Ord.mn | Mongolian Mining
| English |  Mobile |  Rss

Уул уурхайн бүтээгдэхүүний үнийн өсөлт эдийн засагт жин дарна

 
Улаанбаатар/МОНЦАМЭ/.Уул уурхайгаас хамааралтай эдийн засагтай манай улсын хувьд эрдэс баялгийн бүтээгдэхүүний үнийн  өсөлт өгөөжөө өгснийг тоон үзүүлэлтүүд илэрхийлж байна.
Эрдэс баялгийн салбарынхны ашиг орлого өсч, энэ хэрээр экспорт тэлж эдийн засагт жин дарсныг статистик үзүүлэлтээс харж болохоор байна.
Тодруулбал 2018 оны эхний хагас жилд экспорт өмнөх оны мөн үеэс 475,6 сая ам.доллараар өсөхөд эрдэс бүтээгдэхүүний экспорт 472,1 сая ам.доллараар өссөн нь голлох нөлөөг үзүүлжээ. Улмаар уул уурхайн салбарын ашиг орлогын дийлэнхийг хар алт буюу нүүрс бүрдүүлж байгаа юм. Тухайлбал энэ оны эхний дөрвөн сарын байдлаар нүүрс олборлолт 295.9 тэрбум төгрөгт хүрч өмнөх оны мөн үеэс 35.4 хувиар өсчээ.
Уул уурхайн салбарын өнгийг тодорхойлогч компаниудын үйлдвэрлэл, ашиг орлогын үзүүлэлт эл салбарыг хааш чиглэх вэ гэдгийг илэрхийлэгч гол  луужин юм. Тэгвэл түүхий эдийн зах зээлийн гол тоглогч болох зэсийн баяжмал өнгөрсөн оны дөрөвдүгээр сартай харьцуулбал  10.8 мянган тонноор, төмрийн хүдрийн баяжмал 133,2  мянган тонноор,  хайлуур жоншны баяжмал 7.6 мянган тонноор өссөн байна. Энэ мэтчилэн эрдэс баялгийн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл өсч, ашиг орлого нь нэмэгдснээр 2018 оны эхний дөрвөн сард улсын төсөвт 694,8 тэрбум төгрөгийн татварыг төвлөрүүлж эдийн засагт хүч сэлбэжээ. 
Дээрх үзүүлэлтээс ирэх жилүүдийн түүхий эдийн зах зээлийн боломж, өнгө төрхийг тольдож болохоор байгаа юм. Түүнчлэн Дэлхийн банкнаас Монгол Улсын эдийн засгийг 2018 онд 3.1 хувиар өсөх таамаглал дэвшүүлсэн. Харин дотоодын шинжээчид болон эдийн засгийн нөхцөл байдлыг харахад Монгол Улсын эдийн засаг 2018 онд илүү эрчимжиж, олон улсын таамаглалыг давах хандлагатай байна. Ингэхдээ нийт эдийн засагт үлэмж нөлөөтэй уул уурхайн түүхий эд болох зэс, алт, нүүрсний үнэ өсөлттэй байгааг шинжээчид онцолсон. Мөн Азийн хөгжлийн банк 2017 онд нүүрсний экспорт, уул уурхайн хөрөнгө оруулалт сайжирснаар Монголын эдийн засагт өсөлт авчирсан нь 2018, 2019 онуудад үргэлжилнэ хэмээн мэдэгдээд байгаа. Уул уурхайн салбарын хөрөнгө оруулалт, ялангуяа Оюу Толгойн далд уурхайн хөгжүүлэлт нь өсөлтийг дэмжих гол хөдөлгүүр хэвээр байх болно гэдгийг тэд чухалчлав.
  Үүнтэй зэрэгцэн Засгийн газар уул уурхайн салбарын шинэ нөөц боломжийг эрэлхийлж хэд, хэдэн шийдвэрийг гаргасан нь нийгэмд "ногоон” гэрэл асаагаад байна. Тодруулбал Засгийн газраас Тавантолгойн орд газрыг эрчимжүүлэх, эдийн засгийн эргэлтэд оруулах тогтоолын төслийг өргөн барьж, УИХ баталсан нь нүүрсний үнэ өндөр цонх үеийг ашиглан мега төслүүдийг хөдөлгөх эхлэлийг тавьж буйгаараа онцлогтой.
 
 
Тавантолгойг тойрсон дэд бүтэц дээр түшиглэн баяжуулах үйлдвэрээ барьж, жилдээ нэмүү өртөг шингэсэн 30  сая тонн нүүрсийг олон улсын зах зээл дээр гаргах боломжийг эрэлхийлж байна. Улмаар олон жил ярьсан төмөр замын асуудлыг гацаанаас гаргахаар зэхлээ. Өөрөөр хэлбэл Тавантолгой Зүүнбаян чиглэлийн 420, Тавантолгой Гашуун сухайтын 259 км төмөр зам, хүчитгэсэн суурьтай Тавантолгой Гашуун сухайт чиглэлийн хүнд даацын авто машин тээвэр хийх 260 орчим км авто зам, Тавантолгой- Оюутолгой Ханги мандалын чиглэлийн авто замаас эхлээд дагалдах төслүүдийг өрнүүлэх юм.
Тавантолгойн бүлэг орд 7.4 тэрбум тоннын нөөцтэй гэсэн судалгаа бий. Үүнээс 5.1 тэрбум тонн нь коксжих нүүрсний үндсэн нөөц эзэлж байгаа бол 1.9 тэрбум тонн нь эрчим хүчний өндөр чанарын нүүрс гэсэн тооцоог 2011 онд гаргасан байдаг.
Тавантолгой төсөл хэрэгжиж эхэлснээр жилдээ 400-1.1 тэрбум ам.долларын орлого орж ирэх төдийгүй экспортоос орох орлого жилдээ 2.8 тэрбум ам.доллараар өсөх эерэг тооцооллыг Сангийн яам гаргажээ. 
Уул уурхайн салбарын хувьд 180 хоногийн дотор IPO босгох бэлтгэл ажлыг хангаж 2018 оны төгсгөлд УИХ-д танилцуулах үүргийг салбарын яам болон Сангийн яам хүлээгээд байгаа. Тавантолгойн  IPO  олон улсын хөрөнгийн зах зээлээс 30 сая тонн нүүрс баяжуулах үйлдвэрийн үнэ цэнэд оршиж байна хэмээн Уул уурхай хүнд үйлдвэрийн сайд Д.Сумъяабазар мэдэгдснээр  олон улсын зах зээлд IPO босгох тоолуур эхэлсэн гэж хэлж болно. Ийнхүү компанийн 30 хувийн хувьцааг олон улсын зах зээлд арилжаалах нь тодорхой болж Хонгконг, Нью-Йорк, Шанхай, Токио, Торонтогийн хөрөнгийн биржүүд ямар үнэлгээ өгөх вэ гэсэн хүлээлт нийгэмд үүслээ.  Эдүгэ төр Эрдэнэс-Тавантолгойн  78.9 хувийг эзэмшиж байгаа бол иргэд 21 486, аж ахуйн нэгж 0.05  хувийг эзэмшдэг байна. 30 хувийг арилжаанд оруулснаар иргэдэд эзэмшлийн хувьцаагаа борлуулах эрх нь  нээгдэнэ гэдгийг албаныхан онцолж байна.
 
Түүнчлэн Монгол Улс сард 40-50 сая ам.долларын газрын тос импортолдог бөгөөд жилд 600 орчим сая ам.долларыг гадагшаа урсгаж байна. Энэ хэрээр  валютын ханшид нөлөөлж хэлбэлзэл үүсгэхээс эхлээд  хомсдол, өргөн хэрэглээний барааны үнэ дагаж өсдөг гээд олон зовлонг тоочсоор ирсэн ч монголчууд боловсруулах үйлдвэртэй болж чадаагүй. Тэгвэл энэ Засгийн газар өнгөрсөн зургадугаар сарын 22-нд Дорноговь аймгийн Сайншанд сумаас зүүн хойд зүгт 18 км-т орших Алтанширээ сумын нутаг дэвсгэрт Газрын тосны боловсруулах үйлдвэр байгуулах ажлыг эхлүүлж, дэд бүтцийн барилгын ажлын суурийг тавилаа. БНЭУ-ын Засгийн газрын Монгол Улсад олгож буй нэг тэрбум ам.долларын хөнгөлөлттэй зээлийн санхүүжилтээр барих энэхүү үйлдвэрийн бүтээн байгуулалт хоёр үе шаттай өрнөх аж.
 
 
Засгийн газрын тэргүүн газрын тосны ордын байршил, дэд бүтэц, түүхий тосны нөөц зэргийг харгалзан  Алтанширээ сумын нутагт барихаар шийдсэн. 150 га талбайд барьж буй тус үйлдвэрийн эхний тогтоогдсон түүхий эдийн нөөц 40 жил бөгөөд газрын тосны боловсруулах үйлдвэр байгуулах ажлыг 2022 онд бүрэн ашиглалтад хүлээлгэн өгөхөөр төлөвлөж буйгаа мэдэгдсэн.
Ийнхүү олон жил дуншсан газрын тосны үйлдвэр байгуулах ажил гараанаас гарч,  барианд орох л үлдлээ. Сайншандад барих уг үйлдвэр жилд 1.2-1.5 сая тонн түүхий тос боловсруулж, хөрөнгө оруулалтаа 13-15 жилд нөхнө гэсэн тооцооллыг мэргэжилтнүүд гаргаад байна. Газрын тос боловсруулах үйлдвэр ашиглалтад орсноор 507 мянган тонн автобензин, 670 мянган тонн дизелийн, 34 мянган тонн онгоцны түлш, 151 мянган тонн шингэрүүлсэн шатдаг хий, нефтийн кокс үйлдвэрлэхээр зэхэж байна.
Ийнхүү сайн мэдээтэй зэрэгцэн дотоодын хүнд үйлдвэрлэлийн салбарт экспортын үйлдвэрийн тоо нэгээр нэмэгдлээ. Японы "Мegatech" корпораци Цахиур олборлох, баяжуулах үйлдвэрийг Дорноговийн Сайхандулаан суманд орших 400 жилийн нөөцтэй ордод түшиглэн байгуулав."Мegatech" корпораци боловсруулсан түүхий эдээ Япон, БНСУ, БНХАУ-ын зах зээлд нийлүүлэх  бөгөөд тус үйлдвэр сард 200-400 тонныг баяжуулах хүчин чадалтай юм байна.
Энэ мэтчилэн уул уурхайн салбарт гэгээ татаж байна. "Эрдэнэс Тавантолгой”-н хувьцааг олон улсын биржид арилжаалах, улмаар Үндэсний баялгийн сангийн суурийг тавих, олон жил ярьсан төмөр замаа тавих гээд монголчуудад хийх ажил их байна.
 
Б.Заяа
Эх сурвалж: Монцамэ агентлаг

Уул уурхайн бүтээгдэхүүний үнийн өсөлт эдийн засагт жин дарна
Та Like дарж уул уурхайн мэдээллийг өдөр болгон facebook-ээр дамжуулан авах боломжтой


URL


АНХААРУУЛГА: Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд Ord.mn хариуцлага хүлээхгүй болно. ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Сэтгэгдэлтэй холбоотой санал гомдлыг 7711-0505 утсаар хүлээн авна.

Сэтгэгдлүүд:

Сэтгэгдэл нэмэх
Шинэ мэдээ
Бичил хуванцар гадаад далайн ёроолоор бүхэлд нь тарсан байна

  Бичил хуванцар гадаад далайн гадаргаас эхлээд 7000 метрийн гүн дэх ...

Өчигдөр, 14:07
Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ БНХАУ-ын ӨМӨЗО-ны Ганцмод боомтод ажиллалаа

  Ерөнхий сайдад “Чайна Энержи” групп компанийн ТУЗ-ийн ...

Өчигдөр, 10:28
2025 оны 05 сарын 14, 12 цаг 03 минут
2025 оны 05 сарын 14, 11 цаг 08 минут
ТАНИЛЦ | Төрийн эзэмшил 50 хүртэлх хувь байх боломжтой ОРДУУД

 Үндэсний Баялгийн сангийн тухай хууль хэрэгжиж эхэлсэнтэй ...

2025 оны 05 сарын 13, 12 цаг 18 минут
Л.Оюун-Эрдэнэ томоохон төсөл, үйлдвэрийн цогцолборт ажиллав

  Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ Говийн бүсийн зөвлөлийн анхдугаар хуралд ...

2025 оны 05 сарын 13, 12 цаг 07 минут
Говийн бүсэд тулгамдсан дөрвөн чиглэлийн 33 төсөл, арга хэмжээ хэрэгжүүлнэ

  Говийн бүсийн зөвлөлийн анхдугаар хуралдаан Дорноговь аймгийн ...

2025 оны 05 сарын 13, 09 цаг 25 минут
Говийн бүсэд нийт 38 төсөл, бүтээн байгуулалтыг хэрэгжүүлнэ

  Говийн бүсэд тээвэр логистик, хот байгуулалт, боомт, соёл, аялал ...

2025 оны 05 сарын 12, 17 цаг 47 минут
Бээжин байгалийн хийн хоолойг Монголын нутгаар дайран өнгөрөөхийг зөвшөөрөөгүй

  Владимир Путин, Ши Жинпин нар Кремльд уулзаж, хоёр улсыг холбох ...

2025 оны 05 сарын 12, 14 цаг 56 минут
Улсын нөөцөд байсан Ухаахудагийн лицензийг “Энержи ресурс” яаж авсан бэ?

 УИХ-ын 2007 оны 27 дугаар тогтоолоор нэр бүхий 15 ордыг стратегийн ...

2025 оны 05 сарын 09, 10 цаг 47 минут
2025 оны 05 сарын 09, 09 цаг 21 минут
Тавантолгойн ордыг яагаад “…Стратегийнх” болгосон бэ?

 Нэр бүхий ордуудыг Баялгийн санд авах асуудал яригдахтай зэрэгцээд ...

2025 оны 05 сарын 08, 08 цаг 41 минут
Критикал минералын эрин ба Монгол

 Дэлхий дахинд уул уурхайн салбарт критикал минерал буюу чухал ашигт ...

2025 оны 05 сарын 08, 08 цаг 39 минут
Хүүхдийн төлөө Үндэсний зөвлөлийн хуралдаанаас гарсан саналд үндэслэн Засгийн газар шийдвэр гаргалаа

  Засгийн газрын ээлжит хуралдаан 2025 оны тавдугаар сарын 07-нд болж ...

2025 оны 05 сарын 07, 15 цаг 01 минут
"Эрдмин"-ий эзэмшиж буй ордын хайгуулыг улс хийсэн нь ТӨРД АВАХ үндэслэл болжээ

 Үндэсний Баялгийн сангийн хуулийг хэрэгжүүлэх үүднээс стратегийн ...

2025 оны 05 сарын 07, 10 цаг 14 минут
Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ: Засгийн газар хүүхэд хамгааллаас гадна хүүхэд хөгжлийн асуудалд онцгой анхаарна

  Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнийн тэргүүлдэг Хүүхдийн төлөө ...

2025 оны 05 сарын 07, 09 цаг 28 минут
Зэсийн баяжмал боловсруулах үйлдвэр 2028 онд ашиглалтад орно

  Хойд бүсийн анхдугаар хуралдаан энэ долоо хоногт Булган ...

2025 оны 05 сарын 07, 09 цаг 09 минут
Худалдан авах ажиллагааны тухай хуулийн төсөлд чанарт суурилсан шалгуурыг урьтал болгоно

  Монгол Улсын Ерөнхий сайдын дэргэдэх Эдийн засгийн хөгжлийн зөвлөл ...

2025 оны 05 сарын 06, 15 цаг 44 минут
АМХЭГ-ын анхны дарга Д.Жаргалсайхан Тавантолгойн ордыг анх ингэж “тараажээ”

  Монголын төр Үндсэн хууль, Үндэсний баялгийн сангийн хуулийн дагуу ...

2025 оны 05 сарын 06, 09 цаг 40 минут
Тавантолгойд дахиад нүүрсний хулгай нүүрлэв үү?!

 Уг нь хоёр жилийн өмнө, "…Тавантолгойн уурхайг цогц байдлаар ...

2025 оны 05 сарын 06, 09 цаг 14 минут
10 тэрбум хүртэлх төсөвтэй тендерт баталгаа шаардахгүй болно

  Ерөнхий сайдын дэргэдэх Эдийн засгийн хөгжлийн зөвлөлийн 5 дугаар ...

2025 оны 05 сарын 06, 09 цаг 08 минут
Н.Учрал: “Эрдэнэт үйлдвэр”-ийн овоолгыг ашиглах компанийг сонгон шалгаруулж байхаар боллоо

  Засгийн газрын өнөөдрийн хуралдаан дуусав. Хуралдаанаар 24 асуудал ...

2025 оны 05 сарын 05, 15 цаг 59 минут
2025 оны 05 сарын 05, 15 цаг 38 минут
Хятадын 145, Оросын 4 компани Монголд уул уурхайн лиценз эзэмшдэг

 Яг өнөөдрийн байдлаар манай улсын газар нутгийн 6 618 504 га талбайд ...

2025 оны 05 сарын 05, 15 цаг 33 минут
2025 оны 05 сарын 05, 09 цаг 52 минут
2025 оны 05 сарын 02, 15 цаг 14 минут
Зэс хайлуулах үйлдвэрийг барих хөрөнгө оруулагч олдох уу?

 Хамтарсан Засгийн газар уулын баяжуулах "Эрдэнэт” үйлдвэрийг ...

2025 оны 05 сарын 02, 08 цаг 25 минут
Монголын ашигт малтмалын хамгийн олон лицензийг хэн хэн эзэмшдэг вэ?

 Ашигт малтмалын хамгийн олон, тус бүр 10-аас дээш лицензийг эзэмшдэг ...

2025 оны 05 сарын 02, 07 цаг 42 минут
АНУ, Украин ашигт малтмалын гэрээ байгуулжээ

  КИЕВ/ВАШИНГТОН, 2025 оны тавдугаар сарын 1 /CNN/. АНУ, ...

2025 оны 05 сарын 01, 16 цаг 55 минут
Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ Эгийн голын УЦС-ын төслийн талбайд ажиллаж байна

  Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ Булган аймгийн Хутаг-Өндөр сумын Хантай ...

2025 оны 05 сарын 01, 14 цаг 52 минут
Газрын ховор элементийн экспортоор Австрали улс Хятадыг орлож чадах уу?

 БЭЭЖИН, 2025 оны дөрөвдүгээр сарын 28 /BBC/. Австралид ...

2025 оны 04 сарын 29, 11 цаг 22 минут
2025 оны 04 сарын 29, 11 цаг 12 минут
2025 оны 04 сарын 28, 09 цаг 56 минут
Орд эзэмшигч үндэсний томоохон компаниуд ЗГ-тай ХЭЛЭЛЦЭЭГЭЭ ЭХЛҮҮЛЛЭЭ

 Монгол Улсын хэмжээнд стратегийн 16 ордын ес нь хувийн мэдэлд байгаа ...

2025 оны 04 сарын 28, 09 цаг 34 минут
Л.Оюун-Эрдэнийн хэлсэн үгийн “орчуулга” ба ордын “эзэд”-ийн хариу улс төр

  Өнгөрсөн оны сүүлчээс эхэлсэн улс төрийн халуурлын бэтэг хагарах ...

2025 оны 04 сарын 28, 09 цаг 17 минут
2025 оны 04 сарын 26, 13 цаг 27 минут
Багахангай-Хөшигийн хөндий чиглэлийн салбар төмөр замын бүтээн байгуулалт эхэллээ

Багахангай-Хөшигийн хөндий чиглэлийн салбар төмөр замын бүтээн байгуулалт ...

2025 оны 04 сарын 25, 13 цаг 24 минут
“...Газрын тосоо хайя” гэж ганц ч гишүүн ярихгүй байна

 Оросоос онгоцны түлш авах, Евразийн эдийн засгийн холбоотой ...

2025 оны 04 сарын 25, 11 цаг 35 минут
2025 оны 04 сарын 24, 16 цаг 24 минут
Чех 60 жилийн дараа ОХУ-ын газрын тосны хамаарлаас гарчээ

 Чех 60 жилийн турш ОХУ-аас газрын тос импортолжээ. Тус улс  ...

2025 оны 04 сарын 24, 10 цаг 29 минут
Ганцмод-Гашуунсухайтын төмөр замын бүтээн байгуулалт ирэх сарын 14-нд эхэлнэ

  Засгийн газрын ээлжит хуралдаан 2025 оны дөрөвдүгээр ...

2025 оны 04 сарын 24, 08 цаг 58 минут
Или орчин үеийн ухаалаг эруул мэндийн төв

“Хятадын онцлогт орчин үеийн шинэчлэлтэй танилцъя” Монгол ...

2025 оны 04 сарын 23, 17 цаг 19 минут
Хятад Монголын залуучуудын уулзалт болов

4-р сарын 20-ны өдөр “Хятадын онцлогт орчин үеийн шинэчлэлтэй ...

2025 оны 04 сарын 23, 17 цаг 16 минут
Төгрөг нуурын ордын “шинэ” шуугианы хуучраагүй “хуучин” баримтууд

  УИХ-аас 2007 оны хоёрдугаар сарын 6-ны өдөр “Тодорхой ордыг ...

2025 оны 04 сарын 23, 11 цаг 43 минут
Трамп яагаад Украины ашигт малтмалыг сонирхох болов

 АНУ болон Украины талууд ашигт малтмалын гэрээ хийх шийдвэр энэ оны ...

2025 оны 04 сарын 22, 15 цаг 41 минут
Алтны үнэ 3400 ам.доллароос давжээ

 ИСТАНБУЛ, 2025 оны дөрөвдүгээр сарын 22 /Anadolu/. Дэлхийн ...

2025 оны 04 сарын 22, 15 цаг 39 минут
Оюу толгойн зэсийн нөөцийн 24, алтны 42, мөнгөний 29 хувийг “Онтрэ” ХХК эзэмшдэг

  Улсын Их Хурлын Аж үйлдвэржилтийн бодлогын байнгын хорооны ...

2025 оны 04 сарын 22, 09 цаг 40 минут
Ө.Шижир: Баялгийн хуулийг хэрэгжүүлэхдээ 55 ордыг багцаар нь авч үзэх ёстой

  УИХ-ын гишүүн Ө.Шижиртэй цаг үеийн асуудлаар ярилцлаа. ...

2025 оны 04 сарын 21, 09 цаг 37 минут
УИХ-ын гишүүн асан Г.Амартүвшинг "Эрчист Монгол" ТӨХХК-ийн Гүйцэтгэх захирлаар томилжээ

  Засгийн газрын тогтоолоор байгуулагдсан "Эрчист Монгол" ТӨХХК-ийн ...

2025 оны 04 сарын 20, 15 цаг 12 минут
"Төгрөг нуур"-ын ордыг буцааж авах шаардлага хүргүүллээ

  Засгийн газрын хэрэг эрхлэх газрын дарга Н.Учрал "Ерөнхийлөгч асан ...

2025 оны 04 сарын 20, 12 цаг 37 минут
http://www.ord.mn

Санал асуулга

Тавантолгойн хувьцааг иргэдэд бэлнээр тараах нь зөв үү?

Зөв
Буруу
Мэдэхгүй

 
Ханшийн мэдээ
Гадаад хувьцаа
Нью йоркын хөрөнгийн бирж
Нэр Хаалт Өөрчлөлт
BHP Billiton
Ivanhoe Mines
90.53
23.3
1.44
0.00
Австралийн хөрөнгийн бирж
Нэр Хаалт Өөрчлөлт
General Mining Corp
Aspire Mining Limited
0.145
0.52
0.00
-0.02
Лондонгийн хөрөнгийн бирж
Нэр Хаалт Өөрчлөлт
Petro Matd Limited
polo Resources Limited
123.5
5.4
0.00
0.02
Хонконгийн хөрөнгийн бирж
Нэр Хаалт Өөрчлөлт
Mongolian Mining Corporation
Mongolia Energy
9.59
1.14
0.00
-0.06
Торонтогийн хөрөнгийн бирж
 
Шинэ бүтээл

“Этик” продакшны залуус "улсын нууц"-ыг сөхлөө
Металлын ханшийн мэдээ
Нүүрсний ханшийн мэдээ
Уул уурхайн ТОП 25 компани