Ord.mn | Mongolian Mining
| English |  Mobile |  Rss

ЗЭС, НҮҮРСНИЙ ҮНЭ БА МОНГОЛ УЛСЫН ТӨСӨВ

ЗЭС, НҮҮРСНИЙ ҮНЭ БА МОНГОЛ УЛСЫН ТӨСӨВ

Монгол улсын төсөвт сүүлийн 20  жил  улс төр хүчтэй нөлөөлж ирлээ. УИХ-д нэр дэвшигчид болон улс төрийн хүчнүүд иргэдийн саналыг  өөртөө татахын тулд нийгмийн хамгаалал, татвар зэрэгт илүүтэй амлалт  өгдөг.

Харин гарч ирсэнийхээ дараа засаг байгуулангуутаа амлалтаа хэрэгжүүлэхийн тулд орлогоосоо давсан зардалтай төсөв баталж ирсэн. Нэмэгдсэн зардлаа нөхөхийн тулд гаднаас үлэмж хэмжээний зээл авах, төсвийн орлого бүрдүүлэгч уул уурхайн гол нэрийн бүтээгдэхүүний экспортын үнийг дэлхийн зах зээлийн үнээс дээгүүр  тооцож ирсэн байна. Ийм учраас зарим жил УИХ төсөвтөө 4-5 удаа тодотгол хийж байсан  билээ.  Энэ нь манай улсад уул уурхайн бүтээгдэхүүний  дэлхийн зах зээлийн  үнийн өсөлт бууралтын давтамжийн тодорхой судалгаа байхгүйгтэй холбоотой юм биш үү.

Экспортын  гол бүтээгдэхүүн нүүрс, зэсийн үнэ дэлхийн зах зээл дээр эрэлт хэрэгцээнээсээ хамааран  тодорхой хугацааны давтамжтай өсч буурдаг.  Ийм учраас зэс нүүрсний  үнийн  хүчин зүйлийн нөлөөлөл Монгол улсын  эдийн засагт хүчтэй нөлөөлдөг. Энэ хүчин зүйлийн сөрөг нөлөөлөл өнгөрсөн 4-5 жилд тохиолоо. Тэгвэл ирэх 4-5 жилд эерэг нөлөө үзүүлэхээр байна. Төсөвт  өөр  хэд хэдэн хүчин зүйл байнга нөлөөлдөг. Тухайлбал хууль эрх зүйн орчин,  эрх барих улс төрийн хүчнүүдийн тогтворгүй байдал, урт хугацааны бодлогогүй байдал гэх мэт. Тэдгээрээс онцлон хэлэхэд гадаадын хөрөнгө оруулалтад сэтгэлийн хөөрлөөр хандан бодлогын алдаа гаргаж ирснээр орж ирсэн буюу орж ирэхээр төлөвлөгдсөн хөрөнгө оруулалтыг зогсоосон нь улс орны эдийн засагт муугаар  нөлөөлсөөр байна.

УИХ-ын 2016 оны сонгуулиар төрийн эрх барих, улс төрийн хүчин өөрчлөгдлөө. Өөрчлөгдөн гарч ирсэн  улс төрийн хүчинд төсөв бүрдүүлэгч уул уурхайн түүхий эдийн  үнэ, тэр дундаа нүүрс, зэсийн үнэ дэлхийн зах зээл дээр өсөх  таатай орчин бий болох бололтой. Тэд нийгмийн хамгааллын болон төрийн бүтэц зарим урсгал зардлыг танаж, гадаадын хөрөнгө оруулалтыг оруулж ирэх орчин сайжруулах чиглэлийн бодлого боловсруулан анхны төсвөө  батлууллаа. Ер нь  мэргэжлийн яам, Засгийн газрын  зохиосон төсвийн төслийг УИХ-ын гишүүд батлах явцдаа өөр өөрийн тойрогт ахиухан төсөв авах субьектив хандлагаас болж орлогоосоо давсан зарлагатай төсөв буюу ямар ч боломжгүй төсөв баталж байсныг энэ удаа засах гэж эрх баригчид оролдов бололтой.

Монгол улсын 2017 оны төсөв 2,5 их наядын алдагдалтай батлагдсан нь өнгөрсөн оны төсвийн алдагдлаас хоёр их наядаар бага байна. Төсөвт зэс нүүрсний үнийг дэлхийн зах зээлийн үнэтэй уялдуулан тооцох гэж оролдлоо. Гэхдээ 2017 онд дэлхийн зах зээл дээр нүүрс, зэсийн дундаж үнэ ямар байх вэ, гэдэг дээр биш, төсөв батлагдах үеийн ханшаар тооцсон гэж хэлж болно. Тухайлбал төсөв батлагдах үед буюу 10 дугаар сард дэлхийн зах зээл дээр нэг тонн нүүрсний үнэ 50 орчим ам.доллар, зэсийн үнэ 4800 орчим ам. доллар байсан. Үүндээр тулгуурлан зэс нүүрсний үнийг улсын төсөвт тусгалаа. Улсын 2017 оны төсөв  батлагдсаны дараа дээрх хоёр бүтээгдэхүүний үнэ өсч эхэллээ. Цаашдаа ч өсөхөөр байгааг эдийн засагчид хэлж байна. Зэс нүүрсний дэлхийн зах зээл дээрх үнэ өсөхөөр байгаа нь Монгол улсын эдийн засаг, төсвийн алдагдалд 2017 онд сайнаар нөлөөлөх болов уу.

Нүүрсний үнэ  тонн тутамдаа 10, зэсийн үнэ 300 ам. доллараар тус тус  өсөхөд төсвийн алдагдал 1,8 их наяд төгрөгөөр буурах боломж байгаа гэж шинжээчид ярьж байна.Энэ бол төсвийн алдагдлын гуравны хоёрыг  хаах боломж гаргаж өгнө. Дэлхийн зах зээлийн таатай нөхцөл биднээс төлөвлөгдсөн нүүрс зэсээ олборлож, боловсруулалт хийхийг шаардна. Төсвийн алдагдлын үлдэж буй 0,7 их наяд төгрөгийг махны экспортыг зөв оновчтой болгож хяналтаа сайжруулах, төсвийн зарим үр ашиггүй урсгал зардал багасгах замаар нөхөх боломж бий.

Зэс нүүрсний үнэ дэлхийн зах зээл дээр  өсөх магадлал өндөр байгаа өнөөгийн нөхцөлд гадаадын хөрөнгө оруулалт, уул уурхай, дэд бүтцийн бодлогоо богино хугацаанд тодорхой болгох нь чухал. Үүнээс дутахгүй яг одоо эрх баригчид  барьж аваад зайлшгүй хийх шаардлагатай  нэг зүйл бол эрх зүйн орчноо таатай  болгох явдал юм.  Ингэж чадах аваас цөөн хүн амтай,  хэрэглээ багатай, ард түмэнтэй монголын жижиг эдийн засаг богино хугацаанд сэргэнэ.  Улс төрчид сэтгэл гаргаж  эрх ашгаа зөв эрэмбэлвэл Монголын эдийн засаг нэг их хямраад байх зүйл гарахгүй.

 Монгол улс 2016 онд 19 сая тонн нүүрс олборлохоор төлөвлөсөн. Гэвч  үнэ дэлхийн зах зээл дээр доогуур байсан учир үр дүн их доогуур байлаа. Дэлхийн зах зээл дээр үнэ өсч буй 2017 онд 23,5 сая тонн нүүрс манайх экспортолно. Оюу Толгой, Эрдэнэтийн гаргаж байгаа зэсийн баяжмалын үнэ дэлхийн зах зээл дээр өсөх магадлалтай байгаа  зэрэг нь 2017 онд төлөх боондын хүүний төлбөрт сайнаар нөлөөлнө гэх найдлага байна..

Г. Эрдэнэбат МОНЦАМЭ

ЗЭС, НҮҮРСНИЙ ҮНЭ БА МОНГОЛ УЛСЫН ТӨСӨВ
Та Like дарж уул уурхайн мэдээллийг өдөр болгон facebook-ээр дамжуулан авах боломжтой


URL


АНХААРУУЛГА: Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд Ord.mn хариуцлага хүлээхгүй болно. ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Сэтгэгдэлтэй холбоотой санал гомдлыг 7711-0505 утсаар хүлээн авна.

Сэтгэгдлүүд:

Сэтгэгдэл нэмэх
Шинэ мэдээ
Чанарын баталгаатай Өвөр Монгол-3

2023 онд Өвөр Монгол орны үр тариа, мах, сүүний гарц бүгд дээд ...

Өнөөдөр, 13:08
Дарханы төмөрлөгийн үйлдвэр 2023 онд 40 тэрбум төгрөгийн цэвэр ашигтай ажиллажээ

    Улсын Их Хурлын Үйлдвэржилтийн бодлогын байнгын ...

Өнөөдөр, 11:51
“Оюутолгой“-н ажилчид цалинг нь хасаж байгааг эсэргүүцлээ

 "Оюутолгой” ХХК-ийн ажилчид цалинтай холбоотой асуудлаар мэдээлэл ...

Өчигдөр, 20:23
Нээлттэй Өвөр Монгол- 4

2023 онд Өвөр Монголын боомтуудын ачаа тээврийн хэмжээ 100 сая ...

Өчигдөр, 19:14
Ногоон Өвөр Монгол- 5

2023 оны 6-р сараас хойш Өвөр Монгол хоногт дунджаар 43000 ...

Өчигдөр, 16:11
Үзэсгэлэнт Өвөр Монгол- 6

Нарийн сайхан зурж, уран сайхан бүтээсэн бас нэгэн нэрийн хуудас бол ...

Өчигдөр, 13:47
Goldman Sachs: Зэсийн ханш энэ онд 10 мянган доллар, 2025 онд 12 мянган доллар болно

 Зэсийн үнэ өсөх хандлагатай байгаа нь зах зээлийн өөдрөг үзлийг бий ...

Өчигдөр, 11:25
“Эрдэнэс Тавантолгой“ ХК-ийн ордын нөөцийг 8.1 тэрбум тонноор баталлаа

 "Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-ийн хайгуулын ажлын үр дүнгийн тайланг ...

2024 оны 03 сарын 27, 19 цаг 44 минут
ТОДРУУЛГА: 1072 хувьцааны ногдол ашгийг санхүүгийн тайланг хянаж дууссан даруйд олгож эхэлнэ

 "Эрдэнэс Тавантолгой" ХК-ийн 1072 хувьцааны ногдол ашгийг энэ сарын ...

2024 оны 03 сарын 27, 10 цаг 50 минут
2024 оны 03 сарын 26, 14 цаг 47 минут
2024 оны 03 сарын 25, 15 цаг 49 минут
2024 оны 03 сарын 25, 14 цаг 55 минут
Асгатын мөнгөний ордыг судалсан тайланг хүлээлгэн өгчээ

 2019 оны нэгдүгээр сарын 7-нд Засгийн газрын шийдвэрээр Асгатын ...

2024 оны 03 сарын 22, 20 цаг 23 минут
Хятадын нүүрсний зах зээлээр сонин юутай

 БНХАУ-ын эрчим хүчний нүүрсний гарц анх удаагаа буурсан талаар эх ...

2024 оны 03 сарын 22, 20 цаг 18 минут
"Хүнсний ногооны үр нийлүүлэх" тендер шалгаруулалт зарлагдлаа

ТЕНДЕРИЙН УРИЛГА   Захиалагч: Хүнсний ногооны үйлдвэрлэл ба ...

2024 оны 03 сарын 22, 19 цаг 38 минут
Энэ парламент, Засгийн газар Францын талтай ураны хөрөнгө оруулалтын гэрээг хийж амжихгүй болжээ

 Ураны хөрөнгө оруулалтын гэрээг өнгөрсөн оны сүүлээр батална гэж ...

2024 оны 03 сарын 22, 16 цаг 44 минут
Шингэрүүлсэн хийн экспортыг зогсоох Байдены шийдвэрийг эсэргүүцжээ

 НЬЮ-ЙОРК, 2024 оны гуравдугаар сарын 22 /TASS/. Байгалийн ...

2024 оны 03 сарын 22, 16 цаг 39 минут
"Эрдэнэс Тавантолгой" ХК Мандал боомтоор нүүрс борлуулах арилжааг эхлүүллээ

 "Эрдэнэс Тавантолгой” ХК өнөөдөр /2024.03.19/ Монголын Хөрөнгийн ...

2024 оны 03 сарын 22, 15 цаг 58 минут
“Петро Чайна Дачин Тамсаг“ ХХК нь химийн хорт болон аюултай бодис ашигласан нь тогтоогдлоо

/2024.03.22/: БОАЖ-ын Сайд Б.Бат-Эрдэнэ 2023 оны 11 дүгээр сарын 2-ны өдөр ...

2024 оны 03 сарын 22, 15 цаг 16 минут
Зэсийн баяжмалын биржийн арилжааны талаар хэлэлцлээ

 Байгалийн баялгийн үр өгөөжийг нэмэгдүүлэх, иргэд олон нийтэд ...

2024 оны 03 сарын 22, 12 цаг 26 минут
“Rio Tinto” Аргентин дахь литийн төсөлдөө $350 саяын хөрөнгө оруулна

      "Rio Tinto” компани "Rincon” үйлдвэрийг 2022 онд ...

2024 оны 03 сарын 21, 15 цаг 50 минут
Зэсийн үнэ Шанхайн биржид тонн нь 70.460 юань буюу 9.796 ам.долларт хүрэв

 Дэлхийн гео эдийн засаг дахь хамгийн том өрсөлдөөнт зах зээл гэгдэх ...

2024 оны 03 сарын 21, 13 цаг 40 минут
Зөөвч-Овоо ураны орд “Уршиггүй уул уурхай”-н төсөл мөн үү?

 Монгол дахь Америкийн худалдааны танхим /АмЧам/-аас өчигдөр ...

2024 оны 03 сарын 21, 13 цаг 39 минут
Эрдэмтэд дэлхий дээрх хамгийн хөгшин ойг олжээ

 Их Британийн баруун өмнөд эрэг дээрх байцаас дэлхийн хамгийн хөгшин ...

2024 оны 03 сарын 20, 16 цаг 19 минут
Н.ЭНХБАЯР: Монгол Улс 3 жилийн дараа нүүрсээ зарж “ЧАДАХГҮЙ“

 Нүүрс, зэс, алт, төмрийн хүдэр зэрэг гарын арван хуруунд багтах ...

2024 оны 03 сарын 20, 16 цаг 00 минут
С.Наранцогт: Аудитын газар баталгаажуулсан даруйд 1,072 хувьцааны ногдол ашиг тараах процесс эхэлнэ

 "Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-ны 2023 оны ногдол ашгийг энэ сарын сүүл ...

2024 оны 03 сарын 20, 15 цаг 21 минут
Х.АЛТАЙ: Монгол Улс зэсийн томоохон тоглогч болно

 Энэ онд Монголын хөрөнгийн биржээр дамжуулан зэсийг арилжаалахаар ...

2024 оны 03 сарын 20, 11 цаг 08 минут
2024 оны 03 сарын 15, 13 цаг 05 минут
Монголын нүүрс хятадуудад гологдож, бид гол худалдан авагчаа алдахдаа тулсан уу

 Өдөрт хэдэн зуун тонноороо урд хөршийн хил давдаг Монголын нүүрс ...

2024 оны 03 сарын 15, 13 цаг 03 минут
2024 оны 03 сарын 15, 13 цаг 00 минут
ТАСС: ОХУ Монголд бага оврын атомын цахилгаан станц барина

 ОХУ-ын цөмийн зэвсгийн "Росатом" корпорац жижиг оврын атомын ...

2024 оны 03 сарын 14, 23 цаг 11 минут
Монгол Улс ураны салбарт хоёр дахь Казакстан болж чадах уу

  Ураны салбарт томоохон байр суурь эзлэх Казакстан ч манай улстай ...

2024 оны 03 сарын 14, 22 цаг 22 минут
2024 оны 03 сарын 14, 19 цаг 25 минут
ОХУ нефтийн экспортоос Украины дайны өмнөх үеийнхээс ч илүү их ашиг олжээ

 Орос нефтийн экспортоос Украины дайны өмнөх орлогоос илүү их ашиг ...

2024 оны 03 сарын 14, 15 цаг 05 минут
Дэлхийн хийн эрэлт нэмэгдэнэ

 АНКАРА, 2024 оны гуравдугаар сарын 14 /Anadolu/. Дэлхийн ...

2024 оны 03 сарын 14, 14 цаг 31 минут
Дэлхийн хийн эрэлт нэмэгдэнэ

    Дэлхийн байгалийн хийн эрэлт 2050 онд 2022 ...

2024 оны 03 сарын 14, 14 цаг 16 минут
Тараасан ордуудаа “хураах”-гүйгээр баялгийн сан бүрдэх үү?

 Ер нь бол ингэхгүйгээр Баялгийн сан бүрдэхгүй. "Өрөм”-өө тэдэнд ...

2024 оны 03 сарын 14, 11 цаг 46 минут
Суга татуулсан стратегийн ордуудын бас нэг жишээ: ЦАГААН СУВАРГЫН ОРД

 Дорноговь аймгийн Мандах сумаас баруун урагш 75 км зайд 132.39 га ...

2024 оны 03 сарын 14, 11 цаг 38 минут
Ганцхан жишээ: Тавантолгойн ордын "өрөм"-ийг ингэж хамсан

      Тавантолгойн нүүрсний орд газар нь ...

2024 оны 03 сарын 14, 08 цаг 24 минут
БНХАУ-ын нүүрсний уурхайнуудад гарсан ослын улмаас 12 хүн амь эрсдэв

      БНХАУ-д өнгөрсөн онд уурхайн ослоор амиа алдагсдын ...

2024 оны 03 сарын 13, 14 цаг 37 минут
Францын их, дээд сургуульд 10 оюутныг тэтгэлгээр суралцуулна

      Боловсрол, Шинжлэх ухааны яам, Бүгд Найрамдах ...

2024 оны 03 сарын 13, 14 цаг 31 минут
Оросын нүүрсний салбар олборлолт, экспортоо БАРЬЖ ЧАДАХ уу?

 Оросын Засгийн газар нүүрсний экспортын татварыг сэргээгээд байна. ...

2024 оны 03 сарын 13, 14 цаг 02 минут
Хятад Улс таримал ойн талбайгаараа дэлхийд тэргүүлж байна

Үндэсний ногоон байгууламжийн хорооны нийтэлсэн "Хятадын газар нутгийг ...

2024 оны 03 сарын 12, 14 цаг 43 минут
Энэтхэг улс зэсийн салбарт хамтран ажиллахаа илэрхийлжээ

 Энэтхэг Улс Монгол Улстай зэсийн салбарт хамтран ажиллахаа ...

2024 оны 03 сарын 12, 10 цаг 45 минут
Ахмадуудад гэрийн асрамж үйлчилгээ авах боломж бүрдүүлнэ

03 дугаар сарын 08-ны үдээс өмнө Ардын их хурлын ордонд 14 дэх сонгуулийн ...

2024 оны 03 сарын 11, 18 цаг 11 минут
Дэлхийн хамгийн том зам тээврийн сүлжээ бүрдүүлэв

Өнөөдөр гуравдугаар сарын 08-ны үдээс өмнө Ардын их хурлын ордонд 14 дэх ...

2024 оны 03 сарын 11, 17 цаг 59 минут
Хөдөө нутгийн хөгжлийн ирээдүй шинжлэх ухаан технологид бий

Өнөөдөр гуравдугаар сарын 08-ны үдээс өмнө Ардын их хурлын ордонд 14 дэх ...

2024 оны 03 сарын 11, 17 цаг 49 минут
”Хоёр чуулган”-аас Хятад улсыг ойлгоё

Хятад улсын "Хоёр чуулган" нь "Ардчилал гэж чухам юу вэ?" гэх тухай даян ...

2024 оны 03 сарын 11, 17 цаг 40 минут
2024 онд хүлээгдэж буй ДНБ-ий өсөлт 5 хувь орчим байна

XIV сонгуулийн БХАТИХ-ын II чуулган 05-ны үдээс өмнө Бээжин хотноо АИХ-ын ...

2024 оны 03 сарын 11, 17 цаг 26 минут
14 дэх удаагийн УТЗЗ-ийн бүх Хятадын хорооны хоёрдугаар чуулган өндөрлөв

14 дэх удаагийн УТЗЗ-ийн бүх Хятадын хорооны хоёрдугаар чуулган ...

2024 оны 03 сарын 11, 17 цаг 16 минут

Санал асуулга

Тавантолгойн хувьцааг иргэдэд бэлнээр тараах нь зөв үү?

Зөв
Буруу
Мэдэхгүй

 
Ханшийн мэдээ
Гадаад хувьцаа
Нью йоркын хөрөнгийн бирж
Нэр Хаалт Өөрчлөлт
BHP Billiton
Ivanhoe Mines
90.53
23.3
1.44
0.00
Австралийн хөрөнгийн бирж
Нэр Хаалт Өөрчлөлт
General Mining Corp
Aspire Mining Limited
0.145
0.52
0.00
-0.02
Лондонгийн хөрөнгийн бирж
Нэр Хаалт Өөрчлөлт
Petro Matd Limited
polo Resources Limited
123.5
5.4
0.00
0.02
Хонконгийн хөрөнгийн бирж
Нэр Хаалт Өөрчлөлт
Mongolian Mining Corporation
Mongolia Energy
9.59
1.14
0.00
-0.06
Торонтогийн хөрөнгийн бирж
 
Шинэ бүтээл

“Этик” продакшны залуус "улсын нууц"-ыг сөхлөө
Металлын ханшийн мэдээ
Нүүрсний ханшийн мэдээ
Уул уурхайн ТОП 25 компани