард түмний мэдэлд байна гэж заасан  нь НҮБ-ийн Ерөнхий Ассемблейн 1962 оны 12-р сарын 14-ний өдрийн 1803 (XVII) тоот тогтоолын үзэл баримтлал агуулгатай яв цав нийцэж байна.  
Монгол улс  Азид  зэсийн балтлагдсан нөөцөөр Чилийн дараа орж байгаа тул  Чилийн Коделко корпорацийн туршлагыг хэрэгжүүлэн  Монголын зэсийн нөөцөд  хяналт тавих, зэсийн баяжмалыг хайлуулан цэвэр катодын зэс үйлдвэрлэн, гадаад зах зээлд бие даан борлуулалт хийх Үндэсний зэс корпорацийг нэн яаралтай байгуулах шаардлагатай байна.
 
 
 
Эрдэс баялаг, үндэснийн нийгэмлэгийн тэргүүн, доктор Х.Владимир  
Чилийн Коделко корпораци үндэсний эдийн засгийн хөгжлийг эрчимжүүлэгч тулгуур болсон түүх
Та Like дарж уул уурхайн мэдээллийг өдөр болгон facebook-ээр дамжуулан авах боломжтой


URL


АНХААРУУЛГА: Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд Ord.mn хариуцлага хүлээхгүй болно. ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Сэтгэгдэлтэй холбоотой санал гомдлыг 7711-0505 утсаар хүлээн авна.

Сэтгэгдлүүд:

Сэтгэгдэл нэмэх
Шинэ мэдээ
“Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-ийн сүүлийн гурван жилийн үйл ажиллагаанд аудит хийнэ

  Засгийн газрын ээлжит хуралдаан 2025 оны арваннэгдүгээр сарын 5-нд ...

Өнөөдөр, 18:19
Г.ДАМДИННЯМ: “Рио тинто”-гийн талаас энэ сард багтаан саналаа ирүүлнэ

  “Рио тинто” групптэй хийж буй хэлэлцээрийн явц, үр ...

Өнөөдөр, 17:45
ОПЕК+ бүлгийн шийдвэрийн дараа газрын тосны үнэ өсжээ

  ЛОНДОН, 2025 оны арваннэгдүгээр сарын ...

2025 оны 11 сарын 03, 15 цаг 01 минут
Хувь нийлүүлэгчдийн гэрээ хэнд ашигтай байв?

  Засгийн газар хөрөнгө санхүү зэрэг чадамж нь үл мэдэгдэх оффшор ...

2025 оны 11 сарын 03, 14 цаг 48 минут
2025 оны 11 сарын 03, 12 цаг 56 минут
Дэлхийн зэсийн зах зээлийн үйлдвэрлэл ба хэрэглээ цаашдын чиг хандлага

  Сүүлийн жилүүдэд зэсийн эрэлт огцом нэмэгдэж байгаатай ...

2025 оны 10 сарын 31, 10 цаг 17 минут
Г.Дамдинням: Газрын тос боловсруулах үйлдвэрийг 2027 оны эхний хагаст ашиглалтад оруулна

  Засгийн газрын хуралдааны дараа Аж үйлдвэр, эрдэс баялагын сайд ...

2025 оны 10 сарын 30, 16 цаг 39 минут
Авилгын хэрэгт холбогдсон Оюутолгой компанийн албан тушаалтныг нэг сар хорихоор болжээ

  Оюутолгой компанийн Худалдан авах газрын нэр бүхий дөрвөн албан ...

2025 оны 10 сарын 30, 15 цаг 00 минут
Энэтхэг Оросын газрын тосны импортоо хоёр дахин бууруулсан гэж мэдэгдсэн ч эх сурвалжууд үгүйсгэв

  АНУ-ын Цагаан ордны төлөөлөгч Энэтхэг улс Оросоос авдаг газрын ...

2025 оны 10 сарын 30, 11 цаг 49 минут
Нэг л өдөр “Эрдэнэт”-ийг дахиад оросуудтай, “Оюу толгой”-г хятадуудтай ярихаар болчихсон байх вий!

  Монголын улс төр урьд байгаагүйгээр хямралтай байдалд хүрсэн. Эрх ...

2025 оны 10 сарын 30, 10 цаг 58 минут
Шатахууны импорт ирэх өдрүүдэд хоёр дахин нэмэгдэнэ

  Монгол Улсын хэмжээнд өнөөдрийн (2025.10.27) байдлаар нийт 53 вагон ...

2025 оны 10 сарын 29, 16 цаг 09 минут
“УБТЗ” ХНН Бээжингийн Зам харилцааны их сургуульд оюутан суралцуулна

Манай улсын нийгэм, эдийн засгийн хөгжилд чухал үүрэг гүйцэтгэдэг ...

2025 оны 10 сарын 28, 16 цаг 04 минут
Бортээгийн орд дахь “Админерал” ХХК-ийн баяжуулах үйлдвэрийг прокурорын шийдвэрээр битүүмжилжээ

  Өмнөговь аймгийн Цогтцэций сумын нутаг Тавантолгойн бүлэг ордын нэг ...

2025 оны 10 сарын 28, 13 цаг 00 минут
Алтны үнэ 4000 ам.доллароос доошилжээ

  ИСТАНБУЛ, 2025 оны аравдугаар сарын 28 /Anadolu/. АНУ, ...

2025 оны 10 сарын 28, 12 цаг 22 минут
Стратегийн “Төмөртэй” орд төрийн мэдэлд хэвээр үлдэх шийдвэр гарлаа

  Өнөөдөр Нийслэлийн захиргааны хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн ...

2025 оны 10 сарын 28, 10 цаг 04 минут
“Төмөртэй” стратегийн орд Д.Эрдэнэбилэгт очих уу?

  Нийслэлийн Захиргааны хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн хуралдаан ...

2025 оны 10 сарын 27, 17 цаг 17 минут
2025 оны 10 сарын 27, 13 цаг 20 минут
Зэсийн үнэ тонн нь 9952 ам.долларт хүрч, он гарснаас хойших хамгийн өндөр түвшинд очив

 Экспортод гаргасан ашигт малтмалын бүтээгдэхүүний аравдугаар сарын ...

2025 оны 10 сарын 27, 12 цаг 45 минут
“Алт-3” хөтөлбөр хэрэгжүүлэхдээ өмнөх алдаагаа давтахгүй байх сан

 Олон улсын зах зээлд энэ сарын 20-ны өдрийн байдлаар нэг унци буюу ...

2025 оны 10 сарын 27, 10 цаг 38 минут
Ж.Золжаргал: Нүүрс шороо болохгүй

  УИХ-ын гишүүн Ж.Золжаргалын “Монголын улс төр, намын дотоод ...

2025 оны 10 сарын 27, 10 цаг 35 минут
АНУ Оросын газрын тосны томоохон компаниудын эсрэг хориг арга хэмжээ зарлалаа

  АНУ Оросын газрын тосны хоёр том компани болох "Роснефть" болон ...

2025 оны 10 сарын 23, 17 цаг 28 минут
“Улаанбаатар төмөр зам”-ын Ерөнхий хорооны ээлжит хуралдаан эхэллээ

   Монгол-Оросын хувь нийлүүлсэн нийгэмлэг "Улаанбаатар төмөр ...

2025 оны 10 сарын 23, 11 цаг 07 минут
АНУ Австралитай чухал ашигт малтмалын гэрээ байгуулжээ

  ВАШИНГТОН, 2025 оны аравдугаар сарын 21 /ВВС/. АНУ-ын ...

2025 оны 10 сарын 22, 09 цаг 31 минут
Rio Tinto 138.75 сая ам.долларын хохирол барагдуулна

  НЬЮ-ЙОРК, 2025 оны аравдугаар сарын 16 /Reuters/. Их ...

2025 оны 10 сарын 16, 18 цаг 05 минут
Алтны ханш унц нь 5000 ам.доллар давна гэж таамаглав

  Алтны үнэ түүхэндээ байгаагүй огцом өсөлтийг 2025 онд үзүүлж, бүх ...

2025 оны 10 сарын 14, 15 цаг 11 минут
ЭТТ: Бортээгийн ордод ямар ч компани үйл ажиллагаа явуулaaгүй, ашиг олоогүй

  "Эрдэнэс Тавантолгой" ХК 2021 онд нээлттэй сонгон шалгаруулалт ...

2025 оны 10 сарын 13, 14 цаг 24 минут
Мөнгөний үнэ 50 ам.доллароос давжээ

  НЬЮ-ЙОРК, 2025 оны аравдугаар сарын 10 /CNN/.  Үнэ ...

2025 оны 10 сарын 10, 14 цаг 49 минут
Гашуунсухайт боомтод ухаалаг гарц нэвтрүүллээ

  Тэргүүн шадар сайд Н.Учрал, Аж үйлдвэр, эрдэс баялгийн сайд ...

2025 оны 10 сарын 08, 10 цаг 57 минут
Европын Холбоо гангийн татварыг хоёр дахин нэмэгдүүлнэ

  БРЮССЕЛЬ, 2025 оны аравдугаар сарын 8 /DW/. Европын Холбоо ...

2025 оны 10 сарын 08, 10 цаг 42 минут
БНХАУ-ын зах зээлийн гүнд нүүрс борлуулж эхэлжээ

  Монгол Улсын засгийн газраас "Эрдэнэс Тавантолгой" ХК 2025 оны 10 ...

2025 оны 10 сарын 08, 10 цаг 19 минут
2025 оны 10 сарын 07, 12 цаг 18 минут
ОПЕК+ бүлгийн орнууд олборлолтоо нэмэгдүүлэхээр тохиролцжээ

  БЕРЛИН, 2025 оны аравдугаар сарын 6 /DW/. Газрын тос ...

2025 оны 10 сарын 06, 15 цаг 09 минут
"Энержи ресурс"-ын нүүрсэнд АМНАТ ногдуулах боломжгүй болжээ

  Улсын дээд шүүхийн 2024 оны 10 дугаар сарын 7-ны өдрийн ...

2025 оны 10 сарын 06, 13 цаг 24 минут
“Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-д тогтоосон онцгой дэглэмийн гурван сарын хугацаа дуусжээ

  “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-д тогтоосон онцгой дэглэмийн ...

2025 оны 10 сарын 06, 12 цаг 13 минут
”Ногоон гайхамшиг”-5 Өвөр Монголын экологийн өөрчлөлт

Уулс, гол мөрөн, ой мод, тариалан, нуур, бэлчээр, элсэн цөл нь харилцан ...

2025 оны 10 сарын 03, 17 цаг 02 минут
“Ногоон гайхамшиг” -1/ Цөлжилттэй тэмцэх асуудлыг шийдвэрлэх Өвөр Монголын шийдэл

“Ногоон гайхамшиг” -1/ Цөлжилттэй тэмцэх асуудлыг шийдвэрлэх ...

2025 оны 10 сарын 03, 17 цаг 00 минут
Монгол Улсын иргэний EGPA өвчний ховор тохиолдлыг амжилттай эмчиллээ

Өвөр Монголын Олон Улсын Монгол Эмнэлгийн эмч нар сүүлийн үе сая хүн ...

2025 оны 10 сарын 03, 16 цаг 58 минут
2025 оны 10 сарын 03, 12 цаг 40 минут
2025 оны 10 сарын 03, 12 цаг 28 минут
2025 оны 10 сарын 01, 18 цаг 03 минут
“Ногоон гайхамшиг” -2 Цөлжилттэй тэмцэх асуудлыг шийдсэн Өвөр Монголын мэргэн ухаан

Өвөр Монгол нь цөлжилттэй тэмцэж буй бүсээрээ Хятадад тэргүүлдэг. Хятад ...

2025 оны 10 сарын 01, 17 цаг 56 минут
“Ногоон гайхамшиг” -3/ Цөлжилттэй тэмцэх асуудлыг шийдвэрлэх Өвөр Монголын шийдэл

БНХАУ-ын хойд хилд оршдог Өвөр Монгол нь цөлжилт ихтэй, элсэн шуурга ихтэй ...

2025 оны 10 сарын 01, 17 цаг 51 минут
”Ногоон гайхамшиг”-4 “Элсийг алт болгонсон” Өвөр Монголын эрч хүч

Цөл нь зөвхөн тэмээний хонхны дуун, ганцаардал байхаа больсон. Харин ...

2025 оны 10 сарын 01, 17 цаг 49 минут
2025 оны 10 сарын 01, 15 цаг 53 минут
Алтны үнэ дахин түүхэн дээд үзүүлэлтэд хүрчээ

  ЛОНДОН, 2025 оны есдүгээр сарын ...

2025 оны 10 сарын 01, 11 цаг 24 минут
Хятад-Монголын хэвлэл мэдээллийн 15 дахь форум өндөрлөв

”Хиймэл оюун ухааны эрин үе дэх Хятад, Монголын хэвлэл мэдээллийн ...

2025 оны 10 сарын 01, 08 цаг 36 минут
Brent газрын тосны үнэ сүүлийн хоёр сарын хугацаанд анх удаа 70 ам.доллар давлаа

  Лондоны түүхий эдийн бирж дээр газрын тосны жишиг үнэ баррель нь ...

2025 оны 09 сарын 30, 10 цаг 23 минут
http://www.ord.mn

Санал асуулга

Тавантолгойн хувьцааг иргэдэд бэлнээр тараах нь зөв үү?

Зөв
Буруу
Мэдэхгүй

 
Ханшийн мэдээ
Гадаад хувьцаа
Нью йоркын хөрөнгийн бирж
Нэр Хаалт Өөрчлөлт
BHP Billiton
Ivanhoe Mines
90.53
23.3
1.44
0.00
Австралийн хөрөнгийн бирж
Нэр Хаалт Өөрчлөлт
General Mining Corp
Aspire Mining Limited
0.145
0.52
0.00
-0.02
Лондонгийн хөрөнгийн бирж
Нэр Хаалт Өөрчлөлт
Petro Matd Limited
polo Resources Limited
123.5
5.4
0.00
0.02
Хонконгийн хөрөнгийн бирж
Нэр Хаалт Өөрчлөлт
Mongolian Mining Corporation
Mongolia Energy
9.59
1.14
0.00
-0.06
Торонтогийн хөрөнгийн бирж
 
Шинэ бүтээл
Металлын ханшийн мэдээ
Нүүрсний ханшийн мэдээ
Уул уурхайн ТОП 25 компани